Juno bereikt Jupiter: wat, waarom en hoe?
Op 7 december 1995 bereikte NASA’s Galileo-orbiter een baan rond Jupiter. Tot vandaag kon Galileo er prat op gaan het enigste ruimtetuig te zijn dat ooit in een baan om de grootste planeet van ons zonnestelsel heeft vertoefd. Vandaag deed Juno Galileo’s kunstje nog eens na. Na een reis van vijf jaar slaagden wetenschappers van NASA en het Jet Propulsion Laboratory er in om de sonde in een baan om de gasreus te injecteren.
Zonne-energie
Juno is een sonde met een gewicht van 3,6 ton, een diameter van 20 meter en een hoogte van 4,5 meter. De flinke diameter is een rechtstreeks gevolg van de drie uit de kluiten gewassen zonnepanelen. Het is de eerste keer dat een ruimtetuig zo ver van de zon functioneert met zonnepanelen. De hoeveelheid zonlicht die Jupiter bereikt is 25 keer kleiner dan wat er rond de aarde beschikbaar is. New Horizons, dat ons vorig jaar trakteerde op de eerste hogeresolutiebeelden van Pluto ooit, maakte ter vergelijking gebruik van een op Plutonium gebaseerde nucleaire brandstofcel. New Horizons passeerde trouwens zelf langs Jupiter.
JunoCam
Het tuig heeft zeven wetenschappelijke instrumenten aan boord. Daarmee zal het ding de samenstelling van Jupiter onderzoeken in de hoop meer te weten te komen over de vorming van de planeet, alsook de begindagen van ons zonnestelsel. Jupiter is immers één van de oudste bewoners daarvan. Voor de niet-wetenschappers is een achtste instrument wellicht interessanter: de JunoCam is een kleurencamera die onderzoekers maar ook het grote publiek moet voorzien van aantrekkelijke kiekjes van de reus met de rode vlek.
Perfecte missie
Op vijf augustus 2011 vertrok Juno bovenop een Atlas-V-raket van United Launch Alliance. De orbitale injectie van vandaag was meteen het uitdagendste stuk van de missie. Om gevangen te raken door de zwaartekracht van Jupