Hoe de intelligente Google Assistant het levenslicht zag

In zijn open brief suggereerde Google-CEO Sundar Pichai eerder deze maand dat de kern van Google in de toekomst wel eens een artificiële intelligentie kon worden. Dat die toekomst twee weken later al voor de deur stond, kwam toch enigszins als een verrassing. Op Google I/O sprak Pichai over de Google Assistant. Vervolgens pakte het bedrijf uit met Google Home en Google Allo: een nieuwe toepassing en een nieuwe app die rond diezelfde assistent zijn opgebouwd. Pichai zei het niet met zoveel woorden, maar de assistent is niets minder dan Googles allesomvattende artificiële intelligentie in haar kinderschoenen.

Veel stukjes, één puzzel

Google is al lang veel meer dan een zoekmachine. Het bedrijf heeft Android, Gmail, Chrome, Foto’s en Google Now. Alle consumententoepassingen van de technologiereus leken aanvankelijk enigszins afzonderlijk te bestaan. Android zorgt voor het mobiele ecosysteem, Gmail biedt een gratis e-maildienst, Chrome is een browser, Google Foto’s is een opslagplaats voor je foto’s en Google Now is een ietwat gepersonaliseerde zoekmachine.

Achteraf gezien vormen Googles diensten samen de pijlers waarop de Google-assistent is gebouwd. Dankzij de populariteit van Android gebruiken miljoenen mensen de zoekrobot op hun toestellen, vaak via spraak. De data van al die gebruikers stelt Google in staat zijn spraakalgoritmes verder te ontwikkelen terwijl de integratie van Gmail-berichten en Google Now meer context geeft om mee te werken. Google Foto’s is dan weer een enorme databank aan beeldmateriaal waarmee Google de beeld- en gezichtsherkenning van zijn neuraal netwerk kan bijschaven.

Neurale netwerken en AI

Neurale netwerken, machine learning en bij vervolg artificiële intelligentie, drijven de diensten van Google. De Google Assistant is zo’n beetje de combinatie van alles wat het bedrijf tot nu toe heeft geleerd. Pichai claimt dat niemand anders in de wereld even goed is in computerspraak. Hij doelt daarmee niet op de natuurlijke spraak van Now, maar het taalbegrip dat er achter schuilt.

Conversaties

“Wie speelde James Bond in Quantum of Solace?” is op zich een eenvoudige feitelijke vraag waarmee een assistent met de enorme kennis van Google aan de slag kan. Een antwoord komt er dezer dagen snel, vaak voorzien van handige links, een korte biografie en afbeeldingen, nog voor je zelf op een website moet klikken. “Waarin deed hij nog mee?” is in essentie niet moeilijker, maar de zoekmachine moet nu context begrijpen: ‘hij’ verwijst naar het resultaat van de vorige zoekopdracht, ‘waarin’ naar het feit dat hij in nog andere films een rol had. Pichai wil dat Google steeds slimmer wordt en zo steeds geavanceerdere conversaties aan kan.

De andere functies maken dan automatisch hun intrede: in een gesprek met de assistent moet je meteen filmtickets kunnen boeken en een agenda-afspraak kunnen toevoegen. Misschien eindigt je gesprek met Google wel met de vraag om even een berichtje te sturen naar je vrienden om ze te laten weten dat je de tickets op zak hebt. Die conversatiecapaciteiten zijn het grootste verschil tussen Now vandaag en de Assistant morgen.

Alomtegenwoordig

De assistent moet dat kunnen onderweg via je telefoon maar ook terwijl je achter het stuur zit in de wagen. Bovendien moet Google begrijpen dat de wagencontext anders is dan de smartphonecontext, wat tot gepastere antwoorden moet leiden. Kom je thuis, dan mag de band met wat in essentie een slimme privé-versie van Google is niet zomaar stoppen. Home zal er nog dit jaar voor zorgen dat het gesprek met Google gaande blijft, zonder dat je daar je smartphone voor moet bovenhalen.

De Google-assistent is dus de steeds verder evoluerende combinate van Googles expertise op het gebied van taalbegrip, zoekopdrachten, apps, contextbegrip en personalisatie. Dat Pichai in de nabije toekomst een integratie van IoT-domoticaproducten wil, lijkt maar normaal.

Zelflerend systeem

Hoe meer de Google Assistant een echte assistent wordt, hoe meer mensen er gebruik van zullen maken. Dat leidt tot meer interacties die, gestuurd door neurale netwerken, tot een betere assistent zullen leiden. Google toonde eerder al aan met een eenvoudig experiment dat een computeralgoritme zichzelf nieuwe en handige gedragingen kan aanleren. Zodra een systeem slim genoeg is, zal het alleen maar slimmer worden.

Het resultaat is dan een artificiële intelligentie die het antwoord weet op je vragen, je thermostaat kan regelen, je agenda in het oog houdt, je vrienden verwittigt wanneer je te laat bent, jou verwittigt zodat je simpelweg niet te laat komt en meer. De assistent bestaat eigenlijk al als Google Now op de smartphone maar het is Pichai’s plan om hem (haar?) los te koppelen van een enkel toestel dat duidelijk maakt wat hij/zij echt is: Google zelf, overal aanwezig op maat van de individuele gebruiker.

Elon Musks nachtmerrie

Klinkt dat griezelig? Misschien. Google heeft echter genoeg aan de informatie die je nu al vrijgeeft om de assistent te ontplooien. De verwerking van die info zal verbeteren, meer niet. Wie vertrouwt op Googles ecosysteem zal in de assistent vooral een praktische butler vinden. Dat Elon Musk vreest dat Pichai samen met Google-oprichters Larry Page en Sergey Brin wel eens per ongeluk een echte AI kunnen ontwikkelen, lijkt in ieder geval niet meer zo ongegrond.

Wanneer kan jij nu aan de slag met je persoonlijke Jarvis-butler? Niet. Of toch niet in de nabije toekomst, als je verknocht bent aan de Nederlandse taal. De Nederlandstalige versie van Google Now is vandaag nog steeds een trieste schaduw van het Engelstalige equivalent. Nederlands staat heel laag op de prioriteitenlijst zodat je kan uitgaan van enkele jaren vertraging voor alles wat met spraaktechnologie te maken heeft.

Engels oppertaal

Ben je bereid je assistent in het Engels aan te spreken, dan kan je er tegen het einde van het jaar in principe mee aan de slag. Essentieel voor het systeem is de loskoppeling van je smartphone met behulp van onder andere Google Home en die hardware zal vermoedelijk niet meteen bij ons beschikbaar zijn. Voor het auto-aspect van de assistent zal je in ieder geval geen nieuwe wagen moeten kopen: Android Auto komt binnenkort naar je smartphone.