Robobutlers: digitale spraakassistenten
Wat is een digitale spraakassistent?
Een virtuele dienaar waarop je lustig op los kan brullen zonder dat hij zijn C4 indient. Het klinkt als een surrealistisch sprookje, maar de technologie is al veel volwassener dan je denkt.
Het is soms frustrerend om technologiejournalist in België te zijn. Dagelijks krijgen we allerlei nieuwtjes binnen over sexy gadgets in Amerika met spraakbesturing, maar helaas zijn de stemassistenten het Nederlands nog niet machtig. Google lanceerde bijvoorbeeld eind 2017 twee nieuwe Pixel-flagships die volop inzetten op de Google Assistant, maar wij kunnen op onze kin kloppen. Ze komen niet naar België omdat de stemassistent hier nog niet is geïntroduceerd. Surf je naar de webshop van Google, dan lijkt hun aanbod aan hardware schaars, totdat je het Belgische vlaggetje overschakelt naar het Verenigd Koninkrijk. Ineens krijg je het hele gamma te zien dat Google aanbiedt: slimme luidsprekers, draadloze oortjes die je kan bedienen met spraakcommando’s, noem maar op. Enkel Apple Siri kan vandaag al een woordje Nederlands, maar het aantal compatibele gadgets is schaars.
“Ik heb dat niet nodig”
In België komen de spraakassistenten maar weinig in het nieuws, terwijl in Amerika slimme speakers vlotjes over de toonbank gaan. Vanwaar de hype? Is het niet asociaal om thuis tegen een luidspreker te praten, of nog erger, om op de bus tegen je smartphone te spreken? Je kan in de auto handsfree de GPS instellen, in huis een liedje opleggen of zelfs de televisie zonder afstandsbediening aanzetten. In een vacuüm lijken deze toepassingen eerder niche, maar het wordt pas echt interessant als je meerdere apparaten in huis hebt met spraakbesturing.
Spraakbesturing komt pas tot zijn recht als je een heel domoticasysteem op poten wil zetten.
Spraakbesturing komt pas tot zijn recht als je een heel domoticasysteem op poten wil zetten. Ik schets even een voorbeeld. In onze modelopstelling hebben we in de woonkamer een televisie met spraakbesturing, een slimme speaker, een lamp (die we van stroom voorzien via een slim stopcontact) en slimme gordijnen. Elke avond komen we rond zeven uur thuis van het werk, waarop we na het avondeten in de zetel ploffen. Je kan manueel de televisie aanzetten, de gordijnen naar beneden doen en een lampje aanzetten, of je kan al deze acties vastpinnen met de app IFTTT (If This Then That) aan één spraakcommando, bijvoorbeeld ‘televisie-avond’. Vanaf je dit woord uitspreekt, worden al deze acties automatisch voor je uitgevoerd. Gemakkelijk, toch?
Helaas, de meeste van deze toestellen komen niet uit in België. Van diegene die hier wel verschijnen, kunnen we geen gebruikmaken van hun digitale stemassistent. Waarom ze nog geen Nederlands kunnen is simpel: op wereldschaal is onze taal maar een lilliputter. In Ethnologue, de talenverzameling van de wereld, staat Nederlands pas op plaats 56 met 22 miljoen mensen die de taal spreken. Zoveel mensen negeren lijkt een stomme zet, maar het is een peulenschil vergeleken met Chinees (1.248 miljoen), Spaans (437 miljoen) en Engels (372 miljoen).
Toch kregen we in februari het (onverwachte) nieuws: Google Assistant spreekt binnenkort Nederlands! Wanneer de stemassistent een taaltje rijker wordt, is nog niet duidelijk, maar de ondersteuning wordt zeker dit jaar nog toegevoegd. Ongetwijfeld worden we binnenkort getrakteerd op allerlei leuke tech-snufjes. Hopelijk volgt Alexa snel.
De beste assistenten op een rijtje
Amazon Alexa en Google Assistant zijn de twee bekendste virtuele assistenten, maar ook Samsung, Microsoft en Apple hebben een eigen robobutler in hun stal.
