Zo weet je of je pc gehackt is
Elk jaar verdienen cybercriminelen miljarden dollars door fouten die we maken: klikken op phishing-links, vergeten kritieke software bij te werken en het niet gebruiken van multi-factor authenticatie (MFA). Ze beschikken over talloze aanvalsmogelijkheden, een eindeloze voorraad gestolen identiteitsgegevens en talloze sites om gestolen gegevens, tools en diensten uit te wisselen.
Tien aanwijzingen dat je pc mogelijk gehackt is
Hackers zijn meestal discreet, want hoe langer het slachtoffer in het ongewisse wordt gehouden, hoe meer inkomsten er door de aanvallers kunnen genereerd worden via netwerktoegang en online accounts. Volgende aanwijzingen laten snel zien of je onbewust een van hun slachtoffers bent:
1. Je krijgt een vraag naar losgeld
Het meest voor de hand liggend. Je start de pc en vindt enkel een vraag naar losgeld in plaats van het gebruikelijke opstartscherm. De kans is groot dat je het slachtoffer bent van ransomware. Je krijgt meestal een korte periode om te betalen en de instructies om er digitale valuta van te maken. Maar zelfs als je die zorgvuldig volgt, is er één kans op drie dat je geen toegang krijgt tot de versleutelde bestanden.
2. Een trage computer
Als malware – Trojaanse paarden, wormen en cryptocurrency-miners – op een pc wordt geïnstalleerd, vertraagt dat je systeem vaak. Dit geldt voor crypto-jacking-aanvallen die buitensporige verwerkingskracht en energie gebruiken om cryptocurrency te mijnen. Langzaam draaiende pc’s kunnen ook het gevolg zijn van niet-kwaadaardige factoren, zoals slechte pc-hygiëne, maar het is zeker de moeite waard om te controleren of er iets schadelijks aan de hand is.
3. De webcam gaat vanzelf aan
Sommige spyware is niet enkel ontworpen om gegevens op een pc te stelen, maar ook om stiekem de webcam en microfoon aan te zetten. Hierdoor kunnen cybercriminelen video’s van jou en je gezin opnemen, mogelijk om bij chantagepogingen te gebruiken. Controleer of het webcamlampje onafhankelijk werkt. Beter nog, zet de webcam helemaal uit met een kleefband.
4. Je vrienden krijgen ongevraagde berichten van je account
Als vrienden en contacten gaan klagen over spam vanuit je mail- of sociale media-account, is je pc zeker gecompromitteerd. Een klassieke phishing-tactiek kaapt de accounts van slachtoffers en gebruikt ze vervolgens om al hun vrienden te spammen of te phishen. Dit kan eenvoudig worden verholpen door ervoor te zorgen dat alle accounts door MFA beschermd worden.
5. Meer pop-upadvertenties op het scherm
Adware brengt geld op voor de aanvaller door de slachtoffers bloot te stellen aan buitensporige advertentievolumes. Als je pc overspoeld wordt door pop-upadvertenties, geeft dit aan dat er waarschijnlijk ergens schadelijke code is geïnstalleerd.
6. Nieuwe werkbalken verschijnen in de browser
Malware kan ook extra werkbalken in de browser installeren. Als er een is die je niet herkent of waarvan je niet meer weet of je die gedownload hebt, is je pc waarschijnlijk gehackt. Je moet de fabrieksinstellingen op je pc terugzetten om ze te kunnen verwijderen.
7. Willekeurige pictogrammen
Als malware op een besmette pc geïnstalleerd werd, verschijnen er vaak nieuwe pictogrammen. Deze kunnen gemakkelijk worden opgemerkt als het bureaublad netjes georganiseerd is in een klein aantal bestanden, mappen en programma’s. Denk eraan om de pictogrammen op je pc beter te beheren.
8. Wachtwoorden/logins werken niet meer
Is je pc gehackt, dan hebben aanvallers mogelijk verschillende online accounts gehackt, zoals je mailadres, en wachtwoorden gewijzigd om je te blokkeren. Omgaan met de gevolgen ervan kan een van de meest stressvolle dingen zijn bij een cyberaanval. Dit vereist heel wat overleg met je verschillende online leveranciers.
9. Gegevens en identificatiegegevens circuleren op het dark web
Een bedrijf waarmee je zaken doet, waarschuwt je voor een datalek. Neem dit ernstig en probeert dit onafhankelijk te verifiëren. Sites zoals HaveIBeenPwned bezorgen een bevestiging, door derden, van een inbreuk. Dark web-monitoringtools kunnen ook naar je gegevens zoeken op criminaliteitssites en andere fora om een meer proactieve manier te bieden om op de hoogte te blijven. Door snel te handelen, wachtwoorden te wijzigen en/of kredietkaarten te blokkeren, kan je het risico beperken nog voor hackers erin slagen geld te verdienen met hun aanval.
10. Je krijgt een AV-waarschuwing (antivirus)
Waarschuwingen van anti-malwaretools moeten ook serieus worden genomen, hoewel valse AV-pop-ups ook een bedreiging vormen. Controleer of het bericht wel afkomstig is van je legitieme AV-provider en volg de instructies om schadelijke bestanden op de pc te vinden en te verwijderen. Ga er niet vanuit dat de waarschuwing betekent dat de AV-tool automatisch deze specifieke bedreiging zal wegnemen.
Wat doe je als je pc gehackt is?
Raak vooral niet in paniek. Is je pc gehackt, gebruik dan een anti-malwaretool van een gerenommeerde leverancier om eventuele schadelijke code op de pc te vinden en te verwijderen. Overweeg dan:
• Het resetten van alle wachtwoorden voor alle accounts die toegankelijk zijn vanaf deze pc
• Het downloaden een MFA-toepassing om het extra risico op accountbesmetting te verkleinen
• Te investeren in een dark web-monitoringtool om te controleren welke gegevens gestolen of blootgesteld zijn
• Je tegoeden te blokkeren zodat hackers geen nieuwe kredietlijnen op je naam kunnen krijgen
• Controleer alle rekeningen op verdachte activiteiten, vooral bankrekeningen.
