E-bike met ketting versus riemaandrijving: waar kies je voor?
Riemaandrijving? Toen de eerste elektrische fietsen met riemen voorbijkwamen waren we verward: hoe kan een riem namelijk net zo stevig (of zelfs steviger) en slijtvaster zijn dan een metalen ketting? Jaren later is het begrip belt drive of riemaandrijving vrijwel gemeengoed op de e-bike markt. Het is bij sommige merken zelfs lastig om e-bikes zónder zo’n riem te vinden.
Maar waarom eigenlijk? Wat zijn de voordelen van riemaandrijving? Of beter gesteld: wanneer heeft riemaandrijving nut? Wij nemen je mee in onze zoektocht naar het antwoord op die vragen. Voor de overzichtelijkheid richten we ons puur op riemaandrijving voor elektrisch aangedreven fietsen.
Wat is riemaandrijving?
We kennen intussen allemaal het concept van metalen kettingen: een metalen band met inkepingen voor de tandwielen op je fiets. Metalen kettingen zijn eigenlijk niet weg te denken van fietsen – toch is juist dat wat er staat te gebeuren met riemaandrijving.
Riemen werken exact hetzelfde als metalen kettingen. Als je fiets vallen de tandwielen van de fiets namelijk in de inkepingen van de riem, waardoor je vooruit zoeft. Wat wel meteen opvalt is dat het gebruikte materiaal verschilt: metaal wordt ingeruild voor polyurethaan-mengsel met carbonvezel-trekkoorden.
Nochtans wordt riemaandrijving vaak omschreven als carbon-kettingen. Die strekking is dus niet geheel juist; ja, carbon is aanwezig, maar dient enkel ter versterking van de plastics.
Materialen van riemaandrijving
We benoemden al even het polyurethaan-mengsel en de carbonvezels die zich in de riem bevinden. Dat zijn echter bestandsdelen die die binnenlaag vormen. Om de core te beschermen heeft Gates – dé fabrikant van riemaandrijving-onderdelen – een zogenaamde nylon-tandbekleding toegepast. Die tandbekleding zorgt ervoor dat de interne materialen niet in contact komen met de tandwielen op je e-bike, en zodoende minder snel slijten.
Voordelen van riemaandrijving
Dat steeds meer e-bikes van riemaandrijving worden voorzien, wordt vooral gedreven door de vraag naar onderhoudsarme fietsen. Riemen vereisten namelijk (bijna) geen onderhoud. Je hoeft ze niet in te vetten en schakels verwijderen om de riem strakker te maken, is door de carbonvezels niet nodig. De metalen tandwielen van de fiets slijten namelijk ook een pak minder snel met dat materiaal. Het enige dat er nog rest, is het vervangen van de riemaandrijving. Een Gates-tand riem gaat zo’n 35.000 km mee.
Er zijn ook nog een reeks andere voordelen, we zetten ze voor je op een rij:
- Geruisloos: de continue wrijving tussen metalen onderdelen zorgt bij een normale ketting voor flink wat geluid. Raakt een ketting versleten, dan begint deze ook ineens te klapperen en kraken. Door de zachtere tandbekleding heeft een riem daar geen last van. Wel kan een zandbad leiden tot zanderig geluid. Heb je daar last van? Spuit de ketting dan gerust schoon met een (zachte) waterstraal.
- Hogere efficiëntie: bij het bewegen van metaal op metaal gaat, door de frictie tussen beide metaalsoorten, altijd energie (en daarmee efficiëntie) verloren. Ook bij riemaandrijving is er sprake van frictie, maar dat is gering vergeleken met metalen kettingen. Hierdoor kan je op e-bikes met riemen in principe meer snelheid maken met dezelfde hoeveelheid kracht. Wil je niet per se sneller fietsen? Dan trappen riemen vooral een pak lichter.
Nadelen van riemaandrijving
Klinkt ideaal. Desalniettemin is riemaandrijving niet in élke situatie inzetbaar. Zo liggen de kosten voor tandriemen fors hoger dan voor metalen kettingen. Een Gates CDX-riem kost bijvoorbeeld 89 euro. Ter vergelijking: normale metalen fietskettingen koop je voor ergens tussen de 5 en 20 euro. En er zijn nog andere punten om rekening mee te houden:
- Lastiger te vervangen: bij reguliere kettingen kun je een tandje verwijderen om hem van de fiets te halen. Bij riemaandrijving moet je daarentegen het achterwiel loshalen om de riem los te halen en te vervangen.
