De kracht van modellen

Mensen die mij goed kennen, weten dat ik graag met modellen werk en dat mijn muur er vol van hangt. Ik heb allerlei modellen, gaande van een businessplan, via businessprocessen tot een model van onze IT-infrastructuur.

Misschien overdrijf ik soms een beetje en lijd ik aan modellitis, maar toch blijf ik een grote fan. Modellen bieden dikwijls een houvast om inzicht te krijgen in complexe situaties.

Een van de leuke kenmerken van een model is dat het je toelaat om op verschillende detailniveaus te werken en om met verschillende perspectieven om te gaan. Zo ben je als manager vaak niet geïnteresseerd in alle details, maar wel in een goed overzicht. Dan is het model een goede kapstok waaraan je de details kan ophangen.

In een project heb je meer nood aan details en wil je graag inzoomen op een specifiek aspect van de zaak: Hoe zit de security in elkaar? Hoe gaan we een complexe technische component intern ontwerpen? Bij het uitklaren van een change request bijvoorbeeld is de scope typisch zeer specifiek, maar wil je wel de impact op gerelateerde zaken verhelderen. Een model laat je toe te focussen en details achterwege te laten of er juist op in te zoomen. Op deze manier creëer je meer helderheid en inzicht.

Een goed model maakt ook een structuur op basis om een discussie of een workshop te starten. Het maakt zaken concreet: de aanwezige informatie, de verantwoordelijkheden van de verschillende rollen, de werkwijze van het proces, de omschrijving van KPI’s of applicaties en hun gegevens. Je hebt concrete handvatten om zaken uit te klaren, communicatie te stroomlijnen en beslissingen te verduidelijken.

Modellen misbruiken
Natuurlijk kan je modellen ook helemaal misbruiken. Dit door het toevoegen van te veel details, werken op een verkeerd abstractieniveau, gebruiken van onaangepaste technieken of notaties, een te grote focus op tools of het gebruik van een onduidelijke semantiek. Modellen blijven een hulpmiddel en zijn geen doel op zich. Juist ermee omgaan is dus van groot belang.

Het is mijn ervaring dat een goed model ervoor zorgt dat zaken die best op voorhand uitgeklaard worden ook snel aan de oppervlakte komen. Deze worden bovendien gestructureerd uitgeklaard. Iedereen weet dat de impact van fouten groter wordt naarmate deze later in het proces ontdekt worden.

Probeer in je volgende meeting eens te discussiëren aan de hand van een model en hang de argumenten die door de zaal vliegen hieraan vast. Misschien kom je dan wel sneller tot de kern van de zaak. Alvast veel succes ermee!