Q&A: Software as a Service

De term zegt het zelf: SaaS is software die u wordt aangeboden als dienst van de leverancier of van de partner, al dan niet in combinatie met andere diensten.

Dit heeft belangrijke gevolgen: u wordt nooit eigenaar van de software en betaalt dus voor het gebruiksrecht in plaats van voor de licenties, meestal in maandelijkse of jaarlijkse termijnen. Voor diensten bestaat ook een ander verwachtingspatroon: u kunt er verdergaande contracten voor afsluiten, met SLA (service level agreements), geregelde automatische updates van de software, enzovoort.

Waarom kiezen voor SaaS?
Er zijn diverse redenen om uw software als een dienst af te nemen.

De software bevindt zich meestal buiten de bedrijfsmuren, en dat zorgt al voor drie voordelen. Ten eerste hoeft u zich niet te bekommeren om het beheer en onderhoud van de software. Ten tweede wordt de software dan aangeboden in een ‘servercentrisch’ model, waardoor de software dus in principe vanop eender welk toestel kan worden geraadpleegd, meestal via een browser of een app: een steeds belangrijker argument in deze tijden van mobiel en thuiswerken. Ten derde bent u zeer snel aan de slag met de software, waar dat bij vergelijkbare in-house implementaties soms vele weken of zelfs maanden kan duren.

Maar ook het huren van de software in plaats van ze te kopen, maakt SaaS voor sommige bedrijven aantrekkelijk. Zo vermijden ze dat ze grote licentiekosten vooraf moeten betalen, en spreiden ze de kost van de software over de duur van het gebruik. Een model dat niet alleen kleine bedrijven bevalt maar ook bedrijven die zoveel mogelijk naar operationele kosten (opex) streven in plaats van kapitaalkosten (capex).

Bovendien kan een plotse toename of daling van het aantal gebruikers (bij een overname bijvoorbeeld of bij een herstructurering) sneller worden verwerkt, zonder een grote wachttijd of een aantal licenties die ongebruikt blijven liggen.

Waarom niet kiezen voor SaaS?
Sommige organisaties hebben er principieel moeite mee dat hun toepassingen – en zeker hun bedrijfsgegevens – buitenshuis draaien. Bij vele bedrijven, zeker in de overheidssector, is het bovendien verboden om die gegevens buiten de landsgrenzen te huisvesten, wat met SaaS-providers niet altijd kan gegarandeerd worden.

Een ander bezwaar is de technische performantie. Ook al evolueren we steeds meer naar breedbandnetwerken die gigabytes tegelijk kunnen vervoeren, men is nog steeds afhankelijk van internetconnecties en van de infrastructuur van de dienstenleverancier, die het wel eens kunnen laten afweten. Vervelend voor consumenten, maar voor vele bedrijven gewoonweg onaanvaardbaar.

Ook de beveiliging van toepassing en gegevens baart ondernemingen zorgen. Sommige SaaS-aanbieders deinzen terug voor lastige toegangsprocedures, waardoor de beveiliging van hun infrastructuur niet optimaal is. Dit gebeurt ook binnen bedrijven, maar daar wordt de toepassing natuurlijk niet gedeeld met soms duizenden andere bedrijven.

Last but not least is er het prijskaartje. De kosten worden weliswaar gespreid over verschillende jaren, maar op het einde van de rit betaalt men meestal meer dan wat men traditioneel voor een softwarepakket neertelde. De vergelijking is natuurlijk niet helemaal fair, aangezien u voor een dienst betaalt. Concreet krijgt u voor die prijs meestal niet alleen beheer en onderhoud erbij, maar ook vaak gratis updates, zodat u steeds met de recentste versies werkt en hiervoor zelf geen personeel hoeft in te zetten.

Sommige softwaretoepassingen zullen bedrijven nog jaren binnenshuis houden, omdat ze te strategisch zijn of omdat het uitbesteden ervan te duur zou worden. Daardoor zullen we steeds vaker hybride modellen zien opduiken, waarbij bijvoorbeeld talent management in SaaS wordt aangeboden en de human capital management software on premise blijft.

Is SaaS hetzelfde als cloud computing?
Eigenlijk is SaaS een onderdeel van cloud computing. Cloud computing is de verzamelnaam voor alle ICT-modellen waarbij de software en/of hardware buiten de bedrijfsmuren wordt geplaatst. Dit kan dus zowel over software gaan als over uw hele ICT-infrastructuur, of over een portie opslagcapaciteit en/of rekenkracht die voor bepaalde tijd wordt gehuurd voor een specifiek project.

Over het algemeen wordt cloud computing opgedeeld in drie soorten “diensten”:
– Software as a Service (SaaS)
– Infrastructure as a Service (IaaS), waarbij zowel software als hardware en besturingssysteem extern worden gehost
– Platform as a Service (PaaS), waarbij extern ruimte en rekenkracht worden gehuurd, bijvoorbeeld voor het bouwen en hosten van toepassingen