Surface RT: Meer dan iPad, minder dan pc

ZDNet bracht een week door met Microsoft"s nieuwe Surface-tablet. Bij sommige taken blinkt het uit, maar een pc is het niet. Wordt dit je volgende toestel?

Op een regenachtige zondagavond zag ik op het vliegveld een zakenman een spelletje doen op zijn iPad. Hij vroeg wat sportstatistieken op en borg de tablet toen op in zijn aktentas. Daarna haalde hij een vermoeid uitziende Dell-notebook tevoorschijn en wachtte geduldig tot Windows XP opgestart was. Tot het moment dat we aan boord gingen, werkte hij aan een Excel-spreadsheet.

De Microsoft Surface is gemaakt voor exact deze man. De man die twee toestellen met zich mee moet zeulen, omdat geen beide apparaten alles kan wat hij wil uitvoeren. Maar: is Microsoft’s eerste tablet in staat om een pc of laptop te vervangen?

Na een week uitproberen, heb ik een antwoord op die vraag: het is meer dan een iPad, maar minder dan een pc.

De Surface, aangedreven door Windows RT, zal je desktopcomputer of volledig uitgeruste notebook niet vervangen. Het is, in plaats daarvan, een ideale aanvulling op een Windows-pc, die krachtig genoeg is om de meeste activiteiten voor werk en plezier uit te voeren, zelfs op vakantie of een lange zakenreis.

De fysieke eigenschappen van dit toestel zijn om van te watertanden, dankzij de uitzonderlijke bouwkwaliteit. De Surface ligt goed in de hand en de uitklapbare standaard werkt exact zoals het zou moeten. Zo wordt het mogelijk om zowel een film te kijken als een Office-document aan te passen met de hand.

Het toestel is ontzettend dun (een paar millimeter dunner dan de laatste iPad) en ook erg licht (net iets zwaarder dan diezelfde iPad, ondanks het feit dat de Apple-tablet een veel groter scherm heeft).

Als je de Touch Cover, de speciale beschermhoes met ingebouwd toetsenbord, dichtklapt, schiet het toestel in de slaapstand en de achterzijde van de hoes heeft genoeg grip om de Surface met je mee te dragen, eigenlijk net als een boek.

Vijf voordelen
Objectief gezien kan de Surface RT vijf dingen die de iPad niet kan:

1. Verbinding maken met externe toestellen
Je kunt een micro SD-kaartje invoeren en vrijwel onmiddellijk je opslag uitbreiden. Mijn testtoestel had 64 GB interne opslag en een SD-kaart van 64 GB, waardoor ik de beschikking had over een indrukwekkende 113,5 GB opslagruimte. Dankzij de usb 2.0-poort kun je usb-sticks aansluiten voor gemakkelijke bestandsoverdracht of een printer aansluiten voor het produceren van een fysieke kopie van het bestand waar je aan werkt.

2. Het ondersteunt Flash in Internet Explorer
Flash krijgt veel kritiek voor zijn slechte prestaties en veiligheidsproblemen, maar het is nog altijd de motor achter veelgebruikte webapplicaties waar mensen op vertrouwen, vooral in de onderwijswereld.

3. Het heeft een toetsenbord (met touchpad)
Technisch gesproken zijn de Touch Cover (en zijn dikkere broertje Type Cover) accessoires voor de Surface RT. Maar ik kan me deze tablet niet zonder deze hulpstukken voorstellen. Ja, je kunt een iPad uitrusten met een keyboard van een derde partij, maar de Surface-hoezen hebben meerdere voordelen.

Je hoeft geen extra toestel mee te dragen, omdat het toetsenbord is geïntegreerd in de hoes. Bovendien ben je niet afhankelijk van het grillige Bluetooth of externe stroombronnen en er is een touchpad voorzien, waardoor je Office en de desktop kunt gebruiken zonder te veel te hoeven rommel met het aanraakscherm.

4. Microsoft Office is standaard meegeleverd
Windows RT heeft de beschikking over vier apps in Office 2013, die deze week alle vier werden bijgewerkt naar de definitieve versie. Voor het aanmaken en bewerken van documenten, werken Word, Excel, PowerPoint en OneNote exact hetzelfde als op een Windows-pc.

