Beheer je muziek met Foobar2000

Winamp, iTunes en Windows Media Player: ze zien er misschien wel blits uit, maar wegen steeds zwaarder door op je systeem. Niet zo bij Foobar2000. Een rondleiding in deze eigenwijze muziekbeheerder die het moet hebben van klank, rek en vooral systeemzuinigheid.

De interface aanpassen
Foobar2000 is een gratis audiospeler die je kan downloaden op foobar2000.org. Nog voor het programma zich voor de eerste keer opent krijg je de Quick Appearance Setup voorgeschoteld. Daar bepaal je hoe het programma zich aan jou zal tonen.

De mogelijkheden zijn behoorlijk uitgebreid. In Main Layout heb je negen keuzemogelijkheden. Wil je alleen de Album List + Properties zien (albums en eigenschappen), of de Album List + Visualisation (albums en visuele effecten)? Of toch liever de Visualisation + Cover Art + Tabs (visuele effecten, albumafbeeldingen en tabs)?

Bij Colors kies je de basiskleur van de interface. In Playlist Layout ten slotte bepaal je hoe de afspeellijsten zich aan je tonen. De interface lijkt in dit stadium een beetje op de menukaart van een Indisch restaurant: je hebt wel een vaag idee wat je kunt verwachten, maar als je eenmaal gekozen hebt kruis je je vingers en hoop je het beste.

Gelukkig zie je hoe het hoofdvenster zich meteen aanpast aan de verschillende keuzes. Ik ga voor Simple Playlist + Tabs en de achtergrondkleur zwart. Foobar2000 in zijn eenvoudigste verschijning.

Cd"s afspelen
Via het menu kun je Open Audio CD selecteren, waarna een nieuw venster verschijnt met de keuze om de cd af te spelen of de schijf te rippen. Kies je voor Play, dan lees je in het tabblad Audio cd: de albumlijst, tracknummers, tracktitels en afspeeltijd.

Bij de allereerste cd die ik Foobar2000 te slikken geef, gaat het mis. Blijkbaar herkent hij het album Too Late van Norah Jones niet. Met de shifttoets ingedrukt selecteer ik alle nummers, waarna ik met de rechtermuisknop op de geselecteerde tracks klik. Hierdoor kan ik de opdracht Properties gebruiken om handmatig de naam van de artiest en het album in de tags toe te voegen.

Omdat de artiest- en albumnaam al ingevuld zijn, selecteer ik opnieuw alle nummers, rechtsklik en kies Tagging, Get tags from FreeDB. Bingo! Er zijn zelfs vijf overeenkomsten. Ik kies de juiste en klik op de knop Update Files om de namen van alle nummers netjes op de juiste plaats te laten invullen.

Bovenaan staan de vertrouwde knoppen om de tracks af te spelen: Play, Stop, Forward, Back, Pause, Random en Volume.

Afspeellijsten maken
Om muziek van je harde schijf of van een server te laden kun je de bestanden gewoon in Foobar2000 slepen, of in Windows Explorer met de rechtermuisknop op de bestanden klikken en Openen met Foobar2000 kiezen. De meest gebruikelijke manier verloopt echter via het menu File, Add Files of Add Folder. Op die manier laad je je hele collectie in één keer in Foobar2000.

Die wordt meteen onthouden als een playlist die de naam Default krijgt. Door rechts te klikken op deze naam kan je de opdracht Rename selecteren en de afspeellijst van een andere naam voorzien. Deze afspeellijsten worden in verschillende tabbladen weergegeven. Zo schakel je heel snel tussen de aanwezige afspeellijsten.

Afspeellijsten beheren
Er zijn verschillende manieren om een nieuwe afspeellijst te maken. Je kunt de nummers selecteren met de shifttoets ingedrukt om een aaneensluitende lijst te selecteren. Staan de nummers niet allemaal netjes boven elkaar, dan druk je op de ctrl-toets terwijl je de gewenste tracks een na een aanklikt. Deze groepsselectie sleep je naar de bovenrand, waar de tabbladen te zien zijn.

Wanneer naast de cursor een plusteken verschijnt, kun je de muisknop loslaten en de nieuwe playlist een naam geven. Uiteraard kun je ook groepsselecties kopiëren en daarna met File, New Playlist een afspeellijst maken om daar de selectie in te plakken. Met View Playlist Manager kom je trouwens in een paneel waar je de afspeelijsten beheert.

