Microsoft Windows: gevangen tussen twee werelden
8 april 2014. Microsoft stopt officieel met de ondersteuning van Windows XP, het besturingssysteem dat het twaalf jaar eerder lanceerde. Met de flop van opvolger Windows Vista enerzijds, en de radicale upgrade die nodig was voor Windows 7 en zeker Windows 8, bleven vele bedrijven vasthouden aan Windows XP, dat wellicht het meest betrouwbare en minst controversiële besturingssysteem is geweest dat Microsoft ooit op de markt heeft gebracht.
Tot de dag dat het besturingssysteem niet meer kon rekenen op de ondersteuning van Windows natuurlijk. Toen waren er veel partijen die zich vragen stelden bij deze beslissing, precies omdat de opvolgers nooit het imago van betrouwbaarheid van Windows XP konden benaderen. Vele XP-gebruikers hebben de talloze waarschuwingen van Microsoft en van zowat elke securityspecialisten tot nu toe straal genegeerd en houden halsstarrig vast aan hun oude vertrouwde omgeving. De meeste experts en analisten schatten dat 25 à 30 procent van de desktops wereldwijd nog steeds op XP draaien.
Een tikkende tijdbom?
Met name de beveiliging van de XP-omgeving is een terechte reden voor bezorgdheid. Microsoft heeft over de jaren heen hard gewerkt aan het beveiligen van alle besturingssystemen, maar met het stopzetten van de ondersteuning van XP komt hieraan abrupt een einde. Bedrijven kunnen nog wel verlengde ondersteuning kopen, maar wie van de achterblijvers zal dit ook effectief doen?
Securityspecialisten vrezen dus het ergste voor deze ondernemingen, zeker omdat ze ervan overtuigd zijn dat de cybercriminelen op deze datum hebben zitten wachten om nieuwe lekken in het besturingssysteem te benutten. Tot nu toe zijn er geen meldingen van grote misbruiken maar toch ervaren velen deze situatie als een tikkende tijdbom.
Het probleem voor vele van de "koppige" bedrijven is niet alleen dat ze deze risico"s vaak fout inschatten. Dikwijls is het ook een keuze die financieel is geïnspireerd. De kost van de upgrade is hierbij één factor, maar een andere, minstens even belangrijke motivering is de kost voor het upgraden van alle software en systemen die wel op XP draaien maar zouden moeten vervangen worden bij een migratie naar een nieuwer systeem. Een dure maar ook tijdrovende zaak, waarvoor de meeste ondernemingen geen tijd of budget kunnen of willen vrijmaken. Zo blijft het oudste gebruikte Windows-besturingssysteem tegen wil en dank voorlopig ook hun populairste.
Windows 8 tussen twee stoelen
In schril contrast hiermee staat Windows 8, het nieuwste besturingssysteem van Microsoft waarmee de softwaregigant hoopte eindelijk de inhaalbeweging tegenover hippe concurrenten zoals Google en Apple te kunnen inzetten. Hiervoor werden kosten noch moeite gespaard. De look-and-feel van weleer moest plaatsmaken voor de app-generatie, met tegels en zonder Start-menu. Wie op zoek was naar de oude vertrouwde interface moest bijzonder veel moeite doen, met als resultaat dat veel bedrijven en eindgebruikers weinig zin hadden om de nieuwe omgeving op hun desktop te installeren. Vijftien maanden na de release, in het begin van dit jaar dus, rondden Windows 8 en opvolger Windows 8.1 de kaap van de 10 procent.
8.1 groeit wel gestaag maar eerder ten koste van Windows 8 dan van eerdere Windows-versies of van concurrerende besturingssystemen. Tegelijk bleef het aantal met Windows uitgeruste mobiele toestellen eerder beperkt. En HP besliste om een hele reeks nieuwe toestellen opnieuw met Windows 7 uit te rusten in reactie op de tegenvallende verkoop van de Windows 8-toestellen.
Vertrouwen in de toekomst
Toch maakt Microsoft zich niet ongerust. Ze rekenen op hun ervaring, hun installed base en hun reputatie om deze allesbehalve comfortabele situatie alsnog recht te trekken. "Vele bedrijven hebben vorig jaar Windows XP opgegeven ten voordele van Windows 7 en 8", zegt Tom Mertens, Windows & devices commercial lead bij Microsoft, "en met Windows 8 zitten we nu al aan 15 procent marktaandeel. Maar wat nog veel belangrijker is: we merken dat bedrijven onze nieuwe mogelijkheden in Windows 8.1 enorm waarderen, en dus steeds vaker voor ons nieuwste besturingssysteem zullen kiezen."
En dan heeft Tom Mertens het heus niet alleen over de Start-knop, die terug aan het besturingssysteem werd toegevoegd na de vele klachten over het verdwijnen: "Bedrijven zijn over het algemeen meer geïnteresseerd in onze Bitlocker-functionaliteit voor het versleutelen van harde en verwijderbare schijven, in "Direct Access", waarmee je rechtstreekse toegang krijgt tot de bedrijfsserver zonder gedoe met VPN-configuratie en dergelijke, en in de betere beheersbaarheid van mobiele toestellen voor de systeembeheerder."
Mertens erkent dat de terugkeer van de Start-knop de bevestiging is van een foute inschatting door Microsoft: "Het is altijd balanceren tussen onze drang naar innoveren en het ervoor zorgen dat alle klanten mee willen in de vernieuwing. We moeten hiervoor voortdurend luisteren naar onze klanten en bijsturen waar nodig. Maar we zijn ervan overtuigd dat op termijn alle klanten wel zullen varen bij de vele innovaties die we hebben ingevoerd. En we zijn er nog meer van overtuigd dat bedrijven op ons zullen blijven rekenen voor onze ervaring in het bouwen en beheren van betrouwbare infrastructuren, ook als het gaat over mobiele toestellen en infrastructuur in de cloud."
