Grootschalig politie-onderzoek zet twee online drugsmarkten stop

Twee websites op het dark web, Alphabay en Hansa, zijn door de cyberpolitie offline gehaald. Dat melden technologiesites The Verge en Extremetech. Op deze illegale marktplaatsen werden onder meer drugs, wapens en nep-paspoorten verhandeld. Op 5 juli werd Alexandre Cazes, het brein achter Alphabay, al gearresteerd. Uit schrik voor het rechtsonderzoek heeft hij zich opgehangen.

Dark web

Het dark web houdt een anoniem en besloten deel van het internet in, waar een select publiek hun illustere praktijken uitoefent. Deze term mag niet verward worden met het deep web, die alle onbereikbare inhoud omvat voor zoekmachines. De meeste van deze pagina’s zijn onschuldig, zoals databases van bedrijven die je enkel na authenticatie kan opvragen. Feitelijk is het deep web een koepelterm waar het dark web slechts een klein deel van uitmaakt.

Aan de basis van het dark web ligt het versleutelde netwerk Tor. Websites op het duistere internet zijn dus geëncrypteerd en hebben een .onion-websuffix die je niet kan bereiken met een normale browser. Die netwerkarchitectuur werd oorspronkelijk ontwikkeld door de Amerikaanse marine om inlichtingendiensten beveiligde en anonieme communicatie op het internet aan te bieden. Dit doet het aan de hand van virtuele pitstops. Als je dus data verstuurt vanuit België, maakt het pakketje eerst een omweg naar enkele andere landen. Vooraleer een signaal een illegale marktplaats bereikt, legt het eerst een kleine wereldreis af om uiteindelijk aan te komen op zijn geduchte vakantiebestemming. Elk tussenstation versleutelt een deel van de data, waardoor de oorsprong van de gegevens heel moeilijk te achterhalen is. Daarom is Tor erg geliefd bij cybercriminelen, omdat het aan hen een hoge mate van anonimiteit verzekert.

DeSnake, de digitale Pablo Escobar

Het Tor-netwerk is heel anoniem en vrijwel ondoorgrondelijk, maar toch zijn de illegale marktplaatsen Alphabay en Hansa in de val getrapt. Een internationaal team van cyberpolitie-eenheden zit achter de grootschalige operatie, waaronder de Verenigde Staten, Nederland, Duitsland, Canada, Thailand en meer. Vorig jaar slaagden de Nederlandse instanties erin om twee admins van Hansa te arresteren. In plaats van de website offline te halen zetten ze een val op en verzamelden zo massaal gegevens van handelaars en kopers.

Toch lijkt het er sterk op dat niet het Tor-netwerk, maar zijn gebruikers een fout hebben gemaakt. Op 5 juli werd de Canadees oftewel Alexandre “DeSnake” Cazes gearresteerd, de oprichter van Alphabay. De politie claimde dat hij per ongeluk een e-mailadres Pimp_Alex_91@hotmail.com achterliet in mails aan nieuwe gebruikers van Alphabay. Diezelfde mail werd gebruikt op een Franse technologiesite, samen met Cazes zijn volledige naam, die dan weer gekoppeld werd aan een LinkedIn-account. Daarop stond dat hij de ceo was van een klein bedrijfje, EBXtech.com, maar die organisatie had nauwelijks inkomsten. Als kers op de taart vonden de overheidsinstanties zijn PayPayl-account terug. Dit bracht DeSnake’s kortstondige criminele carrière als online drugsbaron ten einde.

Tocht naar Hansa

Nadat Alphabay offline werd gehaald verhuisden zijn gebruikers massaal naar Hansa, een andere illegale marktplaats. Daar had de Nederlandse politie een list opgezet en zo konden ze nog meer gegevens verzamelen. Donderdag werd ook deze illegale marktplaats offline gehaald. Als je op het Tor-netwerk surft naar deze pagina komt nu een webpagina te voorschijn met een lijst van gearresteerde handelaars en geïdentificeerde kopers.

Alphabay en Hansa lijken sterk op normale e-marktplaatsen zoals Tweedehands. Je moet er ook een account aanmaken als je de website voor het eerst bezoekt, maar het kan wel volledig anoniem en er is dus geen e-mailadres nodig bij de registratie. Je kan er een hacker inhuren voor een appel en een ei of een moord bestellen voor een prijskaartje van ongeveer tienduizend euro. Omgerekend dan, want je kan enkel betalen met bitcoins in de ondergrondse bazaars, die een hoge mate van anonimiteit verzekeren.

Nicolas Christin, specialist in cybersecurity, vertelt aan The Verge waar Cazes de fout inging. “Een kleine onoplettendheid kan meteen een domino-effect veroorzaken. Beter had hij een fake identiteit aangenomen, met vals e-mailadres, telefoonnummer en thuisadres. Als hij dan een foutje maakt, komt de cyberpolitie bij een niet-bestaand persoon terecht.” Toch is het opmerkelijk dat het drie jaar duurde vooraleer autoriteiten erin geslaagd zijn om zijn e-mailadres te vinden.

Silk Road

De donkere wereld was de thuisbasis voor het beruchte Silk Road, een online zwarte markt die in 2013 door de FBI werd gesloten. De eigenaar Ross William Ulbricht werd in mei 2015 veroordeeld tot een levenslange gevangenisstraf. Naast Silk Road heeft de Amerikaanse inlichtingendienst ook enkele andere websites opgerold, zoals een kinderpornoforum.

Het deep web heeft een hele negatieve connotatie, maar het wordt niet alleen gebruikt voor illegale doeleinden. Er zijn ook een heleboel bonafide webpagina’s te vinden, die goed beveiligd moeten zijn om bijvoorbeeld privacy-redenen of staatsveiligheid. Daarnaast zoeken klokkenluiders als Edward Snowden er hun toevlucht om geheime documenten te verspreiden. Ook journalisten met beperkte persvrijheid en politieke activisten uit niet-democratische landen, zoals Syrië, gebruiken het Tor-netwerk om te ontsnappen aan het oog van hun dictatoriale heersers.

Er staan strenge straffen op het misbruiken van het dark web, maar het is niet verboden om eens je neus te steken in de gecamoufleerde webpagina’s. Zolang je zelf geen illegale goederen verhandelt, natuurlijk. Wel is er extra software is noodzakelijk om een cyberritje te maken naar het criminele hoofdkwartier.