Automatisch back-uppen naar een NAS

Om geen enkel risico op bestandsverlies meer te lopen, kun je je NAS als centrale bewaarplek voor documenten gebruiken. Kies dan wel bij voorkeur voor een NAS met tenminste twee harde schijven die gespiegeld worden via RAID-1, zodat je twee in real-time bijgehouden schijfkopieën hebt.

Het is ook mogelijk om daarenboven via usb een externe schijf aan te sluiten en daar één keer per week een back-up naar te maken. De meer geavanceerde NAS’en beschikken daarvoor over een ingebouwd back-uptooltje. Bij een NAS van Synology met de laatste versie van DiskStation vind je deze optie onder ‘Back-up maken en terugzetten’. Je kunt aangeven welke gedeelde mappen naar welke externe schijf of schijven gekopieerd moeten worden en op welke tijdstippen dat moet gebeuren. Uiteraard dient de opslagcapaciteit van de externe schijf gelijk te zijn aan die van de schijfcapaciteit in de NAS. 

Gaat het helemaal mis met je NAS en crashen beide RAID-schijven tegelijkertijd, dan heb je altijd een externe schijf met een recente kopie van alle belangrijke zaken. Afhankelijk van het merk en type NAS kun je tegenwoordig zelfs vaak een cloudback-up maken naar een al dan niet betaalde online opslagdienst. Veiliger kan niet.

Back-up vanuit Windows

Wil je je NAS enkel als back-up gebruiken, dan zijn er andere oplossingen. In Windows zit een back-upmodule ingebouwd, waarmee je op gezette tijdstippen mappen van de ene naar de andere locatie kunt kopiëren. We werken met Windows 7 in de Professional- of Ultimate-versie. In de Home Premium-variant ontbreekt deze optie helaas.

Dubbelklik in het Configuratiescherm op ‘Back-up maken en terugzetten’. Klik in het geopende venster op ‘Backup instellen’ en vervolgens op ‘In een netwerklocatie opslaan’. Kies waar de back-up moet komen, en vergeet niet gebruikersnaam en wachtwoord van je NAS-account op te geven in de daarvoor bestemde velden.

Klik op ‘OK’ en ‘Volgende’. Met de optie ‘Automatisch laten bepalen’ kiest Windows zelf wat er wordt geback-upt, wat vooral handig is als je de standaardmappen gebruikt voor documenten, afbeeldingen en meer. Met deze optie wordt er ook op regelmatige basis een image van de systeemschijf gemaakt. Zorg wel dat er genoeg vrije schijfruimte is op de NAS.

Wil je zelf kiezen welke mappen er meegenomen worden in de back-up, dan kies je ‘Zelf bepalen’ en selecteer je de juiste mappen. Vergeet ook niet de optie ‘Systeemkopie opnemen van stations: OS (C)’ en eventueel de recoverypartitie. Zo kun je in geval van nood altijd een werkend systeem terughalen.

Na een klik op ‘Volgende’ kun je via ‘Schema wijzigen’ een planning opstellen. Is alles naar wens? Klik dan op ‘Instellingen opslaan en backup uitvoeren’. Terugzetten van een back-up kan via dezelfde weg en wijst zichzelf uit.

Alternatieven

Gebruikers die geen Ultimate- of Pro-uitvoering van Windows op hun pc hebben staan, moeten op zoek naar alternatieven. Check eerst even de met de NAS meegeleverde installatieschijf of breng een bezoekje aan de website van de fabrikant.

Zo vinden we op www.synology.com het programma Data Replicator 3. Dit gratis tooltje werkt erg eenvoudig. In het hoofdvenster van Data Replicator klik je op ‘Selecteren’, kies vervolgens voor de optie ‘Synology server’ en klik op OK. Daarna kies je je NAS uit de lijst die verschijnt en druk je opnieuw op ‘Volgende’. Vul gebruikersnaam en wachtwoord van je NAS-account in, klik weer op ‘Volgende’ en selecteer de mappen die je wilt back-uppen.

Om een exacte kopie te maken van de originele map(pen) die altijd up-to-date is, klik je op ‘Sync’. Via de knop ‘Planning’ kun je een schema instellen, en de knop ‘Onmiddellijk’ maakt meteen een eenmalige handmatige back-up. Voordeel van de ‘Sync’-functie is dat gewijzigde en nieuwe bestanden direct gesynchroniseerd worden met het origineel. Onder ‘Opties’ kun je het aantal versies bijhouden en zelfs herstelpunten instellen. 

Cobian Backup
Een goed alternatief is ook het gratis Cobian Backup, dat inzetbaar is voor alle back-upklussen. Je kunt niet alleen back-uppen naar een NAS, maar ook naar harde schijf, usb-stick en ftp. Bovendien kun je alles versleutelen, iets wat Data Replicator niet kan.

Cobian is een traditioneel back-upprogramma, waarbij je de keuze hebt tussen een incrementele en differentiële back-up. Is Cobian geïnstalleerd, dan klik je op de knop met het plusteken en kies je in het tabblad ‘General’ de gewenste opties. Geef hier ook een naam aan de back-up. Kies een back-upmethoede en ga dan via het menu in het linkerpaneel naar ‘Files’. Selecteer de te back-uppen map(pen) en de doelmap op je NAS.

Onder ‘Schedule’ kan het gewenste back-upschema ingesteld worden. Als je voor een incrementele back-up hebt gekozen, kun je een lage intervalstijd selecteren (een uurtje is realistisch) omdat er meestal maar weinig bestanden gewijzigd worden of bijkomen ten opzichte van de eerste volledige back-up. Onder ‘Archive’ schakel je Encryption in, wat de veiligheid ten goede komt. In feite ben je nu klaar met het opzetten van de back-uptaak, maar er zijn nog een heel aantal opties.

Het is handig om de eerste (volledige) back-up even handmatig op te starten. Selecteer daarvoor de net gemaakte taak in het lijstje en klik op de afspeelknop in de knoppenbalk. Bij grote hoeveelheden bestanden kan de eerste keer wel een hele tijd duren. Sluit het hoofdvenster, want Cobian draait voort op de achtergrond.

Om versleutelde back-upbestanden te openen, klik je in het menu ‘Tools’ op ‘Decrypter’. Kies als bronmap de back-upmap op je NAS. Stel ook een doelmap in, waar je na een klik op de ‘Decrypt’-knop alle bestanden van de back-up onversleuteld terug zult vinden.

Minpunt van Cobian is dat er geen selectief terugzetgereedschap is ingebouwd en dat ook een synchronisatiefunctie ontbreekt. Maar wat ons echt zorgen baart is het feit dat de maker de broncode te koop aanbiedt. Dat kan betekenen dat een eventuele koper besluit om de software niet meer gratis te verspreiden.

Meer oplossingen

Voor het maken van een schijfimage is Acronis True Image een bekende naam. Aardig is dat True Image tegenwoordig een totaaloplossing is, waarmee je ook op bestandsniveau mappen in real-time kunt sync’en. Ook in de opensource-hoek zijn diverse oplossingen voor het maken van bestandsback-ups te vinden, al zijn deze vaak wel wat moeilijker in het gebruik. Voorbeelden zijn Nasbackup en Areca Backup.