WhatsApp ligt weer onder vuur en ditmaal wegens AI-voortrekkerij
Vanaf 15 januari 2026 is er nog maar één AI-speler actief op WhatsApp en dat is Meta zelf. De chatdienst paste in oktober zijn Business API-voorwaarden aan, met als verbod om AI-diensten aan te bieden via WhatsApp.
In de praktijk betekent dit dus dat concurrenten van Meta AI vanaf 15 januari van de chatdienst verdwijnen, al gaat de Europese Commissie nu onderzoeken of dat wel rechtsgeldig is. De EU is daar inmiddels al mee begonnen en heeft het onderzoek donderdag formeel aangekondigd.
Eerste WhatsApp-boete voor Meta?
Het onderzoek van de Europese mededingingsautoriteit moet bepalen of Meta’s maatregelen “onherstelbare schade aan de concurrentie op het gebied van AI” aanrichten. Is dat het geval, dan kan de Commissie maatregelen opleggen aan Meta om een gelijk speelveld te creëren. Zover zijn we echter nog niet: het is dus niet gezegd dat AI-diensten door deze probe plots gaan terugkeren op WhatsApp.
Vast staat dat het onderzoek ook wederom terugkomt op de aloude vraag: misbruikt Meta zijn dominante positie om concurrentie weg te drijven? Is het antwoord daarop ‘ja’, dan zou de EU Meta daar potentieel voor kunnen beboeten. Onder de Digital Markets Act (DMA) verplicht de EU grote bedrijven, zogeheten poortwachters, om een gelijk speelveld te creëren, zowel voor grote als kleine bedrijven.
Komt het tot een boete, dan kan dat fors in de papieren lopen: tot wel 10% van Meta’s wereldwijde jaaromzet. Die bedroeg 16,45 miljard dollar in 2024. Doorgaans liggen de boetes wel lager, maar lopen ze desondanks in de tientallen of honderden miljoenen euro’s.
Vaarwel, ChatGPT en Copilot
Verwacht overigens niet dat het onderzoek in januari al afgerond zal zijn. AI-diensten als ChatGPT (OpenAI) en Copilot (Microsoft) zullen begin volgend jaar dus wel degelijk van het platform vertrekken. Voor nieuwe AI-diensten was het al langer onmogelijk om zich op het platform te nestelen: voor hen gold het verbod sinds 15 oktober.
Waarom die externe AI-diensten moeten verdwijnen? Meta benadrukt dat de WhatsApp Business API bedoeld is voor klantendiensten, niet om AI-diensten aan te bieden. De AI-chatbots zouden het systeem te veel belasten, luidde de officiële verklaring. Het zou de AI-ontwikkelaar dus niet gaan om het beschermen van zijn eigen chatbot, Meta AI.
