Welke bestanden moet je back-uppen?
Iedere computergebruiker verliest persoonlijke gegevens op een bepaald punt in zijn leven. De harde schijf van je computer kan morgen defect raken en crashen, ransomware kan je bestanden gijzelen of onleesbaar maken, of een softwarefout kan je cruciale bestanden verwijderen. Als je niet op regelmatige basis een back-up van je computer maakt, kan je deze bestanden voor altijd kwijtraken.
Het maken van een back-up is niet moeilijk. Met de juiste software of handigheid kom je al een heel eind. Je kan je bestanden op diverse manieren veiligstellen, maar dan moet je natuurlijk wel weten welke bestanden je moet back-uppen op een externe harde schijf of in de cloud. Dat verschilt voor iedere gebruiker en is afhankelijk van je eigen voorkeur en hoeveel belang je hecht aan de documenten en bestanden op je computer.
Basisregel
De belangrijkste regel voor het maken van back-ups is dat de gegevens en bestanden op twee of meer fysieke locaties tegelijkertijd aanwezig moeten zijn. Je kan geen back-up maken en het originele bestand op je computer verwijderen. Als je dat doet, spreek je niet langer van een back-up. Je hebt als eindresultaat nog steeds slechts één exemplaar van je gegevens, weliswaar op een andere plaats.
Deze basisregel is eenvoudig, maar je zou versteld staan van het aantal mensen die na het maken van een back-up de documenten toch verwijderen van hun toestel. Deze gebruikers verliezen hun persoonlijke gegevens als de externe back-upschijf crasht, of de gegevens in de cloud onleesbaar zijn.
Persoonlijke gegevens
Wanneer je een back-up maakt, moet je de vraag stellen: “Welke bestanden op mijn computer moet ik zeker behouden en mag ik niet verliezen.” Het antwoord op deze stelling kan voor iedereen verschillend zijn, maar toch is het verstandig om een aantal bestanden in iedere back-up op te nemen.
In de eerste plaats moet je een back-up van uw persoonlijke bestanden maken. Het besturingssysteem op je computer kan je altijd opnieuw installeren indien nodig, net zoals je de geïnstalleerde programma’s opnieuw kan downloaden als de harde schijf in je toestel faalt. Persoonlijke gegevens zijn een ander paar mouwen en onvervangbaar.
Een basisregel voor het maken van veilige back-ups is dat de gegevens en bestanden op twee of meer fysieke locaties tegelijkertijd aanwezig moeten zijn.
Maak van je eigen documenten, foto- en videoverzameling en andere gebruikersdata op je computer regelmatig een back-up. Als je deze bestanden verliest, kan je ze nooit meer raadplegen. Back-up dus zeker je persoonlijke bestanden. Op een computer met een installatie van het Microsoft Windows 10-besturingssysteem, vind je deze gegevens in de Windows Verkenner onder C:\Windows\gebruikersnaam, waarbij je gebruikersnaam vervangt door je eigen accountnaam.
Gebruikersaccount
De gegevensmappen van je gebruikersaccount bevatten vaak veel belangrijke data. In de map Documenten worden je documenten opgeslagen, niet uitzonderlijk cruciale bestanden zoals eindwerken, schoolopdrachten of bedrijfsprojecten. De mappen Afbeeldingen en Video’s bieden een onderkomen voor al je muziek- en videobestanden. Als je gebruikmaakt van de muzieksoftware iTunes voor het afspelen en importeren van fysieke schijfjes, bewaart de mediaspeler je muziekbibliotheek in de map Muziek.
Naast de mappen Documenten, Afbeeldingen, Video’s en Muziek bevat je gebruikersaccount ook een map Bureaublad en Downloads. Veel gebruikers plaatsen hun documenten tijdelijk, of voor langere tijd, op het bureaublad. Door ook deze mappen te back-uppen, stel je ook deze bestanden veilig.
