Belgische TRAPPIST-telescoop ontdekt drie leefbare planeten

Onderzoekers van onder andere MIT en de universiteit van Luik hebben drie planeten ontdekt die rond eenzelfde ster cirkelen. Volgens het team zijn deze planeten tot nu toe de grootste kans die we hebben op het vinden van leven buiten ons zonnestelsel. Bovendien zijn de planeten slechts 40 lichtjaren van ons verwijderd, waardoor wetenschappers ze tot in de puntjes kunnen onderzoeken.

Weinig licht

De ontdekking werd gedaan door een telescoop in Chili die door België werd gesponsord. Deze telescoop, de TRAnsiting Planets and PlanetesImals Small Telescope (TRAPPIST) genaamd, is gespecialiseerd in het vinden van slecht verlichte objecten. Het stelsel 2MASS J23062928-0502285, ook gekend als TRAPPIST-1, bevat een bruine dwergster, waardoor de TRAPPIST-telescoop het bestaan ervan zonder problemen kon ontdekken.

Een bruine dwergster is immers niet groot genoeg om de hoeveelheid zwaartekracht uit te oefenen om waterfusie te starten in zijn kern. Hierdoor zijn deze sterren erg koud en geven ze niet veel licht af. Een gewone ster, zoals de zon, straalt daarentegen zoveel licht uit dat het onmogelijk is om er naar te kijken met behulp van een gewone telescoop.

Felle sterren

Dit heeft ervoor gezorgd dat het erg lang heeft geduurd alvorens wetenschappers exoplaneten konden ontdekken. Astronomen bouwden uiteindelijk speciale telescopen die verschillen in licht kunnen detecteren. Wanneer een planeet tussen zijn ster en de telescoop beweegt, zal het uitgestraalde licht immers even verminderen.

Leefbare planeten

Uit de data van de TRAPPIST-telescoop blijkt dat TRAPPIST-1 behalve een bruine dwergster ook drie planeten bevat, welke alle drie ongeveer even groot zijn als de Aarde. Twee van de planeten hebben slechts een omloopbaan van 1,5 en 2,3 dagen. De oppervlaktetemperaturen van de twee planeten blijven echter onder het kookpunt van water, ondanks het feit dat ze zich zo dicht bij een ster bevinden. Dit komt doordat de bruine dwerg erg koud is.

De derde planeet die zich in TRAPPIST-1 bevindt, heeft een omloopbaan van vier tot 73 dagen. Hierdoor ontvangt de planeet hoogstwaarschijnlijk minder straling dan wat de Aarde te verwerken krijgt. Toch zou de planeet nog steeds warm genoeg moeten zijn om leven mogelijk te maken.

Links: De maan in synchrone rotatie met de Aarde. Rechts: Asynchrone rotatie.

Synchrone rotatie

Verder ontdekten de astronomen dat de drie planeten synchroon roteren rond hun ster. Hierdoor zal eenzelfde zijde van de planeten steeds naar de ster zijn gericht, soortgelijk aan de manier waarop de maan rond de Aarde draait. Dit zorgt ervoor dat één kant van de planeten constant in schaduw gehuld is, terwijl de andere kant in licht baadt.