Review AMD Radeon RX 480: Beste grafische kaart voor de massa

Nvidia stal de afgelopen maand de show met zijn nieuwe 14/16 nm-kaarten. De GTX 1080 is de krachtigste grafische kaart ter wereld, de GTX 1070 is de krachtigste financieel interessante gpu ter wereld. Beide kaarten zijn echter helemaal high-end, en spreken zo eerder een niche aan.

Nieuw bakproces

Nvidia is natuurlijk niet de enige die de stap naar een kleiner bakproces zet dit jaar. AMD lanceert vandaag de Radeon RX 480: een kaart gebakken op 14 nanometer die helemaal VR-ready is. De gpu is meer dan krachtig genoeg en evenaart Nvidia’s GTX 970. Opvallend, want de kaart is met 260 euro meer dan 100 euro goedkoper als die 970 vandaag. Waar Nvidia’s high-end-kaarten cateren aan het publiek dat bereid is 100 euro extra te betalen voor net dat trapje meet anti-aliassing, pakt AMD uit met een kaart voor het grote publiek. De RX 480 maakt betaalbaar wat tot vandaag enkel weggelegd was voor de enthousiasteling.

RX is een nieuwe monniker die past binnen AMD’s nieuwe naamstrategie. Voortaan dragen alle game-kaarten het Radeon RX-label, terwijl de low-end-hardware het op Radeon houdt.

Bescheiden vormfactor

De kaart ziet er beslist minder spectaculair uit dan de nieuwe krachtpatsers waar Nvidia de show mee wil stelen, en dat is een goede zaak. De RX 480 oogt bescheiden en is verrassend klein voor de pk’s die de gpu huisvest. Dat wil zeggen dat de kaart eenvoudig in zelfs kleine desktops past. Het TDP van 150 watt impliceert dan weer dat je geen waanzinnige voeding nodig hebt om het ding van stroom te voorzien. De RX 480 heeft genoeg aan een enkele 6 pins PCIe-stroomconnector.

Polaris

Die combinatie van compact formaat en stroomefficiëntie is een rechtstreeks gevolg van AMD’s nieuwe architectuur: Polaris 10. Polaris 10 is de vierde incarnatie van Graphics Core Next, ontwikkeld voor het 14 nanometer FinFET-bakproces. AMD bakt zijn chips met de hulp van Samsung en GlobalFoundries. De chips zijn dus technologisch van een gelijkaardig kaliber als Intels Skylake-processors. Polaris moet bijna drie keer meer prestatie per watt bieden dan de vorige 28 nanometer-architectuur. Het 28 nanometer-proces dateert trouwens al van 2011.

AMD pakt naast Polaris 10 ook uit met Polaris 11. Polaris 11 is gebakken op hetzelfde proces maar heeft een andere architectuur. Zie het als een light-versie van Polaris 10. AMD mikt er mee op kaarten met iets minder pk zoals de nog niet onthulde RX 460. De Polaris 10 Radeon RX 480 heeft volgens AMD een rekenkracht van 5,7 TFlops. Die is afkomstig van 36 compute units, goed voor 2304 stream processors. De kaart heeft een boostklok van 1266 MHz en een basisklok van 1120 MHz, wat de zuinigheid en flexibiliteit van het stuk hardware volgens de fabrikant moet illustreren.

Verder ondersteunt de kaart natuurlijk AMD FreeSync, is ze DirecX12 compatibel, kan ze overweg met de Vulkan API (de opvolger van AMD’s DX-concurrent Mantle) en zijn de nieuwste versies van DisplayPort (1.3/1.4) van de partij.

Geen high bandwith memory

Tijdens onze test gaan we aan de slag met de RX 480 met 8 GB aan geheugen, er zal ook een goedkopere 4 GB-versie zijn. De RX 480 is voorzien van klassiek GDDR5-geheugen met een snelheid van 8 Gbps. AMD’s High Bandwith Memory blijft gereserveerd voor de volgende technische sprong voorwaarts: de Vega-architectuur waar we zo veel van verwachten. De kaarten die OEM’s zullen uitbrengen hebben minstens 4 GB 7 Gbps GDDR5 en zullen dus niet allemaal uitgerust zijn met de 8GB waar wij mee aan de slag gaan.

Wattman

AMD vernieuwt met de lancering van de RX 480 zijn Overdrive-overkloksoftware. Die heet vanaf nu Wattman. Je kan er zowat alle instellingen van je grafische kaart naar believen mee aanpassen, niet alleen om de prestaties te verhogen maar ook om bijvoorbeeld een maximale grens voor het geluid van je ventilator in te stellen. De mooie en handige software is een interessante bonus bij de AMD-kaart. Voor deze review focussen we ons echter op de stock-prestaties van het referentiemodel.

Scores en vergelijking

We onderwerpen de Radeon RX 480 aan dezelfde tests als de andere gpu’s die we recent onder handen namen. 3D Mark zorgt voor objectieve synthetische scores, terwijl een gamma aan games peilt naar de realistische prestaties voor zowel DirectX 11 als DirectX 12. De RX 480 neemt het niet op tegen Nvidia’s GTX 1070 of 1080: die kaarten zijn veel duurder en mikken op een ander publiek. De te verslagen kaart is de GTX 970: de gpu die momenteel de kroon van beste midrange-kaart draagt en terzelfdertijd de hardware-incarnatie is van de minimumvereisten voor virtual reality zoals de Oculus Rift en de HTC Vive.

