David Bowie: muzikaal genie en technologiepionier

David Bowie, Major Tom, The Thin White Duke, Ziggy Stardust,… Noem hem wat je wilt, maar aan hem ontkom je dezer dagen niet. De dood van de Britse cult-held sloeg in als een bom. Zoals dat dan het geval is met helden van de massa, komen vele terugblikken op zijn leven dan bovendrijven. We krijgen oude en nieuwe inzichten in wie hij was, waar hij voor stond en waarom hij zo gek gekleed ging.

Bowie was een genie, een trendsetter, een muzikant. Maar daarnaast was hij ook acteur en zelfs een succesvol zakenman. Hij was niet enkel visionair in de mode, muziek en levensstijl van toen en later, hij wist perfect wat er gaande was in de muziek- en technologie-industrie, en dan vooral wanneer we die twee combineren.

Monopoly

In 2000 zei hij reeds in een interview dat het monopolie van de muziekindustrie helemaal geen monopolie is. “Ik omarm het idee dat er een proces van demystificatie gaande is tussen de artiest en het publiek.” Hiermee bedoelde Bowie dat het publiek steeds dichter bij de artiest wil staan, steeds meer van hem verlangt en dat zij uiteindelijk de touwtjes in handen zouden hebben. “It’s about the community. It’s becoming more and more about the audience,” zoals hij het zelf zo mooi zegt.

Zoals we vandaag weten, is dat ook echt het geval: Spotify, Deezer, iTunes, Apple Music,… Allemaal doen ze de grote labels door het stof kruipen. Willen die vandaag immers nog geld verdienen aan hun artiesten, dan hebben ze niet veel andere keuze. De cd-verkoop is al jaren tanende, mede door het downloadgedrag van deze generatie.

In de periode van het interview was er ook al een dergelijke dienst actief: Napster. Deze moest dan uiteindelijk in het stof bijten tegen de grote labels, toch was er wel degelijk iets veranderd. Toen al kregen we een glimp te zien van wat nog komen zou. Bowie zelf ondervond niet veel hinder van het ‘gevaar van Napster’. In 1997 had hij zich immers gewapend tegen de toekomst met zijn initaitef Bowie Bonds. Zijn fans konden een deel van de royaltyrechten kopen door te investeren in zijn fonds; hij verdiende er 50 miljoen dollar mee.

Tweede leven

Een jaar later deed Bowie nog iets dat zijn tijd ver vooruit was: hij richtte, samen met zijn technologiebedrijfje BowieNet, Ultrastar op, een ISP-dienst voor kleine internet communities. Wie zich aansloot kreeg een e-mailadres dat eindigde op @david-bowie.com en kreeg toegang tot BowieWorld, een soort Second Life avant la lettre. Het was een 3D-wereld waarin je een eigen avatar kon creëren en rondlopen.

Deze virtuele wereld moest een eeuwigheid laden, maar ze gaven een blik in de toekomst voor zij die konden wachten. Want ook dit was Bowie: een visionair op gebied van zakendoen en technologie. In 2002 verkondigde hij nog dat hij geen toekomst zag in platenlabels en dat de muziekindustrie MP3’s moest omarmen of verdwijnen. Zijn voorspelling is nog niet helemaal uitgekomen, maar er is nog tijd: zijn nalatenschap zindert nog wel enkele decennia na.