10 flaters die Microsoft sloeg met Windows 8 (en hoe ze die willen repareren)

Deze week, een jaar geleden

Zoals het vaak met bètasoftware gaat, leek Windows 8 een groot succes te gaan worden. De ingenieurs en programmeurs haalden als een geoliede machine hun deadlines en de code was klaar voor de leveranciers op 1 augustus 2012.

De hardwarepartners hadden dus nog drie volle maanden om hun pc’s klaar te maken voor een glorieus vakantieseizoen. Maar het liep anders dan verwacht. De lancering verliep weliswaar vlotjes, maar werd kort daarop gevolgd door het vertrek van Steven Sinofsky, de man die het nieuwe Windows had bedacht.

In de daaropvolgende maanden werd het duidelijk dat Windows 8 was gearriveerd op een belangrijk moment in de geschiedenis van de pc, waarbij consumenten conventionele pc’s inruilden voor kleinere tablets en mobiele toestellen.

[related_article id=”158256″]

In theorie had het besturingssysteem zich daar nu juist op voorbeid. In de praktijk liep het allemaal anders, zoals je hieronder kunt lezen.

Fout 1: Zich verkijken op de desktop

Zie je dat lege aankruisvakje in het geel? Die optie om het startscherm over te slaan en rechtstreeks naar de desktop op te starten in Windows 8.1?

Die optie zat al in een vroege previewversie van Windows 8, maar werd geschrapt uit de definitieve versie. Hij is nu terug in Windows 8.1, als bewijsstuk A van Microsofts belofte dat ‘het luistert naar onze feedback.’

En er was heel wat feedback tijdens het bètaproces van mensen die een versie van Windows 8 wilde die de desktop centraal stelde. Microsoft negeerde ze destijds koppig.

En nu, een jaar later, is die optie terug van weggeweest, samen met andere desktopvriendelijke veranderingen in Windows 8.1. Je kunt je afvragen wat de reactie op Windows 8 was geweest als een traditionele desktopconfiguratie beschikbaar was geweest, zelfs als het een goed verborgen optie was.

Fout 2: Foute beslissingen in tabletland

Het is goed om in het achterhoofd te houden dat het ontwerpen van Windows 8 in begin 2009 van start ging, een jaar voordat de iPad werd gelanceerd.

Microsoft eerste visie voor de tablet was die van een pc zonder keyboard. Het onvermijdelijke bijproduct van die beslissing was een toestel dat voornamelijk in landschapsmodus werkte.

Het probleem is alleen: veel van de dingen die mensen met een tablet willen doen, zoals het lezen van een digitaal boek, zijn bedoeld om te worden gedaan in de portretmodus.

De verplichte 16:9 beeldverhouding van Windows 8 was dus een duidelijke misser, net als het gebrek aan ondersteuning voor kleinere toestellen. Windows 8 trad aan op een markt die al was opgeëist door de grote iPad, terwijl kleinere tablets in hoog tempo populairder werden.

Een jaar later heeft Windows 8.1 eindelijk ondersteuning voor diezelfde kleine tablets, maar in de tussenliggende maanden heeft Microsoft al het voordeel kwijtgespeeld dat het van meet af aan had kunnen hebben.

En het lijkt er nog altijd op dat de makers van Windows 8.1 de boodschap nog altijd niet hebben begrepen. De 8,1-inch Acer Iconia W3-810, nochtans de kleine vaandeldrager van Windows 8.1, is in geen enkel plaatje in de portretmodus afgebeeld. We moesten deze afbeeldingen zelf Photoshoppen om je een idee te geven.

Fout 3: Zwakke eigen apps

Als er een ontwikkelaar een voordeel had bij de aanwezigheid van sterke standaardapps voor Windows 8, was het Microsoft wel.

Toch waren de eerste versies van de apps die we kregen opgelepeld een zwaktebood, vooral in de categorieën die de ervaring op een tablet definiëren: muziek, foto’s en e-mail. Sommige exemplaren voelden aan alsof ze haastig in elkaar waren gestoken.

Wat denk je bijvoorbeeld van Internet Explorer 10, die zijn gebruikers slechts tien tegelijk geopende tabbladen toestond?

De oorspronkelijke app voor foto’s had wat basisfuncties voor rotereren en bijsnijden, maar had verder nauwelijks andere bewerkingsmogelijkheden. Dat is een enorm gebrek, gezien het feit dat foto’s centraal staan bij het gebruik van een tablet.

