Facebook las mee met Snapchat-gesprekken, Amazon en YouTube
In 2016 zette Facebook een geheim project op poten. Het project heette “Project Ghostbusters” en diende om het gedrag van gebruikers beter in te kunnen schatten. Alleen: Facebook keek daarvoor niet naar de eigen diensten, maar naar Snapchat. De naam Ghostbusters is dan ook een verwijzing naar het logo van de app. Het bedrijf, dat intussen Meta heet, zit nu verwikkeld in een rechtszaak. Door die rechtszaak kwamen documenten naar buiten die aan het licht brengen wat er precies gebeurde.
Onderscheppen en ontcijferen
De bedoeling van het project was om de netwerktrafiek tussen de Snapchat-app en de servers te onderscheppen. Met andere woorden: Facebook probeerde mee te lezen met Snapchat-gesprekken. Daarvoor probeerden ze niet enkel de communicatie te onderscheppen, maar ook te ontcijferen. Alles wat je naar de Snapchat-servers verstuurt is namelijk versleuteld, net om meelezers te voorkomen.
De gegevens moesten Facebook helpen om beter te concurreren met Snapchat, dat op dat moment enorm populair aan het worden was. Uit gelekte documenten blijkt dat Facebook niet enkel probeerde mee te lezen bij Snapchat. Ook voor Amazon en YouTube liep er een soortgelijk project. Opmerkelijk is dat zowel Snapchat, Amazon en YouTube gegevens versleutelen alvorens ze te verzenden. Facebook moest dus speciale technologie ontwikkelen om die beveiligingslaag te kraken.
Op vraag van Zuckerberg
Naast documenten lekten er ook enkele e-mails uit. Daaruit blijkt dat Facebook-CEO Zuckerberg het project mee opstartte. “Elke keer als iemand iets over Snapchat vraagt, is het antwoord dat hun netwerktrafiek versleuteld is en data we geen analytische gegevens over hen hebben. Gezien hoe snel ze (Snapchat, adg) groeien, lijkt het belangrijk dat we een manier vinden om die data te krijgen”. De ideale manier om dat te doen, bleek Onavo te zijn.
VPN-perikelen
Onavo is een soort VPN-dienst die Facebook tot 2019 uitbaatte. De VPN-dienst is niet vrij van controverse: in 2019 ontdekte TechCrunch dat Facebook tieners betaalde om de VPN-dienst te gebruiken. Daar haalde het socialemediabedrijf natuurlijk voordeel uit: op die manier hadden ze toegang tot alle surfgegevens van die jongeren. Uiteindelijk werd de dienst in 2019 stopgezet, waarna Facebook op zoek moest naar een andere oplossing.
Die vonden ze in speciale ‘kits’: softwarepakketten voor iOS en Android die in staat zijn om netwerktrafiek te onderscheppen. Op die manier kon Facebook meekijken in andere apps, om een beter begrip van het gebruik te krijgen. Eenmaal dat voor Snapchat lukte, begon Facebook hetzelfde te doen voor Amazon en YouTube.
Kritiek
Binnen Facebook kreeg Project Ghostbusters al kritiek, onder andere van head of infrastructure Jay Parikh: “ik kan geen goed argument bedenken om te zeggen dat dit oké is”, schrijft die in een e-mail. Uiteindelijk werd er in 2020 een rechtszaak aangespannen. Het is in het kader van die zaak dat de documenten en e-mails nu publiek raken. Met andere woorden: het pleit is nog niet beslecht.
