Russen halen dure edelmetalen uit raketmotoren met explosieve gevolgen

Roscosmos, het Russische ruimtevaartbureau, is momenteel de grootste speler in de ruimtevaartsector. De Russen zijn de enigen met een ruimtetuig dat mensen naar het ISS kan brengen en tot Boeing of SpaceX daar verandering in brengen, moeten Europa en de VS Rusland betalen voor een zitje in de Soyuz. De Soyuz staat echter op de grond sinds er in December een Progress-ruimtetuig verloren ging nadat de motor van de derde trap van de raket het begaf.

Naast de Soyuz heeft Rusland de grote Proton-draagraket ter beschikking. Die brengt grotere vrachten zoals zware satellieten naar een baan om de aarde. Roscosmos houdt de Proton al sinds afgelopen zomer aan de grond na een serie van mislukte lanceringen sinds 2015. Bij sommigen daarvan lag ook hier een motor aan de basis.

Illegale besparing

Motoren voor zowel de Soyuz als de Proton worden in de Voronezh-fabriek in Zuidwest Rusland gemaakt. Russisch onderzoek toont nu aan dat ze bij de fabriek een loopje namen met de specificaties voor de motor, vermoedelijk om geld te besparen.

De Russen vonden er niet beter op om bestaande dure edelmetalen te vervangen door goedkopere stukken metaal. Er is natuurlijk een goede reden om dure metalen te gebruiken in veeleisende machines zoals een raketmotor. De goedkopere metalen zijn minder hittegeleidend. Al zeker sinds 2013 maken ze in Voronezh ontoereikende motoren. De aanpassing in het fabricageproces gebeurde op illegaal op initiatief van de fabriek en werd nooit goedgekeurd door Roscosmos.

Grote impact

Na tests heeft Roscosmos nu beslist om alle motoren voor de tweede en derde trap van zijn Protonraketten terug te roepen. Allemaal voldoen ze niet aan de minimumvereisten voor een veilige vlucht. Of een gelijkaardige besparing ook aan de oorzaak lag van de mislukte Soyuz/Progress-lancering is niet duidelijk, maar Rusland riep eerder al enkele motoren voor de Soyuz terug.

Het lijkt er op dat het arsenaal raketmotoren van de Russische ruimtevaartorganisatie besmet is met een heleboel inferieure motoren. Het vervangen daarvan zal nu al tot uitstel van verschillende lanceringen leiden. Officieel is er nog geen probleem voor de bevoorrading van het ISS en al evenmin voor de pendeltripjes met de Soyuz. Moest de Soyuzraket die in september ontplofte geen Progress-vrachtschip maar een bemand Soyuz-ruimtetuig de ruimte ingestuurd hebben, is de kans groot dat de astro- en kosmonauten het probleem met de derde trap niet overleefd zouden hebben.