Wil je diezelfde documenten openen op een iPad, krijg je alleen een vaag idee over de juiste vormgeving en moet je betalen voor een aparte app als je echt wilt bewerken.

5. Meerdere gebruikers kunnen een Surface delen
Een iPad is een intens persoonlijk toestel, gemaakt voor een enkele gebruiker. Daarentegen heeft Windows RT ondersteuning voor meerdere Windows-accounts en dus meerdere gebruikers. En omdat het instellingen, bookmarks, e-mails en kalenders  synchroniseert met Windows 8, zijn die accounts dus persoonlijk en privé.

Eigenlijk kun je schakelen tussen een pc met Windows 8 en de Surface RT zonder meteen verschillen te merken. Het grootste verschil zal toch zijn dat de tablet nooit heet wordt, dankzij de energiezuinige Tegra ARM-processor.

Nadelen

En drie nadelen
Maar als je iets langer aan de slag gaat met deze door Windows RT aangedreven Surface, kom je er achter dat het toch geen volwaardige pc is. Wat observaties:

1. Je kunt geen desktopsoftware installeren
Als je een programma downloadt dat is geschreven voor de Windows-desktop en het probeert te draaien, ontdek je via een foutmelding dat je beter op zoek kunt gaan naar een gelijksoortig programma in de Windows Store. Als je dus video wilt bewerken met je favoriete desktopprogramma of iets anders wilt doen waar je al jaren dezelfde software voor gebruikt, kom je bedrogen uit.

2. Geen alternatieve browser
Als je verslaafd bent aan Firefox-extensies of Chrome volledig aan je smaak hebt aangepast, heb je pech. Internet Explorer 10 is de enige toegestane browser voor je in Windows RT. En je kunt geen plug-ins toevoegen, afgezien van de exemplaren die standaard worden meegeleverd. Dus geen wachtwoordbeheerder, ad-blockers en zelfs geen Silverlight.

3. Geen synchronisatie met SkyDrive
Dit kwam als een donderslag bij heldere hemel. Als je toegang wilt tot bestanden die zijn opgeslagen in je SkyDrive-account, zul je die moeten openen via de browser of de ingebouwde Windows 8-app. Het desktopprogramma dat bestanden synchroniseert tussen je lokale opslag en SkyDrive is niet beschikbaar voor Windows RT. Het is wel mogelijk om een Office-document vanuit SkyDrive te openen en die vervolgens offline te bewerken. Het Office Upload Center zal die veranderingen dan opslaan zodra je opnieuw verbinding hebt.

Sommige van die tekortkomingen zouden de Surface onaantrekkelijk maken als je het als eerste toestel zou gebruiken. Maar gebruik je het als aanvulling op je desktopcomputer, zijn sommige van deze gebreken toleraarbaar, vooral omdat het batterijleven geweldig is en je in staat bent om één in plaats van twee toestellen met je mee te dragen.

Batterijleven

Batterijleven
Zonder uitvoerige benchmarks uit te voeren, kom ik tot de volgende conclusie. Ik laadde de Surface RT normaal gezien ’s ochtends op en werkte er vervolgens de hele dag mee. De batterijmeter ging nooit onder de twintig procent.

Een voorbeeld: ik speelde twee uur lang een film af op de Surface en luisterde vervolgens een uur naar gestreamde muziek via de nieuwe Xbox Music-dienst terwijl ik een Word-document bewerkte.

Na deze drie uur multimediagenot was het batterijniveau gedaald van 63 procent naar 39 procent. Dit uithoudingsvermogen suggereert dat het redelijk is om 10 tot 12 uur batterijleven te verwachten van deze kleine gadget.

Ik ontdekte daarnaast dat de meegeleverde stroomadapter zijn werk naar behoren deed: opladen naar een halfvolle batterij duurde minder dan een uur en een volledige herlaadcyclus werd in minder dan twee uur afgerond.

Schermkwaliteit

Schermkwaliteit
De ontwikkelaars van Microsoft beweren dat ze zich bewust niet hebben laten meeslepen in de pixeloorlog en hebben zich in plaats daarvan geconcentreerd op het maken van een display met het best mogelijke contrast.

Ondanks de lage resolutie (1.366 x 768 pixels) is dit een wonderschoon scherm, vooral in omgevingen waar je last kunt hebben van weerspiegelingen. Ik heb de Surface RT aan een half dozijn vrienden en collega’s laten zien, en stuk voor stuk waren ze onder de indruk van de scherpheid en helderheid van het scherm.

