Krachtigste kwantumcomputer ter wereld komt in Europa
Concreet investeert Denemarken 80 miljoen euro in het project, waarvan telkens de helft via de Deense investeringsbank EIFO en de Novo Nordisk Foundation. Voor de bouw van de kwantumcomputer levert Microsoft zijn Azure Quantum-softwareplatform, terwijl Atom Computing zijn neutral-atom-architectuur inzet. Voor beide bedrijven biedt het project een kans om wat kwantumontwikkelingen betreft voet aan de grond te krijgen in Europa.
Het project wordt ondergebracht in een nieuwe entiteit genaamd QuNorth, die volledig in Deense handen blijft en een faciliteit in Kopenhagen krijgt. Zowel het bedrijfsleven als universiteiten krijgen dan toegang tot de nieuwe kwantumcomputer. De bedoeling is om de ontwikkelingen in sectoren als farmacie, chemie en logistiek te versnellen. Ook de ontwikkeling van modellen rond klimaatverandering hebben baat bij de berekeningen die een kwantumcomputer kan leveren.
Zoon van Thor met de kwantumkracht van Level 2
De nieuwe kwantumcomputer gaat door het leven als Magne, wat niet toevallig de naam is van de dondergod Thor. De mythische verwijzing past natuurlijk bij de ambities die men koestert voor het systeem, dat ongeveer 50 logische qubits en 1.200 fysieke qubits moet gaan tellen, iets wat momenteel nog geen enkele andere kwantumcomputer in die combinatie doet. Het is ook die (grote) hoeveelheid logische qubits die er specifiek een Level 2-kwantumcomputer van maken die veel stabieler zou moeten kunnen draaien.
Het is allemaal natuurlijk erg ingewikkelde materie, maar het volstaat te weten dat qubits, de bouwsteentjes van kwantumcomputers, op zich erg fragiel en onstabiel zijn, waardoor er in de berekeningen fouten kunnen sluipen. Dat kan tegengegaan worden door meerdere fysieke qubits samen te brengen om zo logische qubits te maken met ingebouwde foutcorrectie. Dat is nodig om een kwantumcomputer effectief nuttig te maken tot op het punt van “quantum advantage”, waar ze klassieke supercomputers achter zich laten. Met 50 logische qubits zou Magne in principe erg snel complexe moleculaire simulaties kunnen berekenen die vandaag nog dagen zouden kosten met klassieke clusters van high-performance computing.
Inhaalbeweging voor Europa
Europa hinkt wat kwantumcomputers betreft vooralsnog stevig achterop tegenover de Verenigde Staten en China, maar daar wil Denemarken verandering in brengen. Volgens Morten Bødskov, de Deense minister van Economische Zaken, kan Magne een verschuiving in de wereldwijde kwantumrace teweegbrengen. Hij hoopt dan ook dat het project het nodige momentum creëert voor Europa om mee aan de slag te gaan. Natuurlijk blijven ze ook in de VS en China niet stilzitten, dus het is nog maar de vraag hoelang Europa echt over de krachtigste kwantumcomputer zal beschikken.
Hoe dan ook wordt met Magne alvast het nodige kwantumtalent naar Europa, en dan specifiek Scandinavië, aangetrokken. Aanvankelijk zal het slechts om een klein team gaan, maar uiteindelijk moet er zich rond de nieuwe kwantumcomputer een uitgebreid onderzoeksprogramma vormen. De bouw start komend najaar en de eerste proefberekening worden rond de jaarwisseling van 2026 op 2027 verwacht.