Twijfelgevallen
De map Downloads is een beetje een uitzondering in het lijstje. Niet iedereen wenst deze, tijdelijke, bestanden te bewaren in een back-up. Het is aanbevolen om de inhoud van deze map voor het maken van een back-up te overlopen en belangrijke documenten of bestanden te verplaatsen naar de map Documenten en de overige inhoud te verwijderen, deze neemt alleen onnodige opslagruimte in beslag.
In de gegevensmappen van je gebruikersaccount bevindt zich ook een map AppData met een verzameling van instellingen en gegevens van de geïnstalleerde programma’s en toepassingen op je computer. Deze map is verborgen in de Windows Verkenner en kan je niet bekijken, tenzij je de instelling verborgen mappen tonen aan hebt staan. Mogelijk kunt u deze gegevens gebruiken om de instellingen van een individueel programma te herstellen als u ooit een back-up moet herstellen.
Om zeker te zijn dat je alle benodigde bestanden uit je gebruikersaccount back-upt, kopieer je deze gegevens best naar een externe harde schijf of usb-stick. Ook de verborgen AppData-map. Als meerdere mensen dezelfde computer gebruiken en elk hun eigen bestanden hebben, maak je best een back-up van de map van iedere gebruikersaccount. Dat zorgt ervoor dat je zeker alle persoonlijke bestanden en instellingen hebt, en je verliest niet te veel tijd door hierover na te denken.
De bladwijzers en andere instellingen van je internetbrowser bevinden zich ergens in de AppData-map, dus als je een back-up maakt van de volledige gebruikersmap worden deze instellingen ook overgenomen. Het is echter mogelijk dat je de synchronisatiefunctie van je browser gebruikt en deze automatisch de instellingen synchroniseert met een Google-, Firefox- of Microsoft-account.
Niet alle bestanden staan bij elkaar
Naast de bestanden die zich in de mappen onder je gebruikersaccount bevinden, moet je ook van de gegevens en instellingen die zich niet in deze mappen bevinden een back-up maken. Als je daar belang aan hecht. Je kan onder meer toepassingsinstellingen terugvinden in de map C:\ProgramData.
Ben je een computergebruiker die geen gebruik maakt van de mappen onder je gebruikersaccount en documenten bewaart op andere locaties elders op de harde schijf van je toestel, dan moet je deze bestanden identificeert en toevoegen aan je back-up. Ook persoonlijke gegevens die zich in de cloud bevinden, zoals documenten en data in OneDrive, Dropbox en Google Drive, moet je op een tweede fysieke locatie bewaren. Een offline kopie maken van je cloudbestanden is geen slecht idee.
Welke bestanden back-uppen
De uiteindelijke keuze van de te back-uppen bestanden ligt bij de eindgebruiker. Je moet nadenken over de locatie waarop je bestanden zich bevinden en ervoor zorgen dat je te allen tijde meerdere exemplaren hebt van eenzelfde document. Ook moeten die kopieën zich op meer dan één fysieke locatie bevinden, om redundantie te bereiken.
Back-uppen van bestanden is geen exacte wetenschap. Je kiest als gebruiker welke bestanden je wil veiligstellen en waar je belang aan hecht.
Je kan overwegen om een back-up te maken van je besturingssysteem, geïnstalleerde programma’s en andere instellingen, maar dat is zeker niet noodzakelijk. Deze bestanden back-uppen, kan je leven gemakkelijker maken als je volledige harde schijf crasht. Zeker als je het type persoon bent dat graag systeembestanden aanpast, het register van je besturingssysteem bewerken en regelmatig de interne hardware onderdelen van je computer verandert, kan een volledige systeemback-up je veel tijd besparen, stel dat er iets misgaat.
Moeilijke gevallen
Als je een e-mailcliënt gebruikt op je computer is het verstandig om regelmatig een back-up te maken van je persoonlijke e-mails. Deze kunnen een schat aan informatie bevatten en contactgegevens van personen verliezen, is vervelend. Toch is het back-uppen van e-mails niet altijd even voor de hand liggend. Als je e-mailsoftware gebruik maakt van een IMAP-protocol staan je e-mails ook op een externe server opgeslagen. Indien je e-mails via het POP3-protocol worden gedownload, worden je e-mails mogelijks uitsluitend op je computer bewaard.
