EU stemt over pornoverbod in media

Het Europese Parlement stemt volgende week over een rapport dat  kan leiden tot ‘een verbod op alle vormen van pornografie in de media’. Beknotting van de online vrijheden ligt op de loer.

Het eind vorig jaar geschreven rapport, getiteld ‘Uitbanning van genderstereotypen in de EU’, mikt vooral op de bescherming van vrouwenrechten en het tegengaan van geslachtsdiscriminatie in de eurozone.

De rol van de media speelt een belangrijke rol in het rapport, dat is opgesteld door de Nederlandse Europarlementariër Kartika Tamara Liotard. Zij stelt vast dat commercie, reclame en mediabedrijven genderstereotypen in de hand werken “door het tonen van vrouwen als seksobjecten om de verkoop te bevorderen.”

Nobele ambities
Liotard is daarnaast bezorgd over de zogenoemde ‘mainstreaming van pornografie’, waarmee ze bedoelt dat “pornografie steeds meer als een steeds wijder geaccepteerd, vaak geïdealiseerd cultureel element ons dagelijks leven binnendringt.”

Naast observaties doet Liotard in haar rapport ook een zeventigtal aanbevelingen, die de huidige situatie moeten verbeteren. Een van die aanbevelingen zou kunnen leiden tot een stevige beknotting van de internetvrijheid binnen de eurozone, zo schrijft Christian Engström van de Piratenpartij.

“Het bevorderen van gendergelijkheid en het uitbannen van genderstereotypen zijn nobele doelen dus ik schat dat, tenzij er iets gebeurt, het rapport zal worden goedgekeurd, misschien wel met een overweldigende meerderheid”, zegt hij. “Maar het venijn zit ‘m in de staart”, voegt Engström toe.

De Europarlementariër doelt daarmee op artikel 17 uit het eerder genoemde rapport, die luidt:

“17. verzoekt de EU en de lidstaten concrete invulling te geven aan zijn resolutie van 16 september 1997 over discriminatie van vrouwen in de reclame, waarin het oproept tot een verbod op alle vormen van pornografie in de media alsook op reclame voor sekstoerisme.”

Omdat verre van duidelijk is wat Liotard bedoelt met het begrip ‘media’, is het volgens Engström heel goed mogelijk dat naast tijdschriften en televisie ook het internet en sociale media tot deze categorie behoren. Elders in het rapport wordt ook expliciet verwezen naar misstanden op het internet, dus het is goed mogelijk dat ook online kanalen worden bedoeld.

Gevaarlijk precedent
In een oudere resolutie uit 1997, die optreedt tegen vrouwendiscriminatie in reclame, werd volgens Engström ook al gesproken over ‘preventie van elke vorm van pornografie in de media’. Hij denkt dat het ontbreken van elke specifieke omschrijving van dit begrip een gevaarlijk precedent kan scheppen.

Een andere voorgestelde maatregel uit het rapport licht een tipje van de sluier op over hoe de Europese Unie moet komen tot het uitoefenen van een dergelijk verbod.

"14. onderstreept dat in het kader van beleid voor het wegnemen van stereotypen in de media, maatregelen op digitaal gebied moet worden genomen; is in dit verband van mening dat op Europees niveau gecoördineerde acties op touw moeten worden gezet om een echte cultuur van gelijkheid op het internet te scheppen; verzoekt de Commissie om in samenwerking met de betrokken belanghebbenden een handvest op te stellen waarbij alle internetproviders zullen worden gevraagd zich aan te sluiten."

Hoewel deze verwoording erop wijst dat Europese internetproviders niet gedwongen zijn om mee te werken, krijgen zij op deze manier wel het recht om hun klanten in de gaten te houden en op te treden wanneer zij over de schreef gaan. Dit soort ‘vrijwillige’ zelfregulering wordt in Frankrijk bijvoorbeeld gebruikt om internetpiraterij terug te dringen.

Vage taal
Het probleem met de aanbevelingen in dit rapport hebben vooral te maken met de vage omschrijvingen voor verregaande maatregelen. Dit soort taalgebruik zagen we ook terug in de beruchte verdragen Stop Online Piracy Act (SOPA) en ACTA, die hadden kunnen leiden tot verregaande censuur als hij het tot wetgeving had kunnen schoppen.

Engström benadrukt dat dit rapport nog ver is verwijderd van daadwerkelijke wetgeving en een manier is voor het Europees Parlement om haar mening kenbaar te maken.

“Maar het doel van deze initiatiefrapporten is om als basis te dienen voor de Europese Commissie wanneer het wetsvoorstellen neerlegt bij het Parlement”, zegt Engström

“Als dit eigen rapport wordt aangenomen door het Parlement, zal het de positie van de Commissie versterken als en wanneer het dit soort ‘zelfregulerings’-plannen wil voorstellen in de nabije toekomst”, aldus de Europarlementariër van de Piratenpartij.