Alles uit de muur?

Cloud, on demand, hosted, utility… er zijn verschillende manieren om software als een dienst aan de man te brengen, en vooral veel verschillende namen waaronder die diensten worden aangeboden. Maar is Saas (Software-as-a-service) voor alle software haalbaar? Wij gingen langs de verschillende sectoren en gidsen u naar de belangrijkste conclusies.

Software-as-a-service is intussen wel de hypefase ontgroeid. Veel bedrijven hebben het Saas-model omarmd of bekijken het nu volop als een volwaardig deel van hun IT-strategie.

Dat blijkt ook uit de cijfers van analisten. Volgens Gartner is de totale Saas-markt goed voor ruim zes miljard dollar, en zou dat bedrag tegen 2012 al ruim verdubbeld zijn tot 14,8 miljard.

De voordelen zijn intussen ook al voldoende gekend: met een gemiddeld Saas-pakket bent u vijf à tien keer sneller aan de slag dan met een pakket dat u binnen de eigen infrastructuur moet implementeren. U kan de kosten spreiden over een periode van meerdere jaren in plaats van vooraf te moeten betalen voor de licenties. En u verschuift het probleem van beheer en onderhoud naar de leverancier.

Maar de nadelen blijven ook gelden. Een applicatie buiten de muren blijft op beperkingen botsen die niet voor de traditionele in-house software gelden. Een minder hechte integratie met de rest van de infrastructuur, bijvoorbeeld. Maar ook dat u de software moet nemen zoals ze is: vaak is het nauwelijks of helemaal niet mogelijk om de software aan te passen aan uw eigen processen of behoeften. Dat heeft uiteraard zijn impact op de softwareprojecten die u al dan niet in Saas-model zal overwegen.

1. CRM as a service
Niet toevallig beginnen we met CRM. Salesforce.com is al jaar en dag de hoop en inspiratie (en soms ook frustratie) voor iedereen die zich het Saas-pad op waagt. CRM leent zich bijzonder goed tot een Saas-model, vooral wanneer het over operationele taken als campaign management en sales force automation (SFA) gaat.

Ook software voor klantenondersteuning wordt steeds vaker in Saas-model aangeboden. Volgens Gartner zal dit type software zeker tot 2012 blijven groeien met meer dan twintig procent. Tegen die tijd zal dertig procent van de software voor klantenondersteuning in Saas-model afgenomen worden.

In alle bovenstaande gevallen zijn de processen die met de software worden aangestuurd, minder nauw verweven met de interne bedrijfsprocessen dan bijvoorbeeld bij een ERP-pakket. Dat maakt het eenvoudiger om de software vanuit een externe leverancier aan te bieden.

Voorbeelden van Saas CRM-leveranciers: Salesforce.com, Netsuite, Rightnow Technologies, Microsoft, Oracle (Siebel), SAP enzovoort.
 

2. ERP as a service
Wie ERP zegt, zegt SAP. Wie SAP en Saas zegt, zegt Business Bydesign. Met dit product, dat in Saas-model zou aangeboden worden, pakte SAP in 2007 uit. Op dat moment was het de bedoeling om een gestage groei te kennen vanaf 2008 om in 2010 al aan 10.000 klanten te zitten. Maar ook nu nog is de uitrol bijzonder gecontroleerd, lees: beperkt. "We willen absoluut zeker zijn dat we een rendabel model hebben, voor we dit in grote volumes beginnen uit te rollen," verklaart Tim Nagels, woordvoerder van SAP België, die aangepaste strategie, "maar technologisch zit het al wel goed."

ERP blijkt nog steeds moeilijk te rijmen met Saas, vooral omdat de bedrijfsprocessen die met de software worden ondersteund, vaak minder makkelijk los te koppelen zijn van de infrastructuur die de klant zelf heeft draaien, en om de al genoemde reden dat er moeilijk aan de processen van de Saas-software kan worden gesleuteld.

Voeg daar nog aan toe dat ERP-software voor vele bedrijven minstens vijf à tien jaar moet meegaan, en intussen is al gebleken dat de TCO van Saas op zulke periodes meestal niet lager is dan die van traditioneel ingekochte software.

Voorbeelden van Saas ERP-leveranciers: kleinere Europese spelers zoals het Deense e-conomic en het Franse open source ERP-pakket Compiere

3. BI as a service
BI leent zich tegelijk wel en helemaal niet tot het Saas-model. Voor specifieke toepassingen zoals webanalyse, bijvoorbeeld, lijkt een Saas-leverancier de gedroomde partner. Online diensten voor analyse van online gedrag klinkt niet alleen logisch, het is ook veel eenvoudiger dan online pakweg datamining aan te bieden. Daar leent het Saas-model zich al veel minder toe: voor uitgebreide analyses van gigantische hoeveelheden bedrijfsgegevens, die bovendien eerst nog moeten worden ‘gezuiverd’. Ook de grotere eisen die binnen bedrijven worden gesteld aan de flexibiliteit van de software om te antwoorden op de specifieke bedrijfsvragen, kan een uitdaging worden voor een model waarbij het ‘kant-en-klaar’ concept centraal staat. En dan is er natuurlijk het beveiligingsvraagstuk, dat al on premise bij vele BI-leveranciers centraal staat; door de software buiten de muren te plaatsen voegt u er sowieso nog een extra beveiligingskopzorg aan toe.

Niettemin zijn vele traditionele BI-leveranciers al volop bezig met het aanbieden van sommige van hun producten als een dienst. Bij SAP kan u bijvoorbeeld niet alleen queries en analyses maar ook address cleansing als een service afnemen.

Voorbeelden van Saas BI leveranciers: traditionele BI-leveranciers als SAS Institute, Business Objects (nu SAP) en Cognos (nu IBM) of specifieke SaaS-spelers zoals Oco, Pivotlink en Lucidera.
 

4. E-mail as a service
Een vijfde van de zakelijke gebruikers van e-mailoplossingen zal eind 2012 gebruik maken van een Saas-oplossing. Dat stelt marktonderzoeker Gartner. In 2007 gold dat nog maar voor één procent van de zakelijke e-mailgebruikers.

Maar die cijfers kloppen enkel als u de gigantische hoeveelheid gebruikers niet meerekent die naast hun officiële bedrijfsadres ook een mailadres hebben bij Gmail, Yahoo mail of andere online giganten.

Natuurlijk is dat anders: die software wordt nergens echt ondersteund en aangezien de gebruiker dat alles gratis aangeboden krijgt, kunnen er ook geen waarborgen rond ‘quality of service’ worden geëist, wat voor vele bedrijven onontbeerlijk is. Niettemin is zo’n online maildienst vaak de redding gebleken voor werknemers binnen en buiten de bedrijfsmuren, wier eigen mailsoftware voor hen niet beschikbaar was.

Stilaan zullen ook de traditionele e-mailleveranciers zich op de Saas-markt storten. IBM heeft plannen om hun Lotus software als een dienst, LotusLive genaamd, ‘in the cloud" te vestigen. En ook Microsoft biedt onder meer e-mail aan in zijn Business Productivity Online suite (BPOS), dat zowel binnen de eigen bedrijfsmuren als bij Microsoft zelf kan geplaatst worden. Voor het gemak rekenen we even Microsoft Hotmail niet mee, dat eerder tot de bovenstaande, gratis categorie behoort.

En dan gaan we nog voorbij aan de talloze dienstenleveranciers die bovenstaande pakketten voor u kunnen hosten.

Voorbeelden van Saas e-mailleveranciers: traditionele mailleveranciers als IBM Lotus en Microsoft Outlook/Exchange of online spelers als Google, Yahoo en Microsoft Hotmail.

5. Security as a service
Ook security software kan veel eenvoudiger aangeboden worden als online dienst dan ERP of intensieve data-analyses. Omdat het bij beveiliging net grotendeels gaat om het tegenhouden van de gevaren die van buiten komen, is het ook minder problematisch om ook de afweer van buiten de bedrijfsmuren te laten komen. Bovendien wordt de acceptatie nog eens geholpen door het besef dat ook traditionele security software continu moet worden geüpdatet, wat ook als een service kan worden geïnterpreteerd. Tot slot waarderen bedrijven de toegevoegde waarde van bijvoorbeeld het filteren van spam zodat dat vervelende proces niet meer onder de ogen van de eindgebruiker gebeurt. En dan is er de kostenbesparing die volgens Panda Security gemakkelijk tot vijftig procent kan oplopen.

Voorbeelden van Saas securityleveranciers: Zowat alle grote leveranciers bieden hun beveiligingssoftware als een dienst aan, en vele bedrijven – zoals beveiligingsspecialist Ubizen en vele generieke dienstenleveranciers zoals IBM of Getronics – bieden managed security services aan, waarbij niet alleen de software en updates tot het dienstenpakket behoren, maar ook diensten met toegevoegde waarde zoals monitoring.

7. Microsoft as a service
Misschien meer nog dan bedrijven als Oracle en SAP heeft Microsoft behoorlijk wat moeite om een antwoord te bieden op de online aangeboden toepassingen. Microsofts productaanbod leent zich namelijk meer tot het aanbieden in SaaS-model dan de vaak complexe toepassingen die ERP-leveranciers bouwen. Maar dat betekent ook dat de concurrentie vanuit de online wereld veel concreter is.

Microsoft begeeft zich stilaan op het SaaS-pad maar blijft een slag om de arm houden: in plaats van software as a service praten zij liever over ‘software and services‘. Concreet betekent dit dat Microsofts software nu op drie verschillende manieren wordt aangeboden. Enerzijds is er de traditionele ‘on premise software‘, waarbij de toepassingen gewoon als vanouds op de computers worden geïnstalleerd.

Anderzijds is er een hosted aanbod, dat vandaag ook al in de markt wordt aangeboden. De zogenaamde ‘Business Productivity Online Suite’ is het derde luik. Daarbij host Microsoft de toepassingen zelf in zijn eigen datacenters, en biedt het toepassingen zoals Exchange, Office Sharepoint, Office Communication en Office Live Meeting aan via een online abonnement.

Carmen Dubois, die in België verantwoordelijk is voor het project, benadrukt het mogelijk hybride karakter van het totale softwareaanbod: "Klanten kunnen de diverse modellen namelijk combineren, dus een stukje ‘on premise’ en een ander stuk online." In alle scenario’s gaat de klant via een Microsoft-partner, ook wanneer de toepassingen in Microsofts eigen datacenter worden gehost.