4 januari 2021 08:30

Wordt de coronapandemie de ijsberg die de economie doet zinken?

Het was één van de onderwerpen die aan bod kwam tijdens ons gesprek met Göran Karlsson van TCS, die nu ziet gebeuren waar hij bedrijven al jaren voor probeert te waarschuwen.

De coronapandemie is één van de meest ingrijpende gebeurtenissen waar onze hedendaagse maatschappij al mee te maken heeft gekregen. Niet enkel ons privéleven is er volledig door overhoop gegooid, ook professionele organisaties moeten zich aanpassen aan een nieuwe werkelijkheid. Hoe groot de tol van de pandemie uiteindelijk zal zijn voor de economie, daar hebben we alleen nog maar het raden naar.

Het van oorsprong Indische consultancybureau Tata Consultancy Services deed onlangs toch al een eerste temperatuurmeting bij 300 managers van over heel de wereld, ook België. Wij spraken met Göran Karlsson over enkele van de meest opvallende resultaten uit die COVID-19 Business Impact Survey. Een interview dat Karlsson maar al te graag op een terras in Brussel had gehouden, maar door gekende omstandigheden moest het via een Teams-call.

De ijsberg en de Titanic

Één van de voornaamste conclusies van het onderzoeksrapport was dat veel organisaties niet klaar waren om snel om te schakelen op een digitale manier van werken. Geen verrassing voor Karlsson. Als futurist trekt hij al enkele jaren de wereld rond om tijdens zijn keynotes bedrijven wakker te schudden dat digitale transformatie geen toekomstplan mag zijn. “Bedrijfsleiders zien nu eindelijk in wat mensen zoals ik hen al jaren proberen te vertellen. Je zou kunnen zeggen dat dat het positieve aan de pandemie is”, vertelt Karlsson ons met een kleine knipoog.

Göran Karlsson tijdens één van zijn keynote-sessies. Afbeelding: Göran Karlsson.

Karlsson maakt graag een analogie met de Titanic die door een ijsberg aan het zinken werd gebracht. Die ijsberg konden de kapiteins van mijlenver zien aankomen, maar toch botste ze er op toen ze hem naderde. Er was immers niets dat de Titanic kon doen zinken. Vanuit een gelijkaardige mentaliteit zijn veel bedrijven blijven trappelen in hun transformatieproces omdat ze vast bleven hangen aan een oude visie op technologie. Er werd wel geïnvesteerd, maar er zat nauwelijks samenhang of een plan achter die investeringen. In tijden van crisis worden ze nu hardhandig geconfronteerd met de beperkingen van hun visie.

Verschillende opvattingen samenbrengen

Voor Karlsson is het dan ook noodzakelijk dat bedrijven die mentale omschakeling maken. Want digitale transformatie is veel meer dan technologie. De technologie an sich vormt wel een cruciale basis, maar is volgens Karlsson slechts 20% van het proces. Digitale transformatie is ook een mentaal proces, waarin je als organisatie moet durven om sprongen te wagen.

Er bestaan verschillende visies op digitale transformatie, die in het ‘Capability Link’-model tegenover elkaar worden gezet. Er is enerzijds de ‘core’-visie, die onder andere is gefocust rond het vergroten van de winst, het elimineren van risico en het streven naar stabiliteit. Aan de overkant staat de ‘edge’-visie. Hier ligt de focus op het vergroten van waarde, het omarmen van risico en het vergroten van weerbaarheid. Welke visie is nu de juiste? Die vraag doet er eigenlijk niet toe volgens Karlsson, het gaat er om hoe je de verschillende visies kan samenbrengen.

25-25

Tijdens het interview raakten we ook nog het topic van remote working aan. Cijfers uit het onderzoeksrapport van TCS leren dat vandaag de dag ongeveer 70% van de Europese werknemers het grootste gedeelte van hun werkuren thuis uitvoert. En volgens de experts van TCS zal die trend ook blijven wanneer het coronavirus niet meer dan een nare herinnering is. Dat legt Karlsson ons uit aan de hand van het ’25-25’-model. Tegen 2025 zal nog maar 25% van de totale werktijd op kantoor plaatsvinden.

Telewerken zal niet meer weg te denken zijn uit onze maatschappij.

Dat zal voordelen bieden voor werkgevers en -nemers, maar ook veel uitdagingen. Veel werknemers zijn sinds het ingaan van overheidsmaatregelen in maart sindsdien nog nauwelijks of helemaal niet meer op hun kantoor geweest. Dat is voor Karlsson geen optimale situatie, en op termijn moet opnieuw gestreefd worden naar een goede mix tussen de digitale en de fysieke werkomgeving, die er ongetwijfeld ook anders zal komen uit te zien. Want niemand, zelfs gezondheidsexperts, kan voorspellen hoe lang er nog nood zal zijn aan social distancing.

Als werknemers te veel en te lang van thuis uit werken, kan dat negatieve gevolgen hebben op de teamspirit. Het sociale contact in de organisatie vervaagt, en werknemers kunnen betrokkenheid met de waarden van de organisatie verliezen. Daar zullen managers het hoofd aan moeten bieden. De managingstijl van de toekomst zal er dan ook één zijn waarin vertrouwen centraal staat. Ook HR zal proactiever moeten worden. Bedrijven moeten nu niet enkel optimale omstandigheden creëren op kantoor, maar ook aandacht hebben voor de privésituatie van elke werknemer en hoe die het thuiswerken kan beïnvloeden. Het mag duidelijk zijn dat niets nog hetzelfde zal zijn als vroeger, maar om met de woorden van Göran Karlsson af te sluiten: