Workshop: De beginselen van beeldbewerking in Final Cut Pro X

Final Cut Pro X heeft misschien als enige nadeel dat het aan de prijzige kant is. FCP X is dan ook een professionele software, en de prijs wordt zeker gerechtvaardigd door cutting edge bewerkingstechnieken, transitions en opties tot visual effects.

Waarom Final Cut Pro X?

Zoals gezegd is FCP X een flinke investering. Maar wat krijg je er nu precies voor in de plaats?

1) Real time editing

Real-time monteren is een systeem waarbij de berekentijd die vereist is voor een bewerking niet langer is dan de lengte is van de videoclip zelf.

Bij FCP verlies je amper tijd met het uitvoeren van berekeningen. Die tijdswinst is misschien wel een van de belangrijkste troeven die FCP heeft. Zo is een van de belangrijkste tekortkomingen van Adobe Premiere de lange rendertijd. Voor een video van 3 minuten duurt het in Premiere soms wel 30 minuten voor de software alle berekingen en aanpassingen doorgevoerd heeft. In FCP duurt dat maar twee tot drie minuten maximum.

2) Automatische conversie naar het juiste videoformaat

Een ander belangrijk voordeel voor wanneer je video’s importeert naar de tijdlijn van Final Cut Pro X, is dat de instelling van je project automatisch het opgenomen formaat van je video zal aannemen. Wanneer je dus je video in 4K en 25 frames hebt gefilmd, zal je tijdslijn ook automatisch die instelling aannemen. Daarmee vermijd je moeiteloos foutieve formaatbewerkingen en exporten, en maak je geen ergerlijke synchronisatiefouten.

Wanneer je verschillende video’s importeert, kiest FCP automatisch voor het grootste bestandstype en de hoogste frame rate. Uiteraard kan je die standaardinstellingen zelf nog altijd wijzigen.

3) ProRes

Het standaard formaat waarin een FCP-bestand geconverteerd wordt is ProRes. Dat zorgt voor een hoge kwaliteit die in theorie zelfs goed genoeg is voor bioscoopprojectie.

De basics

Een project beginnen 

Wanneer je aan een project begint, kan je dat in een afzonderlijke bibliotheek openen met een nieuwe naam en daarin je project opstarten. Ik doe dit meestal op een externe harde schijf en niet op de MacBook zelf. Op die manier zal je systeem niet vertragen.

Qua geheugen gebruikt FCP dus je MacBook, maar als opslaggeheugen maakt het gebruik van de externe harde schijf. Een snelle GPU zorgt ook voor snelle rendering en exporten.

Het is belangrijk dat je externe harde schijf snel genoeg is om de beeldmontage en streaming vlotje te kunnen ondersteunen. Daarnaast moet je systeem ook minstens 20% vrije ruimte hebben. De beste optie qua harddisk is een FireWire 800 met Thunderbolt- of USB 3.0-verbinding. Hoewel zulke harddisks aan de prijzige kant zijn (je telt al gauw 150 euro neer voor zo’n exemplaar), is het een must voor de professionals. Met een transfersnelheid van meer dan 130 MB per seconde worden je montageprocessen aanzienlijk versneld.

De tijdlijn

Nadat je alles hebt geïmporteerd, is er een magnetische tijdslijn waarbij je de losse clips als een ketting aan elkaar zet. Je begint dus bij het begin van het filmpje en werkt zo helemaal naar het einde toe. Nu kun je natuurlijk ondertussen wel onderdelen en clips verschuiven en kopiëren maar alles blijft links lijnend tegen elkaar geplakt. In het begin vond ik dit wat vervelend, maar na een tijdje wen je eraan.

Pro tips

1) Snelheid shortcuts

FCP X is ideaal als je snel wil werken. Snelle importen, snelle voorvertoningen en heel wat overgangen en effecten zijn al in het basispakket aanwezig. Maar nog belangrijker zijn de shortcuts. Wanneer je die aanleert zullen je video’s in no time afgewerkt worden. Om een bibliotheek te openen is er de shortcut command + O, en om een selectie aan de tijdslijn toe te voegen druk je gewoon op ‘E’. Om een clip te knippen gebruik je dan weer de shortcut command + B (voor ‘blade’).

Alle shortcuts zijn uiteraard terug te vinden op de productsite van Apple, maar zoals gezegd is het raadzaam om ze te memoriseren om je montageproces sneller te laten verlopen.

2) Output check

FCP X beschikt zoals gezegd over een automatisch formaatherkenningssysteem, waarbij het formaat van je footage in het project wordt overgenomen. Het is weliswaar mogelijk dat je vorige project een ander exportformaat had. Daarom moet je je exportformaat en -locatie altijd even dubbelchecken. Uiteraard kan je ten alle tijde de instellingen van een project aanpassen naar een andere frame rate en frame size.

3) Audiolevels

Bij een export is het ook belangrijk dat je altijd even de audiolevels nakijkt en 0db niet overschrijdt. Dat geeft namelijk lastige synchronisatiefouten.

4) Background render

Check altijd even of de background render ingesteld is. Als dat niet het geval is, zet je die best e ven aan, anders kan je pas een preview van je video zien wanneer alle bewerkingen al zijn doorgevoerd.

5) Selecteren

Je kan en klein deel van een clip selecteren en alleen datgene dat je gaat gebruiken importeren in je project.

6) Vertraging

Nee, als de NMBS de schuldige is, kunnen we daar spijtig genoeg niet veel aan verhelpen. Wanneer je FCP X-project vertraagd is, zijn er echter wel een paar tips die je kan volgen:

• Controleer of je genoeg ruimte hebt op je systeem. Je hebt best meer dan 20% van je schijfruimte vrij.
• Controleer de snelheid van je interne en je externe harde schijf
• Verwijder onnodige clips (houd het aantal clips lager dan 2500)
• Verlaag je aantal projecten in FCP X

Kleurcorrectie

Color grading in Final Cut Pro X

In FCPX heb je de mogelijkheid om je beelden te corrigeren qua kleur, oftewel te colorgraden. Je kan dat doen om de verschillende shots op elkaar af te stemmen of om gewoon een bepaalde sfeer aan een beeld toe te voegen.

Zo kan je een beeld waarvan je had gewenst dat het een warmere gloed had, makkelijk aanpassen door de oranje en gele kleurwaarden te verhogen en zo een warmer beeld creëren.

In FCP X is dat heel eenvoudig toe te passen, omdat het color board in feite een effect is dat je toepast op de clip.

Om een kleurcorrectie door te voeren dien je de volgende stappen te zetten:

1. Je selecteert de clip die je wil corrigeren
2. Je gaat naar de effects map en klikt op color
3. Je selecteert ‘color correction’ (staat in de alfabetische lijst) en sleept het effect naar je clip.
4. Bij de video effects zal rechts boven de kleurcorrectie verschijnen.
5. Open daarna de ‘color board’.

In de color board heb je drie vensters waarmee je aan de slag kan: color, saturation & exposure. Die drie vensters zijn alle drie in vier indelingen onderverdeeld die het makkelijker maken om mee te werken.

• Global: hiermee pas je alle kleuren aan.
• Shadows; hiermee pas je alleen de kleuren aan in de donkere gebieden van het beeld – schaduwen bijvoorbeeld.
• Midtones; Hiermee pas je enkel kleuren in het middengebied aan.
• Highlights; hiermee pas je de kleuren aan in lichtere gebieden van je beeld– bijvoorbeeld lucht of reflecties

TIP ! Selecteer een van de knopjes en verplaats ze liever met de pijltjestoetsen. Zo kan je veel subtielere aanpassingen doorvoeren.

Color Finale

“Waarom”, zul je je afvragen, “zou je nog een extra color gradingsoftware kopen als er toch al een kleurcorrectie in het basispakket van FCP X verwerkt zit?”

Dat heeft een paar redenen. Eerst en vooral is color grading net als montage een professionele job op zich. Zo zijn er, zeker in de VS, postproductiebedrijven die enkel en alleen in colorgrading gespecialiseerd zijn. Voor een korte video van 2 minuten, waarin pakweg 12 verschillende clips verwerkt zitten, valt het nog goed mee om de kleurcorrecties zelf door te voeren, en zijn de ingebouwde color gradingapplicaties van FCP X zeker voldoende.

Als we het echter hebben over een video van 30 minuten of langer, bijvoorbeeld een langspeelfilm, dan moet het op een iets andere manier en kan een sneller systeem soelaas bieden.

Een andere reden om te kiezen voor een extra kleurcorrectiesoftware is wanneer je video in een hogere resolutie zal vertoond worden. Indien je video niet alleen bestemd is voor vertoning sociale media of voor een website, maar indien het ook de bedoeling is om de video te projecteren op groot scherm, dan is Color Finale (of een andere kleurcorrectiesoftware die je voorkeur wegdraagt) een must.

Op de website van Color Finake kan je door middel van eén video alle toepassingen van de software ontdekken wat u er allemaal mee kunt doen. Wat ik bijzonder handig vind in de professionele COLOR FINALE, is het brede gamma aan LUT filters.

Dat zijn kleurfilters die al op voorhand ingesteld zijn en die je met 1 klik aan je project kan toepassen. Het leuke hieraan is ook dat de meeste van die filters vernoemd zijn naar de specifieke color grading die voor een bepaalde film werd gebruikt. Een paar knappe voorbeelden zijn: Mad max LUT, Mafia LUT, Aviator LUT, Blade Runner LUT, Revenant LUT, Seven LUT, enzovoort.

Chroma Key

FCP X heeft een uitgebreide ingebouwde chromakeyfunctie. De grootste uitdaging bij het gebruik van een chromakey vindt in feite plaats tijdens het filmen. Zo moet je er namelijk voor zorgen dat het beeld vaan de green screen uitermate goed belicht is. Wanneer je je daar tijdens het filmen van verzekerd hebt, is chroma keying in FCP X kinderspel.

Hoe werkt de Chroma Key in FCP X?

• In de tijdslijn houd je je clip met de green screen op de voorgrond, dus bovenaan, en de achtergrond onderaan. De achtergrond kan een vast beeld zijn, dat je zelf gefilmd hebt, of stock footage.
• Daarna sleep je het chromakey icoontje op de clip met de green screen en voilà! Je kan nu aanpassingen doorvoeren waar voorheen losse applicaties voor nodig waren zoals color sampling en het aanpassen van randen in andere kleurtinten. Daarmee is het nu ook mogelijk om slecht uitgelichte  chromakey-backdrops gewoon in Final Cut Pro te bewerken.
• Wanneer je de chromakey hebt toegevoegd zal die net als bij alle effecten het geval is, ook in de kader rechtsbovenaan verschijnen.
• Daarna klik je op sample color en ga je naar vervolgens naar dat specifieke gedeelte van je beeld dat je wil keyen. Uiteraard kader je ook een deel van de green screen. Het effect is meteen merkbaar.
• Indien nodig kan je de keyerinstellingen nog verder aanpassen.

Pro tips

• Indien je bij het filmen geen gebruik hebt gemaakt van een groen scherm, maar van een effen blauwe achtergrond, is het zeker ook mogelijk om een chromakey effect toe te passen. De chromakey van Final Cut Pro detecteert namelijk automatisch de effen kleurachtergrond en werkt die weg. Het werkt enkel wel met de kleur blauw. Wie hoopte om te kunnen chromakeyen met een rode doek, is eraan voor de moeite.
• Voor beginnende editors is de ingebouwde chromakey van Final Cut Pro X zeker afdoende om mooie effecten te creëren. Naarmate je meer video’s creëert, zullen echter ook je eisen verhogen, en zal je al snel uitkijken naar geavanceerdere plugins, die nota bene worden ontwikkeld door ervaren video-editors. Voor keying is de Primatte keyer een gedegen optie.

Mask Effect

De basis mask effecten in FCP X zijn heel handig voor de creatieve filmmaker. Ze zijn niet alleen erg gevarieerd, maar zijn ook voldoende om alle soorten maskingeffecten uit te voeren.

Met een mask kan je elk effect dat je maar wil toepassen op een specifiek gedeelte van het beeld. De rest van het beeld blijft daarmee onaangeroerd. Zo kan je bijvoorbeeld een blauwe hemel nog helderder maken. Color grading zou daarvoor niet altijd een even geschikte optie zijn, aangezien je misschien de omliggende gebouwen in het beeld niet met dezelfde kleurinstellingen wil aanpassen.

Daarnaast wordt een mask ook vaak gebruikt om storende elementen weg te werken.

Zoals alle effecten zitten ook de mask bij wijze van een effectenmap in de lijst rechts verwerkt. Wanneer je op MASKS klikt, verschijnen de vijf standaard effecten. Dat zijn:

• Draw mask: Een mask voor complexe toepassingen waarbij je zelf punten moet verbinden op je videoscherm om de mask aan te brengen. Hierbij is de mask wel in allerlei vormen te gieten, wat het meteen ook tot de meest veelzijdige mask maakt.
• Graduated mask: een mask waarmee je makkelijk een overgang kan creëeren
• Image mask: een mask dat doorzichtige gebieden in uw clip creëert in combinatie met chromakeying, luma of alpha channel.
• Shape mask: een mask dat je in een aantal voorbepaalde vormen kan gieten zoals een ovaal of een rechthoek.
• Vignette mask: een transitiemask in de vorm van een horizontale ovaal. Dit effect wordt meestal gebruikt om de omgeving rond het beeld te verdonkeren of te vervagen.

Concrete toepassing masks

De Final Cut Pro X-masks zijn enorm handig, en wel om de volgende reden. Beeld je eens in dat je net een aantal mooie beelden hebt vastgelegd, of een sterk interview hebt afgenomen. Trots open je een project in FCP X en tot je afgrijzen zie je dat zich op de achtergrond een lelijke felgroene vuilbak bevindt. Die had je helemaal niet opgemerkt tijdens het filmen! Je kan de opnames niet opnieuw inplannen en je interviewee nogmaals dezelfde vragen stellen, zou ook hoogst onprofessioneel overkomen. Niet getreurd, met een mask verwijder je in no time een storend element uit je beelden.

Hoe ga je daarvoor te werk?

• Dupliceer de clip in je tijdlijn
• Plaats beide clips onder elkaar
• Voeg een ‘shape mask’ toe op de bovenliggende clip.
• Verbind de hoeken van de mask zodat enkel de vuilbak meegenomen wordt.
• Je hebt nu twee keuzes: ofwel kan je de vuilbak minder scherp maken door op de bovenste clip een blureffect te slepen, ofwel kan je de saturatie van de bovenste clip verlagen. Onthoud dat alle toepassingen die je nu doorvoert enkel van toepassing zullen zijn op de vuilbak, en niet op de rest van het beeld.
• Je kan desgewenst nog de randen van de mask aanpassen. Dat doe je door de featherinstellingen te wijzigen. Op die manier ziet je mask er ‘echter’ uit, en versmelt het meer met de rest van het beeld.