Review smappee Monitor: heilige graal van de energiemeters

Klinkt het realistisch als ik zeg dat smappee, een Belgisch bedrijfje de heilige graal van elektriciteitsmetingen in huis heeft gevonden? De smappee Monitor beweert alle elektrische apparaten in huis te kunnen meten en herkennen, zonder dat je daarvoor tientallen speciale stekkers nodig hebt. Eenvoudigweg een klein wit doosje aan de inkomende elektriciteitsaansluiting in je kast aansluiten, en de rest komt vanzelf. Klinkt dit allemaal te goed om waar te zijn?

Installatie

Er zijn twee types smappee Monitor beschikbaar. Voor iedereen is de standaard optie van 199 euro genoeg, enkel wie een 3-fasige aansluiting heeft én zonnepanelen heeft een specifieke smappee Monitor nodig die 100 euro meer kost. Waarom is dat belangrijk om eerst te weten? De standaard smappee heeft drie meetklemmen. Dat is genoeg voor een 3-fasige aansluiting, of een 1-fasige aansluiting in combinatie met zonnepanelen. Heb je een 3-fasige aansluiting en wil je in de nabije toekomst zonnepanelen installeren? Dan koop je beter de100 euro  duurdere versie met 6 aansluitingen.

Hoe zit het met de aansluiting? Daarvoor moet je wel even je elektriciteitskast open maken. In de doos zitten drie (of zes) klemmen, waarvan je er één of drie in de elektriciteitskast moet aansluiten. Dat doe je op de plaats waar de elektriciteit binnen komt in je kast. Even de kast openen is gevaarlijk, schakel daarom altijd de elektriciteit uit met de hoofdschakelaar. Klik de magneten rond de kabels in de kast, sluit die opnieuw en schakel de elektriciteit in. Het is veruit de meest lastige taak van de smappee Monitor, maar dankzij de meetmagneten kan smappee energie meten. Hetzelfde herhaal je wanneer je zonnepanelen op je dak hebt.

Groeipijnen

De verdere registratie verloopt via de bijhorende app. Belangrijk: de app ondersteunt enkel iOS en Android. De installatie is verder volledig pijnvrij. Zoek de smappee Monitor via wifi, doorloop de stappen van de app, en voor je het weet is de smappee Monitor draadloos verbonden met het thuisnetwerk. De app verwelkomt je direct met drie bollen: sluimerverbruik, consumptie en solar. Die laatste zal niets doen zonder aansluiting op je zonnepanelen, de twee eerste zijn wel belangrijk.

Het sluimerverbruik heeft een aantal dagen na installatie nodig om goed te analyseren. Hiermee kom je direct te weten hoeveel elektriciteit je huis volcontinu verbruikt. Consumptie toont hoeveel het verbruik is op dit ogenblik, en zal dus dynamisch reageren wanneer er toestellen worden in- en uitgeschakeld. Het sluimerverbruik hoort zich na verloop van tijd niet meer aan te passen, tenzij je actief op zoek gaat naar die verbruikers. Zo krijg je instant resultaat te zien op je smartphone. In de doos zit ook nog een stopcontact waarmee je op afstand een toestel kan in- of uitschakelen. Extra stopcontacten zijn online bestelbaar.

ElektroShazam

Elektriciteit meten is mooi, maar daarvoor zijn al genoeg toestellen op de markt. Wat maakt smappee wel bijzonder? Dankzij een innovatieve, gepatenteerde meettechniek kan het toestel kleine fluctuaties in het stroompatroon van elk toestel meten. Blijkbaar is elk patroon uniek, waardoor je centraal op één meetpunt alle elektrische apparaten kan herkennen. Bijzondere uitvinding, maar hoe breng je die unieke informatie in kaart? Daar is waar het schoentje wringt op dit ogenblik.