In de meeste gevallen worden je e-mails opgeslagen in de AppData-map van je gebruikersaccount. Bijgevolg worden je e-mails automatisch geback-upt als je een reservekopie maakt van je gebruikersmap. Voor de zekerheid wil je misschien toch de locatie van je e-mailbestanden controleren om zeker te zijn dat er een back-up van gemaakt is.
Uitzonderingen
De enige mappen die je eigenlijk nooit moet back-uppen zijn de Windows- en Program Files-map. De map Windows bevat alle systeembestanden van je geïnstalleerde Windows-besturingssysteem en deze kan je niet overdragen tussen verschillende computerconfiguraties wegens verschillen in hardware. Als je een Windows-besturingssysteem installeert, zullen deze bestanden gedurende de installatie in deze map geïnstalleerd worden op je nieuwe toestel, een back-up van deze map heb je niet nodig.
De mappen Program Files en Program Files (x86) bevatten alle bestanden voor de toepassingen die je op je computer hebt geïnstalleerd. Het kopiëren van deze mappen van de ene naar de andere computer is niet mogelijk en resulteert in niet correct werkende programma’s. De meeste applicaties moet je opnieuw installeren, dus het back-uppen van deze map is niet zinvol.
Wil je toch je software snel opnieuw installeren op een toestel, voorzie dan een back-up van de installatiebestanden van de toepassingen. Alhoewel het geen kritieke bestanden zijn en je deze eenvoudig opnieuw kan downloaden, kan je een hoop tijd besparen bij de installatie van de software door het ontbreken van de downloadtijd van de installatiebestanden. Verder kan je altijd je programma’s opnieuw downloaden en installeren, dus ze hebben niet de prioriteit als je te weinig opslagruimte hebt op je back-upmedium.
Een back-up maken
Je kan op verschillende manieren een back-up maken van je persoonlijke bestanden, maar de eenvoudigste methode is het kopiëren van je documenten naar een externe harde schijf of een clouddienst op het internet. Verder kan je ook hulpprogramma’s gebruiken die in Windows geïntegreerd zijn, of een back-uptool downloaden online. Kies de beste back-upoplossing die voor je werkt: handmatig of automatisch.
Het maken van een lokale back-up is het eenvoudigste, maar vereiste voldoende opslagruimte op een extern back-upmedium. Kies voor een externe harde schijf en kopieer je data van je interne harde schijf of solid state drive naar je externe back-upschijf om deze veilig te stellen in het geval van softwareproblemen of falende computeronderdelen.
Even herhalen: de belangrijkste regel voor het maken van back-ups is dat de gegevens en bestanden op twee of meer fysieke locaties tegelijkertijd aanwezig moeten zijn. Bijgevolg is het maken van een back-up op een tweede ingebouwde harde schijf van een desktopcomputer geen veilige back-up. De prijs van externe harde schijven is tegenover vroeger fel verlaagd en voor een opslag-prijsverhouding vind je een geschikt back-upmedium.
Maak regelmatig een back-up
Het is aanbevolen om op regelmatige basis een back-up te maken. Zo ben je altijd beschermd tegen malware-aanvallen of falende computeronderdelen. Indien mogelijk maak je best dagelijks een back-up van je bestanden. Dat lijkt een hele karwei, maar in realiteit verloopt het proces snel. Als je regelmatig een back-up maakt van je bestanden, zoekt de back-uptool uitsluitend naar gewijzigde bestanden om te back-uppen.
Denk je dat je na verloop van tijd vergeet om een back-up te maken van je persoonlijke bestanden, kies dan voor een geautomatiseerde back-uptool die je data regelmatig back-upt. Google biedt een applicatie, Back-up maken en synchroniseren, aan voor Google Drive die automatisch je bestanden uploadt naar het cloudplatform Google Drive. De tool synchroniseert bij iedere wijziging de bestanden in de cloud met die op je computer, als gebruiker moet je niet meer denken aan back-ups aan te denken. Het is verstandig om regelmatig te controleren of je bestanden allemaal gesynchroniseerd zijn.