Uiteraard heb ik de Surface RT ook naast de derde generatie iPad gelegd en daarbij de New York Times als referentie genomen. Zowel mijn vrouw als ikzelf vonden het retinascherm van Apple iets scherper dan de Surface. Wat betreft beeldkwaliteit was er echter nauwelijks onderscheid waar te nemen.

Toetsenbord

Kwaliteit van het toetsenbord
Microsoft biedt twee opties om een toetsenbord toe te voegen aan de Surface RT via de Touch Cover en Type cover. Eerstgenoemde is onmogelijk dun, met toetsen die subtiel zijn uitgesneden en opgehoogd om de typende gebruiker tegemoet te komen. Het Type Cover-toetsenbord is een paar millimeter dikker, zonder opvallend te zijn.

De indeling van beide toetsenbord is exact dezelfde voor beide versies, waarbij de bovenste rij is gereserveerd voor volumecontrole en mediabediening, naast vier speciale toetsen voor de Charms-balk en knoppen voor Home/End/PgUp/PgDown.

Bij de Type Cover is deze bovenste rij ook voorzien van beschrijvingen van functietoetsen, waarbij je via een Fn-toets schakelt tussen de eerder genoemde bediening en meer systeemgerichte handelingen. Hoewel de functies niet staan beschreven op de toetsen van de Touch Cover werkt het FN-trucje hier ook gewoon.

De typervaring met de flinterdunne covers is in eerste instantie wat vreemd. Het toetsenbord reageert op ferme toetsaanslagen en negeert lichte aanrakingen, zodat ik zelden per ongeluk iets intikte wanneer ik mijn hand over het oppervlak sleepte.
Ik was al snel gewend aan het toetsenbord en merkte dat ik binnen een dag op volledige snelheid kon typen.

De Type Cover heeft een iets meer vertrouwd gevoel en zal dus meer aanslaan bij mensen die de Surface RT voor intensief tekstverwerken gebruiken.

De kleine touchpad met miniem kleine knoppen kost eveneens gewenning, maar werkt opmerkelijk goed. De magnetische scharnier, die ook de elektronische verbinding voor het toetsenbord bevat, is enorm robuust.

Zodra je de hoes omklapt en achter de tablet steekt, wordt het keyboard onmiddellijk uitgeschakeld. Als je de Surface op deze manier vasthoudt, voelt de Touch Cover echt aan als een hoes, terwijl de Type Cover meer als een toetsenbord aanvoelt.

Nog een ding: met een uitgeschoven standaard en een uitgeklapt toetsenbord kun je uitstekend werken als de Surface RT op je schoot staat.

Media + Conclusie

Media en apps
De Surface RT wordt geleverd met Microsofts nieuwe Xbox Music-streamingdienst, die ik gebruikte om te luisteren en tientallen albums te downloaden. De dienst werkte vlekkeloos, hoewel ik af en toe wat haperingen hoorde als het scherm op zwart ging om stroom te sparen.

Het afspelen van video verliep soepel en zonder problemen. De ingebouwde Videos-app heeft een Play to Xbox 360-optie die ik zelf niet heb uitgeprobeerd. Microsoft legde de laatste hand aan de Smartglass-applicatie toen ik al klaar was met mijn test en ik kijk er naar uit om dit gedeelte wat meer in detail te bekijken.

Ik heb kort de gelegenheid gehad om de ingebouwde Skype-app te gebruiken (die op de dag van de lancering in de Windows Store zal verschijnen). De beeldkwaliteit was uitstekend via de camera aan de voorkant (720p) en de kwaliteit van de Wifi-verbinding was perfect.

Conclusie
Voor een pasgeboren product is de Surface met Windows RT opmerkelijk goed afgewerkt. Het is weliswaar geen vervanger voor een volledige pc, maar als een aanvullend toestel biedt het ruime mogelijkheden voor vermaak, volledige Office-applicaties en een vederlicht postuur.

Ik verwacht dat het ecosysteem rondom de Surface, vooral op het gebied van productiviteitsapps, flink zal groeien in het komende jaar. Dat betekent dat de Surface kan rijpen naarmate het langer op de markt is.

Ik raad de Surface RT met veel enthousiasme aan.