De opmerkelijkste IT-flops van deze eeuw

Er zijn de voorbije 15 jaar heel wat hoogtepunten geweest maar ook veel mislukkingen, zowel grote als kleine. Zowel in België als daarbuiten. Een overzicht van de meest opmerkelijke #fails naar aanleiding van 15 jaar Smart Business. Lees en huiver.

1. FOD Justitie: moeder van alle Belgische IT-mislukkingen

In maart 2007 moet het even heel stil geworden zijn in de kantoren van Unisys België, gevolgd door enkele knallende vloeken. Het Feniks-project, dat FOD Justitie samen met Unisys had opgestart voor de digitalisering van het rechtssysteem, werd stilgelegd. De dienstenleverancier kreeg de zwartepiet toegeschoven.

Twee jaar later gooide één van de toplui die het project beheerden de handdoek in de ring omdat hij te veel weerstand van de magistraten en politiek ondervond. Naar Belgische normen is dit zowat de grootste IT-mislukking in 15 jaar.

2. Spaanse vliegtuigcrash door USB

Er zijn (helaas) wel wat vliegtuigongevallen of -perikelen die te wijten zijn aan software- of IT-fouten. Maar die van zeven jaar geleden is misschien wel de meest pijnlijke. Toen stortte Spanair vlucht 5022 neer en kwamen 154 mensen om het leven.

Aanvankelijk dacht men aan een fout van de piloot. Maar het 12.000-pagina-tellend rapport wees uiteindelijk een geïnfecteerde USB-stick aan als schuldige. Een trojan op deze USB-stick vertraagde het computersysteem in de controletoren waardoor het automatische waarschuwingssysteem niet tijdig kon ingrijpen.

3. 7 miljard idiote transacties

In de zomer van 2012 nam Knight Capital Group, de grootste aandelenhandelaar op Wall Street, nieuwe software in gebruik voor de aan- en verkoop van effecten. In het programma zat een fout die tijdens tests onopgemerkt was gebleven, waardoor het de beurs meteen begon te bestoken met volstrekt onlogische transacties.

Vooraleer specialisten het probleem konden oplossen, voerde de software al voor 7 miljard dollar idiote transacties uit. Het bedrijf verloor een half miljard dollar en ging bijna failliet.

4. Dodelijke ziekenhuisbehandeling

Door een fout in de software zowat 15 jaar geleden, die in het National Cancer Institute in Panama City de therapie van de kankerpatiënten moest regelen, ontvingen sommigen van hen een dubbele dosis straling. Een tiental patiënten stierf ten gevolge van deze bug, andere kregen blijvende gezondheidsproblemen.

De Amerikaanse Food & Drug Administration verbood later deze software van fabrikant Multidata. Twee medewerkers van het instituut werden aangeklaagd voor doodslag en vlogen voor vier jaar in de cel.

5. Ruim 50 miljoen man zonder stroom

Het noordoosten van de Verenigde Staten kreeg in 2003 te maken met de ergste stroomstoring in de Amerikaanse geschiedenis. Honderd elektriciteitscentrales gingen plat en 50 miljoen klanten zaten zonder elektriciteit.

De economische schade liep op tot 6 miljard dollar. Maanden later bleek dat een bug in de beheer- en monitoringsoftware de boosdoener was.

6 + 7. NMBS

Ook andere openbare Belgische diensten kennen hun geflopte IT-projecten. Zo werd de website van de NMBS gehackt en duizenden klantendata ontvreemd. Wel grappig was het probleem maanden later met de digitale schermen (waardoor op schermen in een welbepaalde trein gelezen kon worden dat "Stefaan een kaka" was).

Ondanks de nobele ambities van het oprichten van Fedict, lijkt de digitalisering van het overheidsapparaat vaak eerder gestoeld op toevalstreffers of de noeste arbeid van enkelingen en nog te weinig op een goed functionerend innovatiebeleid.

8. FOD Financiën

De overheidsdienst Financiën kan eigenlijk zowel in de top-15 als de flop-15 figureren. Tax-on-web is hier een perfect voorbeeld van. Na vele jaren van problemen met beschikbaarheid van de dienst loopt het de voorbije jaren storm voor de elektronische belastingaangifte, en ook de vooringevulde belastingbrief lijkt op een paar kinderziekten na goed ontvangen.

Maar steeds bleven er problemen opduiken, zoals de grote virusbesmetting in 2012, waarna ambtenaren wekenlang alles manueel moesten invullen.

9. Mars Climate Orbiter

Ruim 15 jaar geleden stortte het ruimteschip Mars Climate Orbiter neer. de berekeningen voor de stuurmotoren werden uitgevoerd op basis van het Brits-Amerikaanse maatsysteem, in plaats van Newton-seconden zoals in de software was ingeprogrammeerd. Met een crash van 655 miljoen dollar als resultaat.

10. American Airlines & co

Het gloednieuwe reservatiesysteem van vliegtuigmaatschappij American Airlines deed kort na de invoering zowat alles behalve reizigers boeken. Cruciale software blijkt vaak dodelijk. Ook concerns zoals Airbus, Levi-Strauss en Hershey’s raakten door ingrijpende IT-mislukkingen de voorbije jaren zwaar in de problemen.

11. Standard Chartered

De Britse bank Standard Chartered werd in 2012 op de korrel genomen door het overtreden van de economische sancties tegen Iran. Standard Chartered schikte al voor 340 miljoen dollar met de New Yorkse toezichthouder. De bank bevestigde dat fouten in de software, die cruciaal bleek voor het detecteren van ongebruikelijke transacties, een rol hadden gespeeld.

12. Facebook

Softwareproblemen zorgden ervoor dat de handel in aandelen van social netwerksite Facebook in 2012 ernstige hinder ondervonden. Ruim dertig miljoen aandelen werden niet op de juiste manier afgehandeld. Door de problemen werd de beursintroductie uitgesteld.  Terwijl de wereld wel toekeek.

13. en… IBM

Niet van deze eeuw, wel een klassieker. Het computersysteem op de Olympische Spelen van Atlanta in 1996 heeft de twijfelachtige eer nog steeds het bekendste IT-project te zijn dat de mist in ging. Het computersysteem liep zodanig in de war, dat de persbureaus afhankelijk waren van hardlopers, die de met de hand geschreven wedstrijdresultaten vanuit 29 stadions naar één centraal punt moesten brengen.