- Niet voor elk type fiets: tandriemen zijn enkel geschikt voor fietsen met naafversnellingen. Voorlopig blijven fietsen met derailleurversnellingen, ook elektrische varianten, dus steken op metalen kettingen. Je moet daarbij dus kiezen tussen meer versnellingen of een riem.
- Beperkte verkrijgbaarheid: kans is groot dat de lokale fietsenmaker niet direct een riem op voorraad heeft liggen. Hoewel e-bikes steeds vaker van riemaandrijving zijn voorzien, is het marktaandeel daarvan nog altijd beperkt. Gaat je riem onverhoopt kapot? Grote kans dat je fiets enkele dagen stilstaat in afwachting van een nieuw exemplaar.
- Direct afgeschreven: een gebroken riem is meteen afgeschreven. Het is niet mogelijk om de riem te repareren. Bij de breuk zijn namelijk structurele ‘carbonvezels’ gespleten. Die vezels zijn cruciaal voor de structurele integriteit van de ketting. Bij een breuk moet er dus te allen tijde een nieuwe Gates-riem op.
- Weinig concurrentie: we zeiden al dat de prijzen aan de hoge kant liggen. Enerzijds komt dit vanwege de (relatief) hoge prijzen van carbonvezels. Anderzijds is het ook vooral Gates die de prijzen van zijn riemaandrijving bepaalt. Er is namelijk nauwelijks concurrentie die zorgt voor lagere prijzen. Het is uiteraard mogelijk dat dit wel staat te veranderen.
Riemaandrijving versus ketting
We mogen dus wel concluderen dat riemaandrijving ideaal is voor een onderhoudsarme elektrische fiets. Heb je genoeg aan bijvoorbeeld zeven versnellingen (één blad voor, zeven in de naaf)? Kijk dan zeker naar fietsen mét riemen. Voor fietsen met 10 of meer versnellingen blijft de ketting echter nog noodzakelijk.
Meer verzetten leveren zeker voordelen op voor meer sportieve (berg)ritten. Fiets je echter meer op vlakke ondergronden of zelfs vooral in steden, dan is dat niet meteen een voordeel. Bepaal dus eerst hoeveel versnellingen je werkelijk nodig hebt, vooraleer te kiezen tussen een riem of ketting.
Zelf een tandriem vervangen
Weeg ook meteen de kosten mee, vraag jezelf af hoeveel onderhoud je aan de fiets wil en kan geven én vraag jezelf ten slotte af of je zelf de overbrenging wil kunnen vervangen. Als het antwoord op die laatste vraag ‘ja’ is, dan kun je riemen bij voorbaat al afschrijven. Omdat achterwielen op elektrische fietsen van allerlei sensoren zijn voorzien en soms zelfs een motor bevatten, raden wij het af wielen van een e-bike zelf te demonteren.
Ga je toch zelf de riem vervangen? Let er dan goed op dat je het juiste type Gates-tandriem koopt. Er zijn namelijk meerdere varianten verkrijgbaar, elk geschikt voor een ander type e-bike(motor). Wij lijsten de verschillende soorten hieronder op:
- Gates CDN: voor e-bikes met een voornaaf- of achternaafmotor. Ketting is niet geschikt voor middenmotoren. Levensduur is beperkt: Gates geeft een maximale levensduur op van 5.000 km.
- Gates CDC: voor e-bikes met een middenmotor tot een vermogen van minder dan 50Nm.
- Gates CDX: de meest luxueuze riemaandrijving die gebruikt kan worden tot een koppel van 85Nm. Geschikt voor zowel middenmotoren als voornaaf- en achternaafaandrijving. Heeft de langste levensduur van alle Gates-modellen.
Vraag altijd bij de fabrikant van je e-bike na welk model tandriem je nodig hebt. Zulke informatie is meestal ook te vinden in de handleiding van de fiets, of in de meegeleverde Gates-handleiding. Een tandriem moet aangespannen worden. Informatie daarover vind je op de website van Gates.
Meer weten over elektrische fietsen? Lees ook:
