Keuzewijzer communicatie-apps: communication is key
Het blijft een eeuwig discussiepunt of je digitaal contact met iemand ook kan zien als sociaal contact. Nog maar al te vaak wordt een tiener die druk aan het tikken is op zijn of haar telefoon bestempeld als “asociaal”, terwijl die tiener via zijn of haar telefoon net meer sociale contacten onderhoudt dan de meeste andere mensen. Dan gaat het niet om “een hartje geven op Instagram” of een snap sturen die je naar je hele contactlijst verstuurt, maar om persoonlijke gesprekken via sociale media. In ieder geval lijkt die negatieve connotatie te veranderen, want toen corona ons land binnenviel moest iedereen wel meer technologie gaan omarmen om met elkaar in contact te kunnen blijven. Oma kreeg een tablet in haar handen gedrukt voor een wekelijkse Zoom-meeting met de kleinkinderen en opa kreeg een smartphone om zo deel te vormen van verschillende groepsgesprekken.
Dan rijst echter de vraag: welke tools moet je nu precies gaan gebruiken. Ze schieten als paddestoelen uit de grond en elke nieuwe tool profileert zich als ‘the next big thing’. Regelmatig lees je in de media ook over de risico’s van dergelijke applicaties. Kijk maar naar de uitgelekte naaktfoto’s van BV’s en de dystopische berichtgeving over de praktijken van techgiganten zoals Facebook en TikTok. Tijd voor een allesomvattend overzicht van de grootste communicatietools en hun voor- en nadelen.
WhatsApp is reeds jaar en dag de go-to communicatietool in Nederland, en ook in België is het lastig om een smartphonegebruiker te vinden die de app niét op zijn of haar telefoon heeft. De grote reden achter die populariteit is ongetwijfeld de eenvoud van de applicatie. In plaats van een account te moeten aanmaken, wordt het namelijk gekoppeld aan je telefoonnummer. Dat zorgt ervoor dat je meteen in WhatsApp een lijst ziet van al je contacten die beschikken over WhatsApp. Wanneer je een bericht verstuurt via WhatsApp, wordt dat bericht tijdelijk bewaard op de servers van WhatsApp. Van zodra het bericht kan worden afgeleverd naar de smartphone van de ontvanger, wordt het bericht terug van de servers verwijderd. Dat bericht wordt trouwens ook geëncrypteerd, zodat niemand het kan lezen (zelfs WhatsApp niet). Als de servers van WhatsApp dus gehackt zouden worden, zou de hacker enkel de geëncrypteerde berichten kunnen zien die nog niet afgeleverd zijn bij de ontvanger. Het hele gesprek tussen jou en je gesprekspartner, staat dus enkel lokaal op jullie telefoon.
Een nadeel van dit systeem is echter wel dat je over een smartphone moet beschikken om de dienst te kunnen gebruiken, aangezien alle gesprekken op je telefoon worden opgeslagen. Oma die enkel een tablet heeft en een gewone GSM, kan dus geen WhatsApp gebruiken. Een bijkomend nadeel is dat je al je berichten kan verliezen wanneer je bijvoorbeeld een nieuwe telefoon koopt en geen back-up hebt van je berichten. Dat is een probleem dat veel voorkomt bij gebruikers die van iPhone naar Android switchen, want er is geen manier om WhatsApp-berichten over te zetten. WhatsApp voor Android beschikt wel over een back-up tool die samenwerkt met Google Drive en op de iOS-applicatie kan je een back-up maken naar Android. Ondanks dat WhatsApp een basic tool is, beschik je wel over alle nodige functionaliteiten. Je kan bijvoorbeeld groepen maken en video- en audiogesprekken voeren.
Eigenschappen: Gebonden aan je smartphone, geëncrypteerde chats, (video)bellen, geen cloud
Telegram
WhatsApp is een product van Facebook en dat doet bij privacybewuste mensen een alarmbel afgaan. Telegram werd geïntroduceerd als het privacyveilige alternatief op WhatsApp en de applicatie lijkt dan ook als twee druppels water op WhatsApp. Toch hebben onderzoekers vastgesteld dat Telegram zeker niet de heilige privacygraal is. Integendeel. Bij WhatsApp is elke chat per definitie geëncrypteerd, terwijl dat bij Telegram enkel voor chats is waar je de encryptie manueel inschakelt. Ook maakt Telegram gebruik van een eigen cryptografisch algoritme, in plaats van een open-source algoritme dat zichzelf reeds bewezen heeft. In feite weten we dus niet hoe veilig Telegram precies is, maar tot op vandaag is er in ieder geval nog geen ernstig beveiligingslek gevonden.
