Tien jaar Smart Business : Alles komt terug?

Het eerste nummer van Smart Business Strategies, exact tien jaar geleden, opende op de cover met ‘welke kreten overleven 2001’. Wij toetsen de kreten van toen met die van vandaag en merken dat er tegelijk niet veel als heel veel is veranderd. Sommige trends blijken nooit echt te zijn weggeweest.

2001 is verder weg dan u zou denken. Google was nog maar pas opgericht maar compleet onbekend. Apple maakte alleen nog maar computers en de BlackBerry was in eerste instantie een vrucht.

Voor het eerste nummer van 2001 vroeg de redactie toen een vijftal hot shots uit de IT- en internetsector naar de trends voor dat jaar. “2001 wordt het jaar van de waarheid”. We plaatsten enkele trends van toen tegenover die van vandaag.

1.) Trend 2001: Breedband -> Trend 2011: digitalisering
Aan het begin van deze eeuw was breedband de grote trend. Hierbij ging het om een groeiende groep van internetgebruikers. Al betekende dat niet meteen dat het aanbod aan specifieke breedbandinhoud werd aangepast. Vandaag, tien jaar later, is breedband de norm en stopten partijen als Belgacom simpelweg hun aanbod rond traditioneel inbelinternet.

Ook de websites en internettoepassingen pasten zich aan, denk maar aan een videosite als YouTube waar elke minuut zowat 35 uur aan videobeelden op de filmpjeswebsite YouTube geplaatst, twee keer meer dan twee jaar geleden.

De breedbandautostrade is vandaag dus aangelegd en wist steeds meer voertuigen aan te trekken. Sectoren als banken, reizen en muziek werden flink gedigitaliseerd. Maar voor andere is de weg naar digitaal nog lang. Vandaag worden bijvoorbeeld nog maar slechts een fractie van de facturen in digitaal formaat verstuurd.

“We zijn halfweg de digitale revolutie”, meent Peter Hinssen, die er met ‘The New Normal’ ook een boek aan wijdde. “Veel mensen denken dat we al veel meegemaakt hebben door de doorgedreven digitalisering van onze maatschappij. Maar dat verzinkt in het niets bij wat ons te wachten staat”, beweert hij. “Hele sectoren zullen hun traditionele manier van werken door elkaar geschud zien.”

De voortdurende digitalisering is een evolutie die Hinssen vergelijkt met een autorit naar een of ander skioord. “We zijn halfweg. Maar de eerste helft was nog vrij makkelijk. Dat was autostrade en voor ons bekend terrein."

"Maar nu wordt het moeilijker. De tweede helft van onze autorit loopt langs bergpassen. De wegen zijn glad en ijzig. Dat is moeilijker rijden, terwijl de kinderen op de achterbank al wat ongeduldig worden en constant vragen of we er intussen al zijn.”

2.) Trend 2001: B2B -> Trend 2011: Snelheid
In 2001 haalden de experts B2B aan als trend. Steeds meer KMO’s gingen zich op het internet wagen. Niet alleen met een eigen website maar ook met het aanpassen van hun bedrijf aan het nieuwe digitale tijdperk. Bedrijven staken bijvoorbeeld heel veel geld om hun processen, vaak op basis van op maat gebouwde technologie, aan te passen.

Het ging toen in een organisatie vooral om informatiebeheer en het bouwen van informatiesystemen. “In de eerste dertig à veertig jaar van de digitalisering ging het er vooral om dat heel wat processen gedigitaliseerd werden. Wie sneller was met het automatiseren van bepaalde processen, haalde een voorsprong op de concurrentie”, weet Peter Hinssen.

In de tweede fase van de digitale revolutie zullen we vooral verstandiger moeten omgaan met het digitale. Want het digitale op zich, zal, volgens hem, niet langer het verschil maken. “It’s not about technology, it’s about being clever with technology.”

Vandaag staat de informatiestroom voorop. Hoe snel kan ik in mijn organisatie informatie rondpompen. Hinssen: “We leven in het nu-tijdperk, het ‘now-ism’. In de renaissance keken we naar het verleden, soms keken we naar de toekomst. Vandaag geldt het nu. Alles moet nu gebeuren: van stand van zaken in onze verkoop tot klanteninformatie die we nu moeten krijgen.

Of kijk maar naar de verwachte snelheid van een zoekopdracht in Google en een zogenaamde tweet op Twitter” Snelheid is vandaag, volgens hem, belangrijker dan perfectie. “Een toepassing als Skype is qua geluidskwaliteit bijvoorbeeld verre van perfect. Maar het past helemaal onder het credo van “good enough technology”.

3.) Trend 2001: WAP -> Trend 2011: mobility
In 2001 had iedereen nog de mond vol van WAP, het ‘Wireless Application Protocol’ dat internet beloofde naar uw gsm te brengen, maar veel te traag bleek (en eigenlijk ook veel te duur voor wat het was). Maar ook het in Japan razend populaire imode kon hier nooit doorbreken. Anno 2011 merken we al snel hoe bekrompen we tien jaar geleden waren.

Vandaag is het al mobiliteit wat de klok slaat. De laptop heeft intussen de traditionele desktop al lang voorbijgestoken qua verkoop en ook de verkoopscijfers van smartphones à la iPhone en BlackBerry bleven de laatste maanden en jaren, ondanks de crisis, indrukwekkend toenemen.

Bedrijven, en hun werknemers, werken ook meer en meer mobiel: thuis, onderweg en op kantoor zelf want ook het flex bureau wint aan belangstelling.

Bovenal staan ook bij IT-bedrijven zelf mobiele oplossingen bovenaan de agenda. Hinssen: “In Silicon Valley, waar ik onlangs op bezoek was, viel dat bij diverse bedrijven duidelijk te merken. Bij eBay is de toekomst mobiel. Een van hun innovaties is ‘bumpen’: het transfereren van geld van de ene persoon naar de andere door met je mobiele telefoon een andere mobiele telefoon aan te raken.

Het is het e-equivalent van klinken met de glazen, maar dan met je gsm”, vertelt hij. Ook bij een bedrijf als Google geldt een gelijkaardige focus. “Al hun applicaties kennen een ‘mobile first’-principe: eerst wordt het op het mobiele toestel uitgewerkt, en als dat op punt staat, wordt er een eenvoudigere versie op het web geplaatst.”

4.) Trend 2001: ASP -> Trend 2011: cloud
Rond de eeuwwisseling was ASP het toverwoord: een Application Service Provider die op afstand software aanbood. Door die andere locatie was de klant dus verlost van hardware en onderhoud. Maar met de internetzeepbel spatte ook de populariteit van het ASP-model uit elkaar.

Achteraf bekeken had dit vooral te maken met het gebrek aan maturiteit van wat toen in ASP-model werd aangeboden. Meestal betrof het gewoon de software die ook al op de traditionele wijze werd verkocht, en hooguit met een websausje werd overgoten voor het over het internet werd aangeboden.

Vaak verliep dit dan nog aan tergend trage snelheden (zie trend 1: breedband) waardoor de gemiddelde eindgebruiker moegetergd het hele ‘software over het internet’-concept de rug toekeerde.

Maar intussen is al heel wat veranderd. De snelheid is er en de gebruikers ook. Softwarebouwers zijn niet bij de pakken blijven zitten en hebben een heel nieuwe generatie software gebouwd die wel specifiek bedoeld is om van op afstand gebruikt te worden. De trend rond ASP kreeg intussen een nieuw elan onder de term ‘software as a service’.

De klant betaalt hierbij voor de software in principe zoals hij voor een dienst betaalt: per periode of per prestatie, dus per hoeveelheid gebruik. De huidige generatie software voorziet in voldoende beveiliging om het concept ook in dat opzicht optimaal te kunnen aanbieden.

Intussen werd software as a service eigenlijk ingekapseld in het bredere cloud computing, zowat dé trend in IT anno 2010 en 2011. Centraal staat dat niet alleen uw software maar ook uw computerkracht zich ergens “in de cloud” bevindt. Net zoals u ook niet kunt zeggen waar uw elektriciteit precies vandaan komt, zo maakt het ook niet uit waar de computersystemen die u gebruikt, zich bevinden.

5.) Trend 2001: R&D -> Trend 2011: crowdsourcing
Als er iets op tien jaar enorm is veranderd, is het ongetwijfeld de manier waarop bedrijven zijn gaan samenwerken. Samenwerking in onder meer het gezamenlijk aanbieden van oplossingen naar de markt, het gezamenlijk aankopen van goederen of diensten (zelfs aartsvijanden als Mercedes en BMW gaan gezamenlijk auto-onderdelen aankopen) of simpelweg als aanzet tot innovatie.

“Een multinational als Procter&Gamble was tien jaar geleden een compleet gesloten bedrijf. Vandaag komt de helft van hun productideeën van externe medewerkers of zelfs van klanten”, illustreert Peter Hinssen. Lego is een ander voorbeeld. Dat was lang een bedrijf in moeilijkheden.

Tot ze hun klanten de mogelijkheid gaven om online hun eigen lego-ontwerp te tekenen. De klanten volgen met andere woorden niet meer de ontwerpen van het bedrijf, maar het bedrijf volgt de ontwerpen van hun klanten.

Maar iets als samenwerken met anderen en openheid van een bedrijf vertrekt van binnen de organisatie. “Je kan als bedrijf moeilijk je website of voorkant helemaal baseren op het principe van Web 2.0 terwijl je intern de oude starre manier van werken hanteert. Als je terugvalt op departementen die als silo’s totaal naast mekaar blijven bestaan. Die mentaliteit moet veranderen”, benadrukt Hinssen.

6.) Trend 2001: Portal -> Trend 2011: social computing
Tien jaar geleden was het al portals wat de klok sloeg: websites die content bundelden. Hoewel het concept technologisch niet bepaald vernieuwend was, bleven er toen telkens bijkomen. Al werd toen ook al een aantal kanttekeningen geplaatst bij het fenomeen.

“Portals trekken dan misschien wel veel bezoekers aan, maar dat zijn vaak mensen die enkel eens willen kijken en wat rondhangen in de galerij”, liet Kurt Staelens, de voormalige oprichter van internetwinkel Proxis, en intussen CEO van Neckermann.com Benelux, zich ontvallen. Staelens plande indertijd om zijn site open te stellen voor anderen als virtuele winkelgalerij, een idee dat het nooit echt haalde.

De traditionele portaalsites zijn anno 2010 qua bezoek en impact intussen voorbijgestoken door sociale netwerksites zoals Netlog en Facebook. Dit zijn toepassingen die ook zowel qua samenwerkingsvorm als qua interface een belangrijke invloed hebben op bedrijven. Want de wijze waarop we met technologie werken, wordt meer en meer bepaald door toepassingen die ook en vooral buiten kantoor worden aangewend.

Hinssen: “Veel bedrijven merken dat de kloof toeneemt tussen hun corporate intranet met een eerder spartaanse interface en toepassingen als Facebook die er simpelweg veel eigentijdser uitzien. Dat is een kloof die simpelweg niet meer valt te verdedigen.”