Het is verstandig om na verloop van tijd je playlists te bewaren. Daarvoor selecteer je eerst de lijst en daarna File, Save Playlist. Op die manier schrijf je de .fpl-bestanden veilig weg op je harde schijf. Wanneer je de playlist per ongeluk zou wissen, kan je de lijst opnieuw laden met File, Load Playlist.

Andere looks
Tijd om de meest eenvoudige weergave te wijzigen. Met View, Layout, Quick Setup ga je snel terug naar het venster waarmee je de weergave van Foobar2000 wijzigt. Deze keer ga ik voor Visualisation + Cover Art + Tabs. Ik kies een blauwe achtergrond en wil de playlistlay-out groeperen per album. Op die manier oogt Foobar2000 meteen al een stuk mooier.

In het linkervak navigeer ik door de afspeellijsten; daaronder laat ik de cover art verschijnen. De muzieklijst wordt overzichtelijk geordend per album. Onderaan verschijnt de visualisatie van het Spectogram, en met View Visualisation Spectrum ziet alles er meteen veel gelikter uit.

Plug-in installeren
Het oog wil ook wat. Net zoals in de meeste spelers kun je aangeven dat de albumhoes automatisch wordt weergegeven tijdens het afspelen van een nummer. Foobar2000 kijkt daarvoor in de map waar de betreffende muziek staat. Wanneer daar geen afbeelding te vinden is, zal het programma niets tonen.

Dat kun je oplossen met de plug-in foo_uie_biography. Je installeert die door Foobar af te sluiten en te surfen naar http:// foo2k.chottu.net. Schrik niet van het Japans, maar zoek in het rechtervak de knop Biograpy View. Daar staat de downloadlink op de knop V0.4.2.4(2010/12/11).

Haal het bestand FOO_UIE_BIOGRAPHY.DLL binnen en kopieer dit bestand. Open in de map Program Files de map Foobar2000 en plak dit bestand in de map components. Herstart nu Foobar2000.

Albumhoezen laden
Vervolgens open je met File, Prefrences de voorkeuren van dit programma. Klik op Tools; daar zie je de Biography Server staan. Klik je links op de Biography Server, dan verschijnen rechts twee  tabbladen: General en Misc.

Als alles goed is verlopen, staat bij General de beeldenbank van Last.fm ingevuld en is onderaan de optie Remap Meta al aangevinkt. Er zal dus gezocht worden naar de afbeelding van de artiest. Bij Misc moet je zorgen dat het aankruisvakje Provide artwork to other artwork viewers is aangevinkt. Bevestig met Ok en sluit de voorkeuren. Vanaf dan worden alle plaatjes automatisch via het internet ingeladen.

Crossfader
Een van de zogenaamde DSP’s of Digital Signal Processings van Foobar creëert crossfading, de eigenschap waarbij het ene nummer naadloos in het volgende nummer overloopt. Standaard staat die uit. Ga naar Prefrences, waar je de voorkeuren van de DSP-manager aanpast.

Klik op Playback, selecteer DSP-Manager en kies rechts Crossfader. Voeg deze DSP toe aan de actieve DSP’s door op de knop met de pijl  naar links te klikken. In het middelste vak verschijnen namelijk alle actieve DSP’s. Ben je ze moe, dan selecteer je de DSP en gebruik je de knop met de pijl naar rechts om ze terug bij de beschikbare componenten te voegen.

Om aan te geven hoe lang de overvloeitijd mag duren selecteer je de crossfader in het vak Active DSP"s en klik je op Configure Selected. Hierdoor opent de Crossfader Configuration, waar je met een schuifregelaar het aantal milliseconden crossfading verhoogt of verlaagt.

Multiband-equalizer
Als je wil kun je via dezelfde weg een multiband-equalizer laden. In de DSP-manager klik je in de linkerkolom op Playback zodat je rechts de equalizer kan selecteren. Sluit dit venster. Vanaf nu haal je deze multiband-equalizer tevoorschijn uit het menu met View, Equalizer.

Deze equalizer kun je handmatig instellen, of je kunt zelf presets samenstellen of andermans presets gebruiken. Standaard zijn er nog geen presets geladen. Heb je zelf een goede instelling gevonden, dan klik je op de knop Save Preset, waarna je het .feq-bestand ergens wegschrijft op de harde schijf.

Om deze equalizerinstelling later op te roepen volg je de omgekeerde weg via de knop Load Preset. Op http://sjeng. org/ftp/fb2k/eq_presets.zip kan je een reeks voorinstellingen voor deze equalizer downloaden, die je eveneens met de Load Preset inlaadt.

