Het Beste van Peter Hinssen (9)

In 2009 verschijnt ‘Business/IT Fusion’, het boek van IT-ondernemer Peter Hinssen. Naar aanleiding hiervan zet de redactie van Smart Business Strategies de tien ‘beste’ columns, die Hinssen de voorbije acht jaar voor dit blad schreef, online.

Lezers van Smart Business Strategies, en deze site, kunnen het boek van Peter Hinssen, dat nu al verkrijgbaar is, overigens krijgen aan een voordeelprijs, 38 in plaats van 48 euro. Ga naar it-fusion.com en gebruik voordeelcode MINOC.

De tien columns van Hinssen vullen de laatste tien dagen van 2008, en elke dag komt er één column online. Zoals het een top 10 beaamt, gaan we van 10 naar 1. Nummer 9 is ‘Convergentie, kroniek van een aangekondigde dood’ uit 2004:

Convergentie, kroniek van een aangekondigde dood

Begin deze zomer vierde het Franse oude-garde chauvinisme hoogtij door zonder pardon Jean-Marie Messier, CEO van Vivendi Universal, de laan uit te sturen. We hebben allemaal de foto’s gezien waarop een betraande Messier zijn kantoor aan Park Avenue verlaat, als een volleerde Hollywood-ster die door een haag van ex-medewerkers loopt. Maar met dit theatrale einde van de carrière van de Vivendi-wonderboy, sterft ook het concept van convergentie een stille dood.

Het was nochtans een schitterende droom. Ik herinner me levendig, in de prille jaren van het wereldwijde Web, dat het magische woord ‘convergentie’ ontstond doordat iedereen luidop begon te dromen om alles-overal-whenever te kunnen consumeren. Media zou alomtegenwoordig zijn, grenzen zouden vervagen, alles komt bij elkaar en door elkaar, de ultieme fusion: convergentie. Binnen de kortste keren ben je aan het surfen en chatten op je televisie, muziek aan het downloaden op je gsm, en het nieuwsjournaal aan het bekijken op de ingebouwde headset in, laat ons zeggen, een ray-ban zonnebril. In 1994, ik heb hem nog bewaard, blokletterde de Wall Street Journal, “Brace yourself, digital convergence will change everything!”.

Niemand heeft de passie van convergentie meer gepreekt dan Jean-Marie. Niet de sympathieke goalkeeper van SK Beveren en Bayeren-Muntsjen natuurlijk, maar wel de kleine energieke fransman die als hoofd van het slapende Compagnie Generale des Eaux zijn waterbedrijf omtoverde tot een wereldgigant in media, voornamelijk door een gigantische acquisitieronde, inclusief Universal Studios en USA Networks. Het is hem natuurlijk allemaal een beetje naar het hoofd gestegen. Messier ging in New York in een peperduur penthouse wonen, liet zichzelf via Les Guignols, een populaire talkshow, ‘J6M’ noemen (de afkorting van Jean-Marie-Messier, Moi-même, Maitre-du-Monde) en – de hoofdzonde natuurlijk – ging zich meer en meer als een rasechte Amerikaan gedragen omdat hij voelde dat “het hart van de media toch klopte in de VS”. Dat kon er bij onze zuiderburen echt niet meer bij. Het wordt misschien mokkend getolereerd dat Lance Armstrong de tour wint, maar dat hun eigen protégés nu ook al de Star Spangled Banner gaan zingen, is simply not done.
 

De echte reden dat Messier moest vertrekken, is dat hij er in geslaagd was om op een goeie anderhalf jaar tijd meer dan 72 miljard euro aan beurswaarde te verliezen, wat zelfs in het huidige klimaat een serieuze prestatie is, rekening houdend met het feit dat J6M dit zonder fraude moest doen. Waarom heeft zijn grandioze visie gefaald? Hij had de content, de artiesten en de films, en hij had de distributie in handen via onder andere Cegetel en Canal+. Het zou dus perfect mogelijk zijn om een U2, een Bon Jovi of een Eminem (allen in de stal bij Vivendi) lekker als mp3 te downloaden op een UMTS-mobieltje via hun Vizzavi mobile portal, want Cegetel heeft een 3G-licentie, net zoals ze een Shrek (ook bij Vivendi) perfect als video-on-demand in de rekken zouden kunnen zetten via hun Canal+. Waarom heeft het dan (nog) niet gewerkt?

Het probleem zit hem blijkbaar veel dieper, en toont fundamenteel aan dat het niet eenvoudig is om geld te verdienen met content, zeker niet als je content moet verkopen op dragers die we niet gewend zijn. Deze thesis wordt prachtig geïllustreerd door het nu bijna klassieke essay Content is not King, van de hand van AT&T wetenschapper Andrew Odlyzko. In tegenstelling tot de redenering Content-is-King, in principe het fundament van convergentie, toont de auteur op overtuigende wijze aan dat mensen niet bereid zijn om fundamenteel meer te betalen voor content, en vooral dat de echte kracht van communicatie zit in connectiviteit, niet in content.

Dat druist natuurlijk regelrecht in tegen het idee van convergentie. Odlyzko illustreert zijn thesis door het fenomenale succes van SMS tegenover de triestige afgang van WAP. En ook het Internet biedt een scala aan content aan, maar de echte killerapplicatie van het Net blijft nog altijd gewoon e-mail. De droom van convergentie en het huwelijk van content en connectiviteit heeft veel grote spelers op het verkeerde pad gezet. Niet alleen Vivendi is van een kale reis thuisgekomen, ook het machtige Telefónica dat Endemol (van Big Brother) overnam of Terra Networks dat eigenaar werd van Lycos, het zijn stuk voor stuk gestrande huwelijken waarbij de echte rijkdom van convergentie nooit geconsumeerd werd.

Vivendi is ondertussen aan een zware reorganisatie begonnen, zet hele stukken van het bedrijf in de etalage, en de nieuwe CEO Jean-René Fourtou blijkt de anti-Messier in levende lijve. Toch knaagt bij iedereen het gevoel dat het ooit wel eens zou kunnen lukken die convergentie. Wie weet, misschien over een jaar of tien, in de post 3G-periode, krijgt J6M toch nog gelijk. Messier is dood, lang leve de convergentie.

P2H, Peter-Hinssen-Himself