En we kennen niemand die tevreden was met de Mail-app van Windows 8. Er kwam afgelopen maart weliswaar een update om de kantjes wat bij te schaven, maar de app blijft enorm zwak uitgevoerd, en dat zal pas veranderen wanneer de officiële versie van Windows 8.1 arriveert.

Een gloednieuw besturingssysteem staat of valt bij een goede eerste indruk. En de standaardapps van Windows 8 hebben daar bar weinig aan bijgedragen.

Fout 4: Belangrijke externe apps zijn laatkomers

Als Microsofts eigen appbouwers al zoveel moeite hadden om behoorlijke apps in elkaar te draaien, wat betekent dat voor de ontwikkelaars van externe apps?

Na een jaar tijd is een handvol grote namen inmiddels gearriveerd in de Windows Store. Twitter publiceerde ruim vier maanden na de lancering van Windows 8 een officiële app, maar Facebook en Flipboard staan een jaar na dato nog altijd op het verlanglijstje. Je kunt talloze klonen vinden voor Facebook-apps, maar geen enkele officiële vertegenwoordiging van de sociale netwerksite.

In sommige gevallen ligt kapitalisme ten grondslag aan het ontbreken van bepaalde apps. Zo wil Google pas apps ontwikkelen voor Windows 8 als er een behoorlijk marktaandeel is.

Maar een ander probleem is dat appontwikkelaars niet erg gemotiveerd zijn om toegewijde tabletapps voor Windows 8 te ontwikkelen, als ze gebruikers in plaats daarvan naar hun desktopprogramma’s kunnen wijzen.

En als iemand daar een probleem mee heeft, kunnen ze simpelweg wijzen naar het programma dat zelf het slechte voorbeeld geeft: Microsoft Office.

Fout 5: Consumenten zien het voordeel niet van touch

Met een voorsprong van drie jaar wist Apple met succes het nut van touch uit te leggen voor toestellen. Touch, als het aan Apple ligt, is alleen voor tablets en niet voor pc-achtige toestellen.

Daarom kun je op iPads je vinger gebruiken bij de omgang met een iPad, terwijl je bij een Mac bent aangewezen op de trackpad.

Microsoft nam een heel andere benadering.

Volgens het ontwerp van Windows 8 is touch niet voorbehouden aan tablets. Het is ook een waardevolle inputmethode voor aanraakvriendelijke notebooks (en in mindere mate: desktop-pc’s). Het klinkt vermoeiend en overbodig om een laptop te bedienen met je vinger, tot je er achter komt hoe nuttig die aanvullende bedieningsmethode kan zijn.

Want soms is het gewoon veel eenvoudiger om je hand een paar centimer omhoog te tillen en een knop aan te tikken die je anders had moeten aanklikken via een touchpad en een piepkleine cursor.

Ook het doorbladeren van een artikel is eenvoudiger wanneer je over het scherm veegt in plaats van de scrollbalk van je browser te moeten opzoeken. En met een knijpende beweging kun je veel eenvoudiger inzoomen op een pagina dan met een muis mogelijk is .

Je begrijpt het principe.

Maar waarom is al het promomateriaal van Microsoft dan gericht op gimmicks die niemand gebruikt, zoals het maken van een vingertekening op een digitaal aanraakscherm?

Was het nu echt zo moeilijk geweest om een paar video’s te maken waarin mensen een hybride notebook gebruikten en daarbij op intuïtieve wijze overschakelden van het toetsenbord naar de touchdisplay? Het was de marketingmensen van Microsoft blijkbaar te hoog gegrepen.

Fout 6: De hardware was niet klaar

Microsofts hardwarepartners hebben in het afgelopen jaar wel degelijk innovatieve hardwareontwerpen afgeleverd. Lenovo en Dell kwamen met toestellen op de proppen die kantelden, vouwden en draaiden op de meest onnatuurlijke manier, zoals de hieronder afgebeelde Lenovo Yoga.

Samsung en HP leverden daarnaast toestellen af die moeiteloos schakelden tussen tablet en notebook.

Het probleem was alleen: de meeste van die toestellen waren niet af in oktober 2012, toen Windows 8 werd gepresenteerd aan de wereld. Pas maanden later konden we de meest interessante ontwerpen in de winkel kopen. Zelfs Microsofts eigen Surface Pro kwam pas maanden na de lancering in de schappen terecht.

In de tussentijd gingen pc-verkopers stug door met het verkopen van traditionele desktops en laptops die niet goed konden omgaan met het besturingssysteem dat touch zo centraal stelt. Het is dan ook niet verwonderlijk dat de eerste lichting Windows 8-machines zoveel verwarring zaaiden.

Fout 7: Crapware, crapware en nog eens crapware

Laten we allemaal de onlangs overleden rechter Thomas Penfield Jackson bedanken voor zijn antitrustvonnis tegen Microsoft vlak na het begin van het nieuwe milennium.

Door de opgelegde beperkingen werd Microsoft beperkt in zijn competitieve vaardigheden, waardoor het niet in staat was om pc-makers tegen te houden die Windows-pc’s in slakken veranderden met trialware en middelmatige, prestatiedodende deskopprogramma’s.

In Windows 8 is er helaas weinig veranderd. Een recente pc die we onder ogen kregen, had alle bestandstypes toegewezen aan programma’s van derde partijen die om registratiegelden zeurden.

Het maakt niet hoe uit briljant de hardware is van sommige nieuwe Windows-toestellen, want ze zijn volgeladen met externe software die onnodig is en bovendien een bron van mogelijke prestatieproblemen. Twintig minuten spenderen aan het verwijderen van crapware is niet het leukste wat je kunt verzinnen bij het gebruik van een nieuwe pc.

Fout 8: Gemodder met merknamen

Windows 8 is een uitstekende naam, vooral omdat het op de hielen komt van het uiterst succesvolle Windows 7.

Maar twee andere merknamen zullen Microsoft de komende jaren blijven achtervolgen.

De eerste was Metro, de naam voor zijn nieuwe designtaal die het op het allerlaatste moment onder de trein gooide. Na jaren te hebben gewerkt aan het opbouwen van die naam, ontdeed Microsoft zich plotseling van Metro en bracht er niets voor in de plaats.

Als we nu dus willen praten over het verschil tussen app voor Windows 8 en desktopprogramma’s moeten we woordspelletjes spelen of alsnog het woord Metro gebruiken. Wat iedereen, behalve Microsoft, dan ook maar gewoon doet.

En dan is daar het mistbaksel WinRT versus Windows RT. De een is een stel API’s en de ander  is een productnaam. Maar ze lijken zo erg op elkaar dat zelfs het hoofd van Microsofts Windows-divisie ze door elkaar haalde tijdens het lanceringsevenement van Windows 8.1.

We mogen nog blij zijn dat Windows 8.1 niet in plaats daarvan Windows 8 2013 Feature Pack Release 2 heet.

Fout 9: Verwarrende marketing

Kun je me vertellen wat de meest memorabele Windows 8-reclame is van het afgelopen jaar?

Juist: die raar dansende mensen met hun klikkende Surface RT-tablets. Ironisch genoeg was dat geen advertentie voor Windows 8. Maar het liet wel indruk achter op de mensen, al was dat er voornamelijk een van verwarring.

Het is een groot probleem voor Microsoft dat het nog steeds niet in staat is op een duidelijke manier uit te leggen waarom consumenten iets moeten geven om Windows 8.

Apple heeft wat dat betreft een bijna onklopbaar voordeel: het verkoopt maar een iPad (twee, als je de nieuwe iPad Mini meetelt), waardoor het zijn commercials in trainingsvideo’s kan veranderen en de gebruikersscenario’s kan uitbeelden waarin de tablet uitblinkt.

Met een nieuwe reeks vergelijke advertenties is Microsoft eindelijk een beetje op de goede weg. Laten we zien of het aanslaat.

Fout 10: De consument aan zijn lot overlaten

Tijdens het testproces en zelfs na de lancering van Windows 8 weigerde Microsoft hardnekkig om wat voor online hulp of oriëntatie toe te voegen voor nieuwe gebruikers. Het wees op zijn testresultaten en leek ervan te zijn overtuigd dat leren werken met Windows 8 speels eenvoudig was.

Niet dus.

Een paar pc-makers (zie hierboven) probeerden nog halfslachtig om het gemis op te vullen met eigen trainingsmodules op het startscherm van nieuwe pc’s. Maar de meeste mensen werden aan hun lot overgelaten, met alle gevolgen vandien.

Het startscherm van de Windows 8.1 Preview bevat al een verwijzing naar een gloednieuwe Help & Tips-applicatie. Dat is een goed teken, maar we hebben nog niet gezien wat de inhoud zal zijn van die app. In de tussentijd heeft Microsoft nog heel wat uit te leggen.