Wat betekent de “Corporate Sustainability Due Diligence” voor Europese bedrijven en hun toeleveringsketens?

Dit artikel is geschreven door Pieter Van den Broecke, managing director van onder meer Manhattan Associates België en Nederland en valt buiten de verantwoordelijkheid van de redactie.

De Europese Richtlijn inzake Corporate Sustainability Due Diligence (CSDD) is afgelopen 24 mei formeel aangenomen door de Europese Raad. Vanaf 2027 zal de richtlijn zijn omgezet in wetgeving en voor de eerste bedrijven van kracht gaan. Met de goedkeuring van de richtlijn zullen grote groepen moeten voldoen aan nieuwe eisen die van toepassing zijn op hun gehele toeleveringsketens, inclusief leveranciers, waardoor de zichtbaarheid van de toeleveringsketen en een effectief beheer nog belangrijker worden. Dit heeft aanzienlijke gevolgen voor bedrijven die in Europa actief zijn. Maar wat zijn deze nieuwe verplichtingen? En hoe ernstig kunnen inbreuken in de toekomst zijn?

Monitoring op mensenrechten en milieubescherming in de supply chain

In de eerste plaats kan de CSDD worden gezien als een verlengstuk van de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD). Terwijl deze laatste tot doel heeft de ESG-rapportage en -gegevens van bedrijven te standaardiseren, wil de CSDD hun inspanningen op het gebied van respect voor mensenrechten en milieubescherming monitoren en verbeteren. Kortom, de CSDD maakt bedrijven verantwoordelijk voor de impact van hun activiteiten op deze twee fundamentele aspecten. Ten tweede zullen deze nieuwe verplichtingen van toepassing zijn op een zeer brede groep: het bedrijf zelf, maar ook de gehele toeleveringsketen; van leveranciers tot commerciële partners.

In de praktijk betekent dit dat bedrijven moeten anticiperen op de noodzaak om hun gehele toeleveringsketen in kaart te brengen, risicobeoordelingen uit te voeren, de resultaten met hun verschillende partners te delen en daarover te rapporteren. Als leveranciers in overtreding blijken te zijn, is het hun verantwoordelijkheid om actie te ondernemen om de situatie te verhelpen, op straffe van een bevel tot naleving en boetes tot 5% van de omzet.

Dit betekent ook dat, zelfs als zij niet rechtstreeks worden getroffen door de verplichtingen van de CSDD (die van toepassing zijn op bedrijven met een omzet van meer dan 450 miljoen euro en meer dan 1.000 werknemers), kleine en middelgrote ondernemingen onderling verbonden zullen zijn.

Zichtbaarheid en samenwerking in de supply chain

Hebben internationale leiders gewacht op deze nieuwe richtlijn om hun toeleveringsketens duurzamer te maken? Nee, omdat het de business is die strategische en operationele keuzes dicteert. Studies wijzen ons er echter regelmatig op dat consumenten – vooral de jongere generaties – in hun koopgedrag steeds meer aandacht besteden aan milieuaspecten en respect voor de mensenrechten.
Deze verandering in koopgedrag wordt door bedrijven goed begrepen. Ze reageren op deze verwachtingen door hun impact te verkleinen en hun toeleveringsketens aan te passen, vooral door intelligent gebruik van data en een steeds effectievere samenwerking met hun leveranciers; niet in de laatste plaats door te werken aan het optimaliseren van bestellingen en verzendingen, het definiëren van de beste transportplannen en het beter beheren van retourzendingen.

Het verduurzamen van toeleveringsketens betekent allereerst het efficiënter maken ervan. In werkelijkheid gaan deze twee aspecten vaak hand in hand: duurzamer ondernemen leidt vaak tot aanzienlijke besparingen en verbeterde efficiëntie. En al enkele jaren zijn grote groepen samen met hun leveranciers betrokken bij dit mondiale optimalisatieproces, grotendeels dankzij steeds nauwkeurigere monitoring-, voorspellings- en samenwerkingsprocessen, gefaciliteerd door unified oplossingen.

Positief doorsijpeleffect

Dus wat brengt de CSDD? Laten we duidelijk zijn: het is in de eerste plaats een juridisch instrument. Voor Europese bedrijven zal het vooral extra kosten en procedures met zich meebrengen, die hen op korte termijn nadelig zouden kunnen beïnvloeden in termen van concurrentievermogen vergeleken met bedrijven buiten Europa.

We moeten deze nieuwe richtlijn echter niet door de lens van kortetermijndenken bekijken. Het feit blijft dat de bedoeling goed is en dat de richtlijn het juiste is om te doen als we MVO en ESG op een pan-Europese manier echt serieus nemen.

Misschien is een van de belangrijkste deugden het doorsijpeleffect. Door bedrijven te dwingen de vereisten van de CSDD in hun hele ecosysteem toe te passen en te monitoren, zullen toeleveringsketens de milieu-efficiëntie en verantwoordingsplicht moeten versnellen. Want nogmaals: alleen door efficiënter en transparanter te zijn, kunnen toeleveringsketens duurzamer en rechtvaardiger worden.

Dit artikel is geschreven door Pieter Van den Broecke, managing director van onder meer Manhattan Associates België en Nederland en valt buiten de verantwoordelijkheid van de redactie.