Belgische kunstenaar hackt webcams en iedereen mag meekijken

Kunstenaar Dries Depoorter gaat creatief te werk met Raspberry Pi’s, een reeks monitors en enkele onbeveiligde webcams. We gingen het werk van de jonge Belg bewonderen in kunstgalerij Z33 in Hasselt.

Op het eerste zicht toont onderstaande foto slechts een reeks monitors waarnaar de doorsnee beveiligingsagent dag in dag uit zit te staren. Niets, maar dan ook echt niets, is minder waar.

Tandartsoperatie

Dries Depoorter wilde met zijn werk ‘Trojan Offices’ een ode brengen aan het 25-jarig bestaan van de webcam. Om die heugelijke verjaardag te vieren, besloot hij er een kunstwerk aan te wijden. Hij ging via Google op zoek naar livestreams van webcambeelden en merkte al snel op dat veel camera’s onbeveiligd zijn, of slechts versleuteld met een standaard wachtwoord dat makkelijk te achterhalen is vanuit een instructieboekje.

Zo kwam alle magie tot stand. Depoorter schafte zich enkele Raspberry Pi 2-pc’s aan voor zo’n 40 euro per stuk, sloot die aan op monitors en verbond ze via ethernetkabels met het internet.

Wanneer we Dries Depoorter opzoeken bij zijn tentoonstelling in galerij Z33 in Hasselt, toont hij een monitor waar we een vrouw nietsvermoedend met haar mond geopend achterover zien liggen op een tandartsstoel. “Deze is echt ‘crazy’! Ik ga even filmen, want ze hebben net hun webcam verplaatst. Normaal gezien gebeuren operaties net buiten beeld,” vertelt Depoorter.

Toch is de man achter dit werk verre van een ordinaire stalker. Depoorter studeerde elektronica en mediakunst, en kan vlot programmeren in Python. Met zijn ‘Data broker’-tentoonstelling in Hasselt wil hij de manier aanklagen waarop mensen omgaan met encryptie en hun online privacy.

Crime Cams

In een ander werk van de 25-jarige kunstenaar, ‘Seattle Crime Cams’, zien we hoe de Raspberry Pi 2 wordt ingezet als een ware computerset-up voor een politiekantoor. De Amerikaanse stad Seattle heeft een ‘open data’-beleid voor de ordediensten. Dat wil zeggen dat de politie live-beelden vrijgeeft van bewakingscamera’s in de stad, alsook live-audio van telefoonoproepen en de onderlinge radiocommunicatie van agenten. Een kunstenaar als Depoorter kon het natuurlijk niet laten om al die macht heerlijk te ‘misbruiken’ in zijn werk:

“Door speakers hoor je alle oproepen aan de politie. Een monitor geeft ons gegevens over de locatie van de beller en
de aard van het noodgeval. Op een ander scherm zie we de plaats van het noodgeval gesitueerd op een kaart, en daarop staan ook de dichtstbijzijnde beveiligingscamera’s aangeduid. Op de andere monitors verschijnen dan live-camerabeelden”, aldus Dries Depoorter.

Depoorter werkte zijn stukje technologische kunst tot in de puntjes uit. Onderaan elk scherm is een piepkleine Raspberry Pi 2 geplaatst met een ethernetkabel, voeding en HDMI-verbinding. Bovenop de Pi bevestigde de 25-jarige kunstenaar ook nog een simpel schermpje dat de afstand tussen de desbetreffende camera en de ‘crime scene’ weergeeft.

Kleine hack

Onderaan dit artikel kan je het kunstwerk in volle actie zien. Ietwat sceptisch vroegen we nog aan Depoorter of werkelijk geen enkel onderdeel van dit kunstwerk het resultaat is van hacken:

“Jawel, ik heb een heel kleine hack moeten uitvoeren. De politie van Seattle geeft veel data vrij, maar koos er voor om zijn zogezegde live-camerabeelden te beperken tot slechts één nieuwe frame per minuut. Gelukkig kon ik door een eenvoudige aanpassing aan de broncode real-time beelden verkrijgen”, legt Depoorter uit.

Rood licht

De jonge kunstenaar houdt er duidelijk van om (al dan niet) vrijgegeven online-beelden en geluid uit te vergroten, en
tentoon te stellen met zijn werk. In het Hasseltse Z33 zien we ook beelden uit zijn eerdere installatie ‘Jaywalking’.

Voor dat project werden drie Raspberry Pi’s verbonden met 3 live camera’s ergens ter wereld. De beelden tonen onder meer hoe een camera in Rusland voorbijgangers filmde bij een rood licht. De Raspberry Pi 2 registreerde telkens wanneer één van de nietsvermoedende voorbijgangers op de beelden het rode licht durfde te passeren. Vervolgens kregen toeschouwers de mogelijkheid om de rode knop in te drukken die op de Pi was aangesloten.

“Als je op de rode knop drukte, besliste je als toeschouwer om de man of vrouw die het rode licht negeerde, aan te geven bij de Russische politie. Automatisch nam de Pi dan een screenshot van het misdrijf, en mailde dat door naar de politie. Voor die mail gebruikte het dan zo’n e-mailadres dat maar voor tien minuten blijft bestaan”, aldus Depoorter.

Geautomatiseerde bestraffingen

De kunstenaar wilde met ‘Jaywalking’ tonen hoe absurd streng de politie wel niet zou kunnen optreden bij wetsovertredingen: “Het is technisch gezien perfect mogelijk om aan de hand van camera’s misdrijven automatisch te bestraffen. Het is een interessant gegeven om te zien hoe eenvoudig dat zelfs kan. Misschien wordt een dergelijke, strikte en geautomatiseerde vorm van bestraffen wel werkelijkheid in de toekomst,” vertelt Depoorter.

In onderstaand filmpje kan je ‘Seattle Crime Cams’ in actie zien. Je kan de kunstwerken ook gratis in real-time bekijken op de ‘Data broker’-tentoonstelling in de Z33 kunstgalerij van Hasselt. Die loopt nog tot 29 mei. Meer info vind je op de website van Dries Depoorter, of die van Z33.

Seattle Crime Cams from Dries Depoorter on Vimeo.