Het verleden en de toekomst van je afbeeldingen: JPEG

Iedereen kent de extensie .jpg. Wie een foto bewaart, kiest er vaak voor omdat hij of zij met weinig andere extensies zo vertrouwd is. Foto’s die gemaakt worden met digitale camera’s en smartphones worden daarnaast, zo goed als altijd, standaard overgezet op je computer met .jpg erachter geplakt. Niemand denkt erover na, het is gewoonweg een feit des levens: JPEG was, is en zal altijd zijn.

Standaardiseren

Bij .doc zijn we ons ervan bewust dat het een bestandsindeling is die populair werd dankzij Microsoft Word. JPEG heeft echter zo weinig concurrentie, dat we er daar niet bij stilstaan waarom het .jpg is, en niet pakweg .abc. Aangezien niemand er ooit over nadenkt, is er evenmin iemand die beseft wat er allemaal achter het vierletterwoord schuilgaat. Eerst en vooral, een weetje voor je volgende quizz: JPEG staat voor Joint Photographic Experts Group.

De volledige naam geeft al een beter idee wat JPEG nu net inhoudt. Het gaat niet zomaar om foto’s, het gaat om een gemeenschap: universiteiten, onderzoeksteams, grote merken,… Allemaal werken ze samen met de groep experts die zich onder de paraplu JPEG scharen. Het is belangrijk om te weten dat deze groep geen technologie uitvindt; ze standaardiseert. Vindt een nieuw formaat geen bijval van de groep, dan betekent dat haast altijd het einde van de ambities. Een voorbeeld hiervan is JPEG XR, van de hand van Microsoft.

Toekomst in het verleden

Voor de gewone gebruiker zal het maar weinig uitmaken, maar de bestandsindeling .jpg is al lang niet meer wat ze 26 jaar geleden was, bij het eerste gebruik van wat al snel de norm werd. Geregeld wordt deze technologie geüpdatet om mee te kunnen met technologische ontwikkeling op andere gebieden. HDR (High Definition Range) en 4K (oftewel QUHD) zijn bezig aan een stevige opmars en het is niet ondenkbaar dat elk scherm binnen enkele jaren al uitgerust zal zijn met deze technologie.

De afbeeldingen zullen dan logischerwijs ook moeten volgen. Een gigantisch scherm en goed, dat veel centjes kostte, is verspild aan foto’s die er gepixeleerd uitzien. In 2000 leverde de groep bijveerbeeld ook al JPEG 2000 af, bedoeld voor professionele doeleinden. Een PDF-bestand maakt hier gebruik van, net als beelden die we ontvangen van satellieten en films in de cinema worden afgespeeld in JPEG 2000. Ook beelden die geschoten worden door een TV-zender worden naar de studio verzonden in dit formaat, waar ze worden omgezet naar MPEG alvorens ze op de buis verschijnen.

Legacy

Professor Touradj Ebrahimi, JPEG-evangelist, lichtte voor ons een tip van de sluier op over wat de toekomst brengt voor de bestandsindeling van foto’s. “Aangezien we er nog volop aan werken, mag ik nog niet te veel verklappen. Wel kan ik al zeggen dat JPEG XT zal kunnen  werken met legacy software.” Dit betekent dat gebruikers van het nieuwe formaat mooiere foto’s zullen maken en opslaan dan voorheen, terwijl ze ook kunnen getoond worden op oudere decoders. Denk bij ‘decoder’ aan bijvoorbeeld je smartphone die nog gebruik maakt van de huidige extensie.

“Beelden worden almaar beter en mooier. De oude decoders zullen die foto’s wel kunnen bekijken, zij het met een iets mindere rijkdom aan bijvoorbeeld kleuren”, aldus Ebrahimi. Het nieuwe bestandsformaat zal HDR-beelden zonder kwaliteitsverlies dus kunnen opslaan en tonen, zonder dat oudere decoders hierbij uit de boot vallen. HDR kon reeds opgeslagen en getoond worden met JPEG 2000-encoders en decoders, maar consumenten konden hier geen weg mee.

Extra Small

Ten slotte werkt JPEG momenteel nog rond een tweede standaard die gericht is op de doordeweekse gebruiker: JPEG XS moet oplossingen bieden voor het Internet of Things en Virtual Reality. Beide technologieën hebben nood aan een compressiemethode om vlot en zonder vertraging beelden van een hoge kwaliteit te kunnen doorsturen. Daarnaast moet XS energie en bandbreedte kunnen besparen. Vooral bij VR zal dit een verschil kunnen maken: indien er de kleinste vertraging op de overdracht zit, zullen onze ogen het verschil merken en is de hele illusie om zeep.

Het Belgische bedrijf intoPIX werkt momenteel aan haar voorstel voor technologie achter de bestandsnaam JPEG XS. We weten immers al dat JPEG geen technologie uitvindt, maar standaardiseert. Zo is Tico het voorstel van intoPIX. Antonin Descamps, de oprichter, hoopt dat hun idee binnen de twee jaar de norm zal zijn. Hiervoor werkt het bedrijf nauw samen met onderzoekers van de Vrije Universiteit Brussel en de Université Catholique de Louvain, waar het in feite een spin-offbedrijf van is.

Veiligheid en rechten

Nieuwe technologie brengt echter steevast nieuwe problemen met zich mee. In een tijd waarin security en privacy steeds vaker een problematisch duo vormen, spreekt het voor zich dat hier rekening moet mee gehouden worden bij het voordragen van technologische vooruitgang. Hoe JPEG en professor Peter Schelkens, VUB/iMinds, hiermee omgaan, lees je morgen in het tweede deel.