Buiten het privacygegeven, introduceert Telegram wel wat handige extra opties. Zo kan je bijvoorbeeld een zelfvernietigend bericht versturen, dat zichzelf binnen een aantal seconden verwijdert van zodra de ontvanger het opent. Voor onbeveiligde chats kan je bij Telegram de cloud gebruiken, zodat er steeds een back-up is van chats die je ook op andere apparaten kan bekijken. Dat zorgt er dus voor dat je bij Telegram niet afhankelijk bent van je smartphone (wat bij WhatsApp wel zo is). Andere handigdheden zijn bijvoorbeeld bots (geautomatiseerde accounts die bepaalde acties uitvoeren) en kanalen. Een kanaal is vergelijkbaar met een groep in WhatsApp. Het voornaamste verschil is dat een WhatsApp-groep beperkt is tot 256 personen, terwijl Telegram-kanalen onbeperkt zijn. Dat maakt het bijvoorbeeld een ideale oplossing voor een nieuwssite om breaking nieuws te sturen naar leden. Ook voor het versturen van bestanden, is Telegram een stuk handiger dan WhatsApp.
Eigenschappen: Cloud voor synchronisatie van chats, kanalen zonder beperking qua gebruikers, veiligheid blijft een vraagteken
Signal
Alhoewel Telegram gezien wordt als de veilige variant van WhatsApp, heb je in bovenstaand stuk geleerd dat dat eigenlijk niet het geval is. Telegram gebruikt hun eigen vorm van encryptie, een vorm die nog niet uitgebreid onderzocht werd door security experts en bovendien nog niet zwaar op de proef werd gesteld. Van zodra er een grote aanval komt op Telegram, zal pas blijken hoe robuust hun systeem is. Privacybewuste mensen nemen echter liever het zekere voor het onzekere. Enter: Signal.
Signal maakt gebruik van open-source algoritmes die doorheen de jaren uitgebreid werden getest en verfijnd. Je weet dus dat het een robuust systeem is waar je op kan vertrouwen. Signal wordt gefinancieerd op basis van beurzen, subsidies en donaties, wat ervoor zorgt dat er dus ook geen commercieel motief is voor de ontwikkelaar. De applicatie wordt onder andere gebruikt door de wereldberoemde klokkenluider Edward Snowden. De applicatie leunt sterk aan bij WhatsApp qua gebruikservaring, dus je zal er snel vertrouwd mee zijn. De applicatie vind je op de Google Play Store en Apple App Store en net zoals bij WhatsApp maak je een account via je telefoonnummer. Net zoals bij WhatsApp kan je vervolgens een chat starten met contacten die ook Signal op hun telefoon hebben staan. Het is ook mogelijk om groepen te maken en video- en audiogesprekken te voeren. En uiteraard is alles versleuteld.
Eigenschappen: Privacygericht, onafhankelijke organisatie zonder winstoogmerk, (video)bellen
iMessage
Wanneer jij en je vrienden in het Apple-ecosysteem zitten, is iMessage ongetwijfeld de handigste communicatietool. Je hoeft geen andere applicaties te installeren, alles zit ingebakken in je iPhone, iPad en Mac-computer. Je gebruikt er simpelweg de voorgeïnstalleerde Berichten-app voor, dezelfde applicatie die je ook gebruikt voor het versturen van sms’en. Wanneer je via de applicatie een bericht verstuurt naar een van je contacten, zal automatisch worden nagegaan of het bericht bij de ontvanger bezorgd kan worden via iMessage. Indien dit het geval is, wordt het bericht geëncrypteerd en wordt het in het blauw weergegeven. Wanneer de ontvanger geen iMessage heeft (omdat de ontvanger bijvoorbeeld geen iPhone heeft), dan krijg je de optie om het te verzenden als sms. Deze berichten zijn niet geëncrypteerd en worden weergegeven in een groene tekstballon. Via de instellingen van je telefoon kan je aangeven of je enkel iMessage wil gebruiken, enkele sms of een combinatie van beide. (Video)bellen doe je niet rechtstreeks via iMessage, maar wel via het overbekende Facetime.
Eigenschappen: Ingebakken in Apple-apparaten, wisselwerking tussen sms en berichten via internet, geëncrypteerde berichten
Google Messages
Het heeft even geduurd, maar Google heeft eindelijk iMessage afgesnoept van Apple via Google Messages. Wanneer je in Google Messages een gesprek start met een bepaalde persoon, zal steeds worden aangegeven of het een SMS wordt of een chatbericht. Wanneer Google ziet dat de gesprekspartner ook Google Messages gebruikt en verbonden is met het internet, zal er automatisch een chatbericht worden verstuurd via het internet. Op die manier kan je ook foto’s en video’s versturen. Tegenwoordig kan je ook (video)bellen, dankzij de integratie van Google Duo. Als privacy je voornaamste doel is, dan is Google Messages wellicht niet de beste keuze aangezien er geen end-to-end encryptie is en alles via de Google servers verloopt. Maar, als je zoveel geeft om privacy dan moet je eigenlijk geen enkele dienst van Google gebruiken. Google Messages staat voorgeïnstalleerd op vele toestellen (bijvoorbeeld alle toestellen die Android One gebruiken), maar je kan de applicatie ook simpelweg downloaden via de Play Store.
Eigenschappen: iMessage-alternatief voor Android-gebruikers, wisselwerking tussen sms en berichten via internet, (video)bellen