Alexa
Op de Amerikaanse technologiebeurs Consumer Electronics Show (CES) in januari werd het snel duidelijk waaraan we ons mogen verwachten in 2018: de digitale assistent duikt op allerlei nieuwe plaatsen op. Het lijkt vooral Alexa te zijn die consumentenelektronica weet te verleiden. In de beurshallen was het haast alleen maar Alexa wat de klok sloeg: in haast elke uithoek vonden we op een kartonnen bordje de meidennaam terug. De digitale stemassistent van e-commercereus Amazon werd voor het eerst voor de leeuwen gegooid in 2014, en kon doorheen de jaren steeds meer zieltjes inwinnen. Waar ze eerst al haar weg vond naar een handjevol speakers, maakt ze nu haar entree in een groter scala aan elektronica, zoals slimme stopcontacten, bureaulampen en robotstofzuigers.
Vandaag is het de meest geavanceerde stemassistent op de markt. Met allerlei spraakcommando’s kan je onder meer een liedje opzetten, het weerbericht opvragen, een agenda-item vastpinnen, een wekker configureren of een telefoontje plegen. De mogelijkheden zijn eindeloos: de digitale assistent van Amazon blijkt een centrale schakel te worden in menig intelligent domoticasysteem. Bovendien kan je sinds dit jaar een officiële Alexa-speaker van Amazon bestellen. Het gaat onder meer om de Echo Dot (59,99 euro), Echo (99,99 euro) en Echo Plus (149,99 euro). Ook komt Alexa naar Android en Windows 10. Nu nog afwachten tot Alexa een taalcursus Nederlands volgt.
Google Assistant
Op elektronicabeurs IFA in Berlijn vorig jaar was het opvallend stil rond Google Assistant. Heel weinig fabrikanten pakten uit met een slim gadget die de assistent van de zoekmachine ondersteunde. Gelukkig komt daar in 2018 verandering in: op CES wist Google een tiental fabrikanten te strikken om speakers te maken voor de Google Assistant. Daarnaast sprongen vooral de slimme displays in het oog, maar je zal de assistant ook terugvinden in diverse koptelefoons, auto’s, brillen en slimme spiegels. Verder in dit dossier lichten we enkele gadgets met spraakbesturing toe.
Google Assistant heeft vooral één grote troef in handen, namelijk dat het in handen is van Google. Wat is het populairste besturingssysteem op smartphones? Android. Wat is de populairste browser op computers? Chrome. Daar kan de spraakassistent vruchten van plukken, want zo heeft Google meteen een heel groot aantal gebruikers. Door kleinere toepassingen op smartphones of in de browser te lanceren, kan het al een groot publiek warm maken voor de Google Assistant. Wel bekt de roepnaam ‘Ok Google’ niet zo goed als zijn soortgenoten. Alexa, Cortana en Siri rollen veel vlotter over de tong. Een robobutler lijkt meteen veel menselijker als die een menselijkere naam heeft.
Cortana
Om te pootjebaden in de wereld van digitale spraakassistenten hoef je helemaal geen extra speaker aan te schaffen. Op Android kan je kosteloos van Google Assistant proeven, en Windows 10 komt met… Cortana. In de grote Windows 10-verjaardagsupdate van 2016 werd de assistent geïntroduceerd in België. Om haar aan de tand te voelen, moet je wel de weergavetaal in het Engels hebben staan en de taal van Cortana manueel in het Engels aanvinken.
Eens je alles juist hebt ingesteld, kan je Cortana aan het werk zetten. Zo kan je haar bijvoorbeeld vragen om een programma te starten met ‘Hey Cortana, open (naam programma)’. Of je kan een soort herinnering inspreken, waarvan je op een later moment een melding krijgt. Ook kan je een bestand opspeuren op je harde schijf of haar vragen of ze een liedje herkent in de achtergrond, waarop ze je de titel en artiest geeft. Verder zijn de toepassingen (en het aantal Cortana-gadgets) nog schaars. Dit virtueel hulpje zal je vooral een handjevol muiskliks besparen op je computer.
Siri
Siri, de spraakassistent van Apple, is al langer dan zijn soortgenoten in ontwikkeling. Daardoor heeft Siri een streepje voor op anderen en heeft ze één grote troef in handen: ze kan al een woordje Nederlands. Zo hoef je niet op het Engels over te schakelen om een afspraak te plannen, informatie op te vragen of apparaten te bedienen. Zo kan je ook in het Nederlands enkele kennisvragen stellen, zoals “In welk jaar vond de Guldensporenslag plaats?” of “Wat is het syndroom van Raynaud?”.
De dienaar vindt zijn virtuele thuis op allerlei Apple-apparaten zolas iPhones, iPads en Mac-computers. In tegenstelling tot wat je zou denken, komt Siri eveneens voor in producten die niet door Apple ontwikkeld worden, ook al is het aanbod schaars. Zo kan je bijvoorbeeld de Philips Hue-lampen in- of uitschakelen met een spraakcommando, of de temperatuur van een slimme thermostaat (zoals de Honeywell Lyric) regelen.
Bixby
Samsung kon natuurlijk niet bij de pakken blijven zitten. Bij de lancering van de Samsung Galaxy S8 kondigde het Zuid-Koreaanse concern een virtuele dienaar aan, maar Bixby maakte een valse start. Zo was er op de smartphone een fysieke knop voorzien om het Bixby-portaal te openen. Leuk in theorie, maar in het eerste half jaar konden we hier geen gebruik van maken omdat de spraakassistent hier nog niet beschikbaar was. Bovendien gaat een fysieke knop – wat mij betreft – te ver. Als we de knop konden herprogrammeren om er een andere applicatie aan vast te pinnen, dan konden we het door de vingers zien, maar dit is helaas niet mogelijk.
Bixby loopt technisch achter op zijn soortgenoten, maar is ook minder lang in
ontwikkeling. Je kan hem het best vergelijken met Cortana. Herinneringen
plannen, weervoorspellingen opvragen of een applicatie openen: de basisfuncties
zijn voorzien. Ook kan je hem vragen om een e-mail voor te lezen of een foto op
Instagram te posten. Er zijn echter geen gadgets die Bixby ondersteunen, dus je
kan geen slim netwerk aan Bixby-apparaten opzetten. Bij het moment van
schrijven konden we de Samsung Galaxy S9 nog niet uitproberen, maar we zijn
benieuwd of de assistent al wat slimmer is geworden.
Gadgets met spraakbesturing
Het aantal toestellen dat je kan bedienen met je stem, dikt elk jaar aan. We sommen de meest interessante op.
Speakers
Volgens een rapport van analysebureau Canalys zijn het niet augmented reality-apparaten of wearables die het dit jaar gaan maken, maar wordt 2018 het jaar van de slimme speaker. De Google Home en Amazon Echo zijn de twee bekendste slimme luidsprekers. Ze vormen de cockpit van het moderne domoticasysteem: je kan ze allerlei spraakcommando’s geven en koppelen aan andere apparaten die geen spraakbesturing ondersteunen.
Stopcontacten
Een oud apparaat kan je slim maken met een slim stopcontact. Vanaf je smartphone heb je al gauw je hele huis in handen. Op je smartphone kan je je stroomverbruik monitoren, of je kan vanop afstand een apparaat aan- of uitzetten. Ook bevatten de meeste slimme stopcontacten timers die je kan instellen en ondersteuning voor spraakbesturing. Met een dienst zoals IFTTT (If This Then That) kan je zo met één spraakcommando allerlei toestellen in één keer activeren.
Smart displays
Een smart display is een ‘slim scherm’ waartegen je kan praten. De mogelijkheden zijn eindeloos: zo kan je in de keuken recepten opvragen, een YouTube-filmpje starten of bijvoorbeeld de babykamer in de gaten houden. Of je hangt het scherm bij een tiener in de kamer. Als je op je smartphone inspreekt dat het eten klaar is, dan verschijnt dat automatisch op het scherm. Amazon zette in 2017 de trend met de Echo Show, Google volgt dit jaar met een eigen smart display.
Auto’s
Technisch gezien geen gadget, maar we knijpen graag even de ogen toe. Op elektronicabeurs CES pakten tal van automakers uit met een heus infotainment-systeem met ondersteuning voor Alexa en Google Assistant. Mercedes plant zelfs om een eigen voice assistant te ontwikkelen. Snel even een liedje opzetten of een nieuw traject in de GPS invoeren: voortaan kan dat helemaal handsfree. In een oude wagen kan je ook Google Assistant op je smartphone gebruiken.
Consumentenelektronica
Een wekker die je het zwijgen kan toeleggen door ernaar te brullen. Een televisie waarbij je geen afstandsbediening meer nodig hebt. Een spraakgestuurde lichtpeer zodat je niet meer uit je bed hoeft om het lampje te doven. Een slimme thermostaat die je even kan vragen om de temperatuur op te krikken tot zelfs een toiletpot die even voor je doorspoelt, zonder dat je je handen hoeft te besmeuren. De mogelijkheden zijn eindeloos, en het aanbod dikt elk jaar aan.