Schoonmaak
Omdat de meeste mensen van dezelfde artiesten en dezelfde muziekgenres houden, sluipen er na verloop van tijd onvermijdelijk duplicaten in je collectie. Met Edit, Remove Duplicates verwijder je de dubbele bestanden uit de playlist.

Het moet echt wel om duplicaten gaan, en dus niet om verschillende uitvoeringen van hetzelfde nummer. De naam en de tags moeten identiek zijn. De opdracht daaronder, Remove Dead Items, verwijdert verwijzingen uit de playlist naar bestanden die niet meer beschikbaar zijn. Op die manier maak je je muziekbibliotheek alweer een stuk efficiënter.

Rippen en converteren
Wil je een cd rippen met File, Open Audio CD, Rip, dan vraagt Foobar2000 of je de nummers wil behouden in wav-formaat. Dat is niet interessant, omdat zulke bestanden veel te groot zijn. Je zal dus niet alleen moeten rippen, maar ook converteren.

Foobar2000 heeft standaard geen codec aan boord om de bestanden rechtstreeks om te zetten naar bijvoorbeeld mp3-formaat. Daarom moet je eerst de LAME MP3 Encoder downloaden op www.free-codecs.com/Lame_Encoder_download.htm en wegschrijven op de harde schijf.

Klik je daarna in Foobar2000 op de rip-knop, dan kom  je via Proceed to the converter setup dialog in een venster waar je het bestandstype kan kiezen. Vervolgens vraagt het programma waar je het geconverteerde mp3-bestand wil wegschrijven. En in het daaropvolgende venster moet je aangeven waar je de Lame Encoder hebt bewaard. Klik op OK, zodat de audiobestanden netjes in mp3- formaat worden omgezet.

Replaygain
Foobar2000 kan je muziekbestanden analyseren en op basis daarvan de volumewisselingen op elkaar afstemmen. De techniek die daarvoor gebruikt wordt, heet ReplayGain. Zonder daarbij de oorspronkelijke geluidsdata te wijzigen, zal ReplayGain een stukje metadata aan de muziekbestanden toevoegen, waardoor bepaalde nummers niet luider of stiller klinken dan andere.

Alles wordt weggeschreven op 89 dB. Je hoeft dus niet telkens het volume bij te stellen omdat de ene opname luider klinkt dan de andere. Je kan ReplayGain toepassen op je complete muziekcollectie, maar afhankelijk van de omvang zal dit wel even duren. Beter is een album, een nummer of een afspeellijst te selecteren en met de rechtermuisknop de opdracht ReplayGain te selecteren.

Er verschijnen keuzemogelijkheden waarmee je ReplayGain toepast op één nummer, op een album of op een selectie albums. En met de laatste opdracht Remove ReplayGain Information From Files verwijder je deze volumebeperking van de geselecteerde bestanden. Wanneer ReplayGain is uitgevoerd, krijg je een overzichtslijstje van de aanpassingen. Klik op Update File Tags om de aanpassingen door te voeren.

Tags corrigeren
Zoals bij alle spelers kun je de muziek beheren en terugvinden met behulp van tags. Helaas sluipen er een heleboel slordigheden in het beheer van tags. Bij de ene track heet de artiest Carlos Santana, op de andere C. Santana, Santana of Santana Carlos. Bovendien gebeurt het bij het overschrijven van data wel vaker dat de info van bepaalde tags plots verdwenen blijkt.

Door met de rechtermuisknop op een album of een track te klikken kun je de eigenschappen opvragen, waar je de ontbrekende tags handmatig invult of wijzigt in het tabblad Metadata. Er is ook een tabblad Properties, waar je meer informatie leest over de codex, bitrate, sample rate, grootte, afspeeltijd enzovoort.

Om het taggen automatisch te laten verlopen, kan je de onlinedatabase inschakelen. Nadat je de tracks hebt geselecteerd waarop je de automatische piloot wil loslaten, rechtsklik je op de selectie. Vervolgens kies je Tagging, Get tags from FreeDB.

Foobar2000 stuurt dan de ‘vingerafdrukken’ van al je media naar FreeDB. Afhankelijk van de omvang van de selectie, zal de analyse wel enige tijd in beslag nemen. Als er verschillende overeenkomsten worden gevonden vraagt het programma welke versie er bedoeld wordt. Klik op de knop Update Files om de tags te laten overschrijven met de informatie van FreeDB.