Vijf gezichten van crowdsourcing

Karl Marx kan tevreden zijn. Zijn oproep van ongeveer 160 jaar geleden om alle macht bij het volk te leggen, lijkt vandaag relevanter dan ooit. Steeds meer bedrijven doen een beroep op het grote publiek voor hun reclame, innovatie, kapitaal of simpelweg voor hun personeel. 

Crowdsourcing, de naam van het fenomeen, is al jaren bekend. Een telecombedrijf als Euphony richt zich bijvoorbeeld al jaren uitsluitend op vrijwilligers om contracten voor telefonie en internet te verkopen. Vaak aangehaalde voorbeelden zijn Linux en Wikipedia als toepassingen die helemaal door het publiek (de crowd) zijn gemaakt.

Intussen blijkt het openbronidee uit de informaticasector zijn ingang te hebben gevonden in het mainstream bedrijfsleven. Maar ook in ons land zit crowdsourcing in de lift en wordt het ingeschakeld voor diverse onderdelen:

1) Reclame
Viral marketing is intussen een bekende vorm van crowdsourcing. Een bedrijf maakt een filmpje, gooit het op internet en vervolgens wordt het volop doorgeklikt. Ook bekende Belgische merken kiezen voor de aanpak van crowdsourcing. De reclamecampagne van Proximus enige tijd geleden bestond helemaal uit filmpjes van het publiek.

Ook de laatste televisiespot waarin een dreumes opmerkelijke oneliners rondstrooit als “’t is ook uw vader, he” en “alleen als ons bordje leeg is” hebben een crowdsourcingluik. Op Belgacomcasting.be liep tot vorige maand een wedstrijd waarbij je de reclamespots van de recente Belgacom-campagne rond digitale televisie kan naspelen.

Intussen hebben al heel wat kinderen, klein en groot, dat gedaan, met als enige aangekondigde beloning voor de winnaar dat hij of zij mag opdraven in de nieuwe reclamespot van Belgacom.

2) Marktplaats
Een andere manier om input te krijgen van de crowd is door het volk structureel te verzamelen op een virtuele marktplaats. Twee recente Belgische marktplaatsen onderschrijven deze trend. Zo werd voor grafische ontwerpers recent de virtuele marktplaats Brandsupply geopend.

Opdrachtgevers plaatsen er hun opdracht voor het ontwerpen van logo’s, banners, advertenties of websites. Naast een briefing wordt vooraf een prijs bepaald. Ontwerpers kunnen dan meedingen door hun ontwerpen te uploaden. De opdrachtgever kan vervolgens alle inzendingen een waardering geven, feedback geven en eentje uitkiezen.

Een ander voorbeeld van een marktplaats is iPictu, ontworpen door een Belgische fotograaf. Deze biedt professionele en amateuristische fotografen uit de hele wereld een nieuw verkoopkanaal voor foto’s. iPictu wil zo het werk van huwelijks- en evenementfotografen, portretschilders en cameramannen opnieuw opwaarderen.

Het concept doet wat denken aan fotosites als Foto.com en Shutterstock, waarbij al duizenden (amateur)fotografen zich hebben aangesloten.

3) Arbeid
Bedrijven binden externe medewerkers ook actiever aan zich. Een recent Belgisch voorbeeld in dit kader is GeekAngels, dat zich omschrijft als een soort “community-driven helpdesk”. Het legt de link tussen IT-specialisten, de Geekangels dus, en mensen met vragen en problemen rond ICT.

Ook al is het project nog maar recent gestart, toch hebben zich al meer dan zeshonderd Geekangels aangemeld. Ze verdienen ongeveer 0,50 euro per minuut voor computerhulp aan de telefoon of via chat. Hun klanten kopen op voorhand bel- en chatminuten.

In het buitenland is Topcoder een van de bekendere crowdsourcing-initiatieven die werkkrachten om zich heen verzamelen. Topcoder is zowat het ‘openbronproject van het kapitalisme’ en schrijft software voor grote multinationals.

TopCoder doet dat werk niet zelf. Het beschikt over een virtueel team van ruim tachtigduizend programmeurs uit 190 landen, waarvoor het bij elke binnenkomende opdracht een online competitie of wedstrijd uitzet.

4) Innovatie
Innovatie is een vaak voorkomende vorm van crowdsourcing. Recent voorbeeld is BMW met zijn zogenaamd Co-Creation Lab, waarbij mensen van over de hele wereld kunnen nadenken en discussiëren over nieuwe ontwerpen.

Enkele weken geleden ging hier de BMW Group Interior Idea Contest van start. Deze heeft als doel om innovatieve ideeën voor het design van interieurs te bedenken. Fast moving consumer goods-fabrikant Procter & Gamble hanteert deze aanpak al langer. Bij hen komt intussen zowat de helft van alle productvernieuwingen van buiten de organisatie, van klanten of van externe wetenschappers.

Het Belgische Brainspot opende recent een ‘crowdsourcingplatform’ in ons land. De site biedt aan studenten en jonge professionals allerlei opdrachten voor bedrijven. “Voorbeeld hiervan is een concept rond employerbranding voor de commerciële televisiezender VTM, waarbij ze input moeten geven om het mediabedrijf aantrekkelijker te maken als potentiële werkgever.

“Bedrijven in ons land willen wel innoveren, maar hebben er in de praktijk niet de middelen voor”, stelt Evert Martens, oprichter van Brainspot. Onder de tien beste inzendingen wordt een bedrag tussen de 3.000 en 5.000 euro verdeeld.

Op de vraag hoeveel inzendingen Brainspot ontvangt, wil Martens nog geen antwoord geven. “Maar als we ons spiegelen aan buitenlandse voorbeelden, dan mogen we rekenen op ongeveer 65 per opdracht.”

5) Financiering
Variant 5 van crowdsourcing is crowdfunding, waarbij het publiek mee voor de financiering zorgt. Een Belgisch voorbeeld van crowdfunding is SonicAngel, de online platenmaatschappij die onder meer de Belgische Eurosongkandidaat Tom Dice onder haar vleugels heeft.

Zij laat zowel fans als bedrijven investeren in carrières van muzikanten. Dit volgt het internationale voorbeeld van een crowdsourcingproject als Akamusic.com, waar je één of meerdere aandelen (vanaf 5 euro) kan kopen van een van de 12.000 bands die de site rijk is.

Ook boeken krijgen financiering van de crowd. Zo vormt de Belgische start-up Sandawe – onder het motto: l’éditeur, c’est vous – een platform waar stripfanaten de productie van nieuwe strips financieel kunnen ondersteunen.

Hun zakenmodel baseert zich op de commissie op elk afgerond budget en op de eventuele winst die gegenereerd wordt uit de verkoop van de albums zelf. Onlangs verwierf Sandawe de laatste euro’s die nodig waren voor de strip met als titel ‘Maître Corbaque’.

Crowdfunding lijkt een eerder selecte vorm van crowdsourcing, maar duikt toch meer en meer op. In Nederland bestaat er bijvoorbeeld een gelijkaardig project onder de naam TenPages.com, dat bij genoeg belangstelling je boek laat uitgegeven.

Als je als schrijver voor je manuscript minstens tweeduizend aandelen van vijf euro per stuk kan verkopen (aan minstens honderd verschillende aandeelhouders), word je werk uitgebracht door een gerenommeerde uitgever.

Tot dusver, zo lezen we op de TenPages-website, haalden al een kleine twintig manuscripten de grens van tweeduizend aandelen. Zij krijgen dus een uitgever. Met dank aan de crowd. En met de stilzwijgende goedkeuring van Karl Marx.