Zo vermijd je een batterijbrand bij je e-bike
In onze intro staat het al meteen: kopen bij een betrouwbaar merk is kiezen voor veiligheid. De meeste batterijbranden gebeuren met e-bikes en elektrische steps van twijfelachtige origine. Volgens fabrikant Diamant is het een kans van één op een miljoen. Maar de kans bestaat dus wel degelijk. En die kans krijg je door de batterij fout te behandelen.
5 veiligheidsbarrières
Bosch vermeldt op zijn site wat het doet om zijn accu’s veilig te houden. Die vijf punten zijn meteen ook de basis voor onze tips.
De Duitse fabrikant stopt elke batterijcel in een plastic omhulsel dat brandvertragend werkt. Ook Giant en andere topmerken vermijden risico’s door eenvoudigweg de cellen van elkaar gescheiden te houden. Is er één cel op een of andere manier beschadigd, dan kan die zorgen voor een interne kortsluiting. Dat kan bij goedkope, onveilige accu’s al meteen leiden tot een bliksemsnelle kettingreactie waarbij alle cellen ontbranden.
Daarnaast krijgt iedere cel zijn eigen zekering. Wordt de energiestroom plots veel groter, dan schakelt de zekering die getroffen cel uit.
In de lengte van de volledige accu zitten nog eens thermische tussenschotten tussen de verschillende reeksen batterijcellen. Een Bosch PowerPack van 500 Wh heeft bijvoorbeeld 40 li-ioncellen, die per tien in serie staan, waarvan die vier rijen parallel verbonden zijn. Tussen die parallelle verbindingen zitten dan die tussenschotten.
Een accu is echter meer dan enkel batterijcellen. Je hebt ook een batterijmanagementsysteem (BMS) nodig. Bij Bosch en andere bekende fabrikanten is dat een slim systeem dat het opladen regelt, zodat de cellen niet oververhitten of ongelijk opladen, dat oververhitting herkent en vermijdt, en diepontlading tegengaat. Ook hier zie je grote verschillen in kwaliteit tussen verschillende fabrikanten.
Ten slotte heb je nog het gevaar van water. Vocht kan leiden tot corrosie en kortsluiting. Te vermijden, dus. Bosch heeft een waterdichte kraag bij de naad van de accubehuizing. Yamaha werkt bijvoorbeeld met een waterdicht omhulsel tussen de behuizing en de cellen. Dat is nog zo’n veiligheidsingreep die je bij minderwaardige accu’s kan missen.
Bij de gevestigde namen zijn de accu’s en het complete elektrische systeem getest op hun veiligheid. Ze kunnen dan ook de nodige certificaten voorleggen.
De risico’s van li-ion
Het blijven natuurlijk li-ionbatterijen en die bevatten een zeker veiligheidsrisico. Dergelijke cellen bevatten vloeibare elektrolyten met een organisch oplosmiddel met lithiumzouten. Die vloeistoffen zijn zeer ontvlambaar en verdampen snel als je ze blootstelt aan lucht. Als je zo’n cel perforeert, bijvoorbeeld bij een zware impact, dan verdwijnt de scheiding tussen de anode en kathode en krijg je een interne kortsluiting. Zo creëer je een plotse ontlading met de bijbehorende warmteontwikkeling. Doordat het elektrolyt met zuurstof reageert, krijg je een brand of zelfs explosie.
Als je wil weten waarom je elke li-ionbatterij met de nodige zorg moet behandelen, dan heb je hierbij jouw reden. Wie onzorgvuldig omspringt met zijn telefoon, powerbank of e-bikebatterij kan dus in de problemen komen. Ben je gevallen met je fiets en merk je dat de accu een klap heeft gehad die zichtbare gevolgen heeft, dan moet je die echt wel laten nakijken. Zeker als de behuizing deuken of inkepingen vertoont, loop je gevaar. Is de batterij opgezwollen, dan moet je die eveneens vervangen.
De jongste generatie li-ionbatterijen heeft dus al de nodige evoluties gekend die de veiligheid hebben verhoogd. Toch is de zoektocht naar solid-statebatterijen druk gaande. Daarmee zou je het grootste deel van die risico’s namelijk wegnemen. Zo’n accu en de tussenoplossing, de halfvastestofbatterij, kun je namelijk doorprikken zonder gevaar.
10 veiligheidstips
Tot er compleet veilige batterijen op de markt komen, neem je dus maar beter volgende veiligheidstips in acht:
- Doe onderzoek naar de kwaliteit van de accu bij de fiets die je op het oog hebt. Kies voor betrouwbare merken en vermijd twijfelachtige kwaliteit.
- Laad op een veilige plek op: blijf zo goed mogelijk uit de buurt van brandbare materialen, plaats een rookdetector, vermijd opladen ‘s nachts en doe dat op een droge plaats. Een droge, niet al te koude garage is beter dan een woonkamer. Bosch raadt temperaturen tussen 0 en 40 graden aan.
- Zorg dat de lader eveneens op een brandveilige plek staat en leg er niks op, want anders kan die ook te warm worden.
- Is de accu opgeladen, koppel dan de lader los, zowel van de fiets als van het stopcontact.
- Laat de batterij niet vallen en check de staat van de accu na een eventuele crash of andere impact. Vertoont de accu gebreken (lekken, opzwellen, oververhitting), laad hem dan zeker niet op.
- Begin niet met experimenteren. Gebruik enkel de standaard accessoires om met je accu te verbinden. De meegeleverde lader of de officiële vervanglader zijn altijd de beste opties. Moet je toch een andere lader gebruiken, check dan zeker of het voltage overeenkomt met de originele.
- Merk je tekenen van problemen met de accu, zoals oververhitting, plaats hem (of de volledige fiets) dan buiten, weg van brandbare spullen.
- Is er een defect, probeer dan niet de accu open te krijgen. Dat kan leiden tot een catastrofale interne kortsluiting.
- Vermijd onderdompeling in water of extreme temperaturen. In de winter plaats je de accu het best in een droge ruimte met normale temperaturen. Ook bij extreem warme temperaturen is het beter om de accu niet al te lang in de volle zon te laten staan. Die voorzorgsmaatregelen zorgen dat hij langer op volle sterkte blijft.
- Fiets je een eindje niet, bijvoorbeeld ‘s winters, laad dan de batterij op tot zo’n 60% om diepontlading te vermijden. Bewaar hem in een droge omgeving waar het niet vriest. Hoe beter je jouw batterij behandelt, hoe trager het verouderingsproces gebeurt.
