Bewoonbare planeet ontdekt in naburig sterrenstelsel

Wetenschappers ontdekten een planeet rond de ster Proxima Centauri. Die ster is met een afstand van ‘amper’ 4,24 lichtjaar met voorsprong onze dichtste buur, wat de ontdekte planeet met zekerheid de dichtstbijzijnde exoplaneet in het universum maakt. Voorlopig heet het hemellichaam Proxima b.

[related_article id=”169838″]

Proxima b werd ontdekt met de hulp van een grote radiotelescoop in Chili. 54 nachten lang observeerden astronomen Proxima Centauri met de telescoop, waardoor het bestaan van de planeet aan het licht kwam. Exoplaneten worden ontdekt door naar de ster waar ze rond draaien te kijken. Schommelingen van die ster in combinatie met dipjes in de helderheid wanneer een planeet tussen de ster en de telescoop komt, vertellen onderzoekers niet alleen dat de ster gezelschap heeft maar geven ook heel wat informatie prijs over de baan en het formaat van de compagnon.

Proxima b heeft de massa van ongeveer 1,3 aardes. Dat vertelt wetenschappers dat de planeet op ongeveer dezelfde manier is samengesteld als onze aarde en dus uit rots bestaat. De ontdekking van een rotsachtige exoplaneet zo dicht bij ons zonnestelsel is al reden tot enthousiasme, maar Proxima b doet er nog enkele schepjes bovenop: De planeet zou wel eens vloeibaar oppervlaktewater kunnen bevatten, waardoor er leven zou kunnen zijn op het hemellichaam.

Naburig sterrenstelsel

De planeet bevindt zich op amper zeven miljoen kilometer van Proxima Centauri. Dit is ongeveer vijf procent van de afstand tussen de aarde en de zon. Aangezien de ster een rode dwerg is die veel minder licht uitstraalt dan de zon, bevindt de planeet zich net als de aarde binnen de bewoonbare zone rond Proxima Centauri. Als de Proxima b geen atmosfeer heeft, bedraagt de geschatte temperatuur -40° Celsius. Moest de aarde geen atmosfeer hebben, zou je ook een winterjas nodig hebben. De temperatuur op onze blauwe paren zou dan ongeveer -20°C bedragen.

Met een atmosfeer gaat het broeikaseffect werken, waardoor de werkelijke temperatuur naar alle waarschijnlijkheid een stuk hoger ligt. Dat laat op zijn beurt vloeibaar water toe. De korte afstand van haar zon brengt echter nadelen met zich mee: de kans is groot dat  de exo-aarde meer ultraviolette en X-straling te verwerken krijgt.

Uniek

Behalve dat de aarde en Proxima b zich beide in de bewoonbare zone van een ster bevinden, is de ontdekte exoplaneet erg verschillend van onze thuisplaneet. Zo zijn de dagen op Proxima b langer dan een jaar. Het duurt namelijk 11 aardedagen voor de planeet om volledig rond zijn ster te draaien, terwijl een rotatie rond zijn as 83 aardedagen in beslag neemt. Wetenschappers aanzien de kans dan ook erg klein dat de planeet seizoenen heeft. Sterker nog: de kans bestaat dat Proxima b te allen tijde met dezelfde kant naar haar zon staat, naar analogie met de maan en de aarde. Zoiets zou natuurlijk nefast zijn voor de bewoonbaarheid.

“Er zijn al veel exoplaneten ontdekt en er zullen nog veel volgen. Zoeken naar de dichtstbijzijnde aardeachtige planeet en hierin slagen, is echter de belangrijkste ervaring van ons leven. De zoektocht naar leven op Proxima b komt hierna,” vertelt de wetenschapper Guillem Anglada-Escudé.

Op reis

[related_article id=”179420″]Hoewel de afstand tussen de aarde en Proxima b naar hedendaagse normen enorm is, kan de planeet in theorie met bestaande technologie bereikt worden. Eerder dit jaar kondigden wetenschappers en investeerders waaronder Stephen Hawking het Breakthrough Starshot-project aan. Dat project wil een ruimtezeilschip ontwikkelen dat aangedreven zal worden door een vanop de aarde gestuurde laser. Het tuig kan een theoretische snelheid van 60.000 km/s halen, genoeg om Alpha Centauri op zo’n kwarteeuw te bereiken en zelf een kijkje te nemen.

Met verder radiotelescopisch onderzoek hopen astronomen in afwachting alvast extra informatie te winnen. Gegevens over het bestaan van een atmosfeer en de eventuele samenstelling daarvan, kunnen licht werpen op de leefbaarheid van de exoplaneet. Zuurstof is bijvoorbeeld een vluchtig gas, zodat de aanwezigheid zou wijzen op organismen die het zelf aanmaken.