Wat je moet weten voor je een NAS koopt

De breedbandrouter wordt wel eens het centrum van je thuisnetwerk genoemd. Volledig terecht, want dit is letterlijk het centrale knooppunt voor alle computers en andere netwerkapparaten die toegang willen tot het internet. Een thuisnetwerk biedt echter veel meer mogelijkheden dan alleen maar het delen van je internetverbinding. Waarom niet al je bestanden centraal opslaan met behulp van een netwerkschijf of Network Attached Storage (NAS)? In bedrijven is dat al jaren de normale gang van zaken.

Gelukkig hoef je thuis geen extra pc of server te installeren om zelf met netwerkopslag te beginnen. Een simpele, meestal op Linux gebaseerde NAS begint al vanaf zo"n 150 euro en biedt bijna evenveel mogelijkheden als een "echte" server. Bovendien verloopt het beheer en de configuratie via een webinterface. Je hoeft dus niets van Linux te kennen om ermee aan de slag te kunnen.

Groen

In zijn simpelste vorm is een NAS weinig meer dan een externe harde schijf met een netwerkpoort. Je plugt hem rechtstreeks in op je thuisnetwerk en zijn inhoud deelt hij zowel over het interne netwerk als over het internet. Met een NAS kun je dus van overal aan je bestanden … met alle voordelen van dien. Toegegeven: met een pc kun je hetzelfde resultaat bekomen, maar je moet weten dat die niet altijd aanstaat. En zelfs als dat wel het geval is, verbruikt een pc veel meer dan een NAS. Een NAS die plaats biedt voor twee schijven verbruikt maximaal 20 à 25 watt. Dat is heel wat minder dan een doorsnee computer, die toch al snel tussen 50 en 100 watt nodig heeft. Als je altijd en overal toegang wil tot je bestanden, is een NAS de meest ecologische oplossing.

Een NAS heb je in twee vormen: kant-en-klaar met voorgeïnstalleerde schijven, of ‘naakt’ waar je zelf kunt kiezen welke harde schijven je installeert. Wanneer je zelf harde schijven installeert, is de keuze minder triviaal dan je denkt. Niet elke harde schijf wordt goed aanvaard. Het vervelende is dat je dat niet altijd meteen merkt. Pas na verloop van tijd, of in heel specifieke situaties (bijvoorbeeld enkel in RAID-1), kunnen er problemen optreden. Niet eender welke SATA-schijf zal dus betrouwbaar werken in een NAS. Gelukkig bieden NAS-fabrikanten op hun website lijsten aan van goedwerkende schijven. Een alternatief is een NAS kopen die vanuit de fabriek reeds is uitgerust met goedgekeurde schijven.

Aantal schijven

Wie een NAS voor thuis zoekt, moet in de eerste plaats voor zichzelf uitmaken hoeveel harde schijven die moet (kunnen) bevatten. Dat kan gaan van één tot acht. Hoe meer schijven, hoe groter de potentiële opslagcapaciteit, maar ook hoe duurder de NAS. Voor thuisgebruik vinden we een NAS met twee harde schijven de meest economische oplossing. Hetzelfde geldt voor zelfstandigen en kleine bedrijven. 2-bay NAS’en vind je al voor prijzen onder de 200 euro, weliswaar zonder schijven.

Goed om weten: een aantal NAS’en biedt ook ondersteuning voor 2,5 inch notebookschijven, en sommige laten toe de schijven uit te nemen zonder dat je het systeem moet uitschakelen (hot-pluggable). Dat zijn leuke, zij het geen noodzakelijke extra’s. Iets anders om rekening mee te houden, is de manier waarop de NAS communiceert met de rest van het netwerk. Gelukkig gebeurt dat bijna altijd via een bekabelde netwerkverbinding. Een noodzaak, want technologieën zoals wifi en homeplugs zijn nu eenmaal te traag om vlot veel en grote bestanden te versassen.

RAID

Dataveiligheid primeert voor een opslagapparaat. Daarom kies je best voor een NAS-oplossing met plaats voor twee of meer harde schijven. Je kunt dan immers gebruik maken van RAID-1, waarbij je data gespiegeld worden op twee schijven. Valt er één schijf uit, dan ben je nog altijd geen gegevens kwijt en blijft de boel gewoon draaien. Een NAS met schijven in RAID-0, waarbij de schijven als één groot geheel worden aangesproken, levert dan wel meer capaciteit op, maar het risico op dataverlies verdubbelt! Door de lage prijzen van zelfs 2 TB harde schijven – minder dan 100 euro – zien we weinig reden om zoveel risico te lopen.

Een groot aantal NAS-producten voorziet ook nog eens extra back-upmogelijkheden. Zo kan geselecteerde inhoud van de NAS naar een externe schijf worden gekopieerd – al dan niet op gezette tijden – of zelfs gesynchroniseerd worden met een tweede NAS. Nog een stapje verder gaat een back-up naar de cloud. Hoe dan ook, wie echt begaan is met z’n data, kan dus altijd terugvallen op een dubbele lokale back-up, gecombineerd met een offsite back-up. En dat alles volautomatisch.

Werksnelheid

De werksnelheid van een NAS voor thuisgebruik hangt grotendeels af van de processor die erin zit. Veel netwerkschijven zijn uitgerust met een gespecialiseerde processor, die vaak niet krachtig genoeg is om een gigabit-netwerkverbinding (1.000 Mbit/s) te kunnen satureren. Netwerkschijven met een gigabit-netwerkaansluiting zijn dus niet per definitie sneller dan schijven met een fast ethernet-aansluiting (100 Mbit/s). 

Ook de hoeveelheid werkgeheugen en de gekozen schijfopstelling (RAID) bepalen de werksnelheid. En dan zijn er nog de vele diensten die een moderne netwerkschijf aanbiedt – denk aan Bittorrent-downloads – die het opslagsysteem extra belasten. Toch voorzie je best een zo snel mogelijke netwerkverbinding. Simpelweg omdat haast alle NAS"en wel degelijk meer dan 12,5 MB/s kunnen verplaatsen, het theoretische maximum van fast ethernet.

Extra functies

Een 2-bay nas is een prima keuze als je verwacht dat de hoeveelheid data die je wilt bewaren niet groter wordt dan wat er op één schijf past. Met harde schijven met een capaciteit van 4 TB is dat voor de meeste thuisgebruikers meer dan voldoende, verwacht je echter dat je opslagbehoefte de komende tijd gaat groeien, dan loont de investering in een model met ruimte voor meer schijven. 

De goedkoopste modellen bieden basismogelijkheden, voor gebruikers die niet op zoek zijn naar uitgebreide downloadmogelijkheden (meer dan alleen Bittorent) en voldoende hebben aan simpele toegang via het internet via apps en webtoegang. De luxueuzere modellen bieden betere prestaties – dat ga je merken als je ze zwaar belast – en nog meer functionaliteit. Merken als Asustor, QNAP, Synology, Thecus en Netgear bieden dezelfde firmware voor de goedkopere en duurdere modellen en hebben een uitgebreide ingebouwde appstore. De functionaliteit is grotendeels hetzelfde, maar het duurdere model biedt betere prestaties en meer aansluitmogelijkheden, zoals een dubbele netwerkaansluiting.