Je kan met de app toestellen laten herkennen door smappee door het toestel volgens richtlijnen van de app tweemaal in- en uit te schakelen. Daarna zou het apparaat herkend moeten worden, en blijven. Gemakkelijker gezegd dan gedaan, want niet elk elektrisch apparaat wordt vlot geregistreerd. Mijn computer lukte pas na een zestal pogingen, mijn vijverpomp na twee pogingen en mijn projector lukte zelfs helemaal niet. Best lastig wanneer smappee zegt dat het zowat elk elektrisch toestel kan herkennen. Uiteraard moet je er voor zorgen dat je tijdens de registratie niets anders inschakelt, om foute lezingen te registreren. Toch viel de herkenning van toestellen me tegen.

Zoektocht

Toestellen toevoegen is één, maar dat voor je hele huishouden doen is best tijdverslindend. Smappee herkent een waslijst aan apparaten in huis, maar enkel onder de noemer ‘Onbekend apparaat’. Aan jou om te zien wat dat kan zijn. Gemakkelijker gezegd dan gedaan. Wanneer je op zo’n apparaat tikt, zie je wanneer het actief is geweest op de dag, en hoeveel het verbruikt heeft. Genoeg om een indicatie te geven, maar zeker ben je natuurlijk nooit. Daarom kan je de app een signaal laten uitsturen wanneer dat specifieke toestel wordt ingeschakeld. Zet je dan bijvoorbeeld een dag later de oven aan en je smartphone geeft een seintje, dan weet je dat het onbekende apparaat je oven is.

Datzelfde patroon moet je voor zowat alle toestellen in je huis doen. Ik heb in totaal 28 onbekende apparaten in huis. Dat maakt dat je een helse opdracht voor de boeg hebt om alles uit te vissen. Een maand later na installatie heb ik nog steeds 7 onbekende apparaten. Ze worden stelselmatig bekend dankzij de indicatietoon, maar praktisch is het niet. Zeker voor apparaten die volcontinu aan staan, zoals bijvoorbeeld een warmtepomp, is het lastig om in te schatten welke verbruiker dat is.

Geautomatiseerd

Wat van smappee een succes zou kunnen maken, is de automatische herkenning van apparaten. Een scan in je elektriciteitsnetwerk zou 80 procent of meer van je apparaten moeten herkennen, maar daarvoor is natuurlijk een gigantisch grote database van apparaten nodig. Nagenoeg elk apparaat heeft een andere elektrische ‘handtekening’, en die moeten in kaart worden gebracht. Bovendien evolueert de elektronicamarkt zo gigantisch snel, met elke maand honderden nieuwe toestellen, dat ik me moeilijk kan inbeelden dat smappee alleen die database kan vullen.

Als gebruiker help je smappee wanneer je nieuwe toestellen koppelt, maar groeit smappee wel snel genoeg om die databank na een bepaalde tijd automatisch te laten scannen? Zolang het niet automatisch gebeurt en je zelf alle apparaten stuk voor stuk moet toevoegen, is de smappee Monitor absoluut niet gebruiksvriendelijk voor de ‘gewone’ gebruiker. Die gaat enkel het totaalverbruik snappen, het sluimerverbruik, en eventueel de opbrengst van zijn zonnepanelen, zonder de unieke functionaliteit van de smappee Monitor te gebruiken.

De mannen van smappee hebben nog een hoop werk voor de boeg om een grote database uit te rollen die automatisch apparaten herkent. Zolang het dat niet doet, kan ik de smappee Monitor enkel aanraden voor technologieliefhebbers die (veel) tijd willen investeren in de herkenning van elektrische toestellen. Het potentieel is overduidelijk aanwezig, maar het product is niet klaar. Je kan nu al op de kar springen en mee genieten van toekomstige updates en verbeteringen, maar weet goed waaraan je begint. Ik heb ondertussen al 9 euro bespaard de afgelopen maand, maar het heeft me behoorlijk wat moeite gekost.