AMD’s opzet met de RX 480 is erg duidelijk: prestaties bieden die de GTX 970 minstens evenaren, en dat aan een aanzienlijk minder exclusief prijskaartje.

In 3D Mark zien we dat de RX 480 en de GTX 970 erg gelijk opgaan. AMD claimt dat de RX 480 de GTX 970 moet overtreffen, maar dat zien we niet meteen. Ter nuancering is het wel belangrijk dat ons testmodel van de GTX 970 afkomstig is van MSI, en dus standaard ietwat overklokt is. Reken dus op enkele extra procenten in het voordeel van MSI’s GTX 970 tegenover het referentiedesign. Op sommige tests wint AMD’s nieuwe kaart nipt, op andere gaat die eer naar MSI’s oude krachtpatser. In de praktijk is het veilig te stellen dat de twee grafische kaarten quasi identiek presteren. De punten gaan dus naar AMD, dat gelijkaardige prestaties voor een stuk minder geld aanbiedt.

DirectX 12

Onderaan vind je de scores van onze spelbenchmarks. De realistischere scenario’s ondersteunen de conclusies die 3D Mark reeds suggereert. In onze testopstelling, bestaande uit Intels Core i7-4790K Devils Canyon-processor (geklokt op 4 GHz), 16 GB aan RAM en een EVO SSD van Samsung, doet de RX 480 het niet altijd beter dan de GTX 970. AMD claimt zelf betere prestaties en voort daar het nodige cijfermateriaal voor aan, maar we merken dat die claim slechts één kant van het verhaal laat zien.

Voor sommige spellen is de RX 480 onbetwistbaar de betere kaart. Bij Ashes of the Singularity bijvoorbeeld scoort de gpu consequent beter in alle resoluties op alle instellingen wanneer we DirectX 12 gebruiken. Voor WQHD en zien we hetzelfde resultaat bij Rise of the Tomb Raider. Al vanaf de introductie van DirecX 12 gaan er stemmen op dat AMD zijn drivers beter geoptimaliseerd heeft voor de nieuwe API, en de resultaten die we bekomen staven dat. Het verschil is echter nergens van die aard dat een spel wel speelbaar zal zijn met de RX 480 en niet met de GTX 970.

Hitman toont duidelijk wat DirectX 12 waard is voor AMD. Het valt op dat de kaart beter presteert met DirectX 12, maar niet altijd. DirectX 12 zorgt voor onder andere voor een lagere prestatie-impact van de drivers maar bij hogere resoluties of extremere instellingen zien we dat andere factoren zoals anti aliassing voor de grootste flessenhals zorgen. De impact van DX12 is daarbij beperkt.

DirectX 11

Op DirectX 11 bij diezelfde spellen zien we een ander verhaal. Hier delft AMD’s nieuwste telg meestal het onderspit voor de GTX 970, zeker bij de lagere resoluties, al is het verschil heel beperkt. Veel spellen maken momenteel nog gebruik van DirectX 11 en het valt hier toch op dat AMD’s kaart het steevast iets minder doet. Opnieuw is het verschil niet van die grote-orde dat je kan stellen dat beide kaarten niet aan elkaar gewaagd zijn, behalve dan bij Battlefield 4. Daar klopt groen rood met een wel erg grote voorsprong.

Driver-optimalisatie is al lang het stokpaardje van Nvidia, dat meer geld te besteden heeft dan AMD. Bij DirectX11 heeft Nvidia een voorsprong op AMD wat die optimalisatie betreft, en dat verklaart volgens ons de discrepantie. Hardwarematig lijken beide kaarten elkaars gelijke, wat impliceert dat de AMD Radeon RX 480 met voorsprong de betere keuze is. Polaris 10 maakt die gpu veel zuiniger en veel goedkoper dan wat Nvidia momenteel aan dit prijspunt kan bieden. In essentie heeft AMD met deze kaart Nvidia’s middensegment (alsook z’n eigen middensegment) overbodig gemaakt.

Ultieme VR-kaart

De VR-ready-claims kloppen eveneens. Wie een systeem wil dat virtual reality aan kan, maar het budget liefst zo laag als realistisch mogelijk houdt, heeft maar één gpu-keuze: de RX 480. Vergeleken met de GTX 970 van MSI, die uitgerust is met de TwinFrozr-koelers, loopt de RX 480 wel iets warmer en is hij eveneens iets luider. AMD’s koeloplossing is in vergelijking met de geweldige gpu aan de matige kant. In de winkel zullen Asus, MSI, Gigabyte en de andere usual suspects natuurlijk hun versie van de RX 480 aanbieden, meestal met eigen koelers.

De enige juiste keuze

Dat is eigenlijk het enige ‘minpuntje’, al is dat een groot woord. AMD’s RX 480 blaast de GTX 970 niet weg op het vlak van prestaties, wel op het vlak van prijs. Dat maakt de grafische kaart met voorsprong het interessantste stuk hardware van het moment. Momenteel is er in het middensegment maar één kaart waaraan je in eer en geweten geld kan geven, en dat is de deze. Het 4 GB-model van de RX 480 kregen we nog niet onder handen, maar we weten al wel dat die variant een adviesprijs van amper 220 euro krijgt. We zijn erg benieuwd hoe en wanneer Nvidia hierop gaat reageren. Met de sprong naar 14/16 nanometerchips lijkt de gpu-strijd weer in al haar hevigheid los te barsten, en dat vinden wij alleen maar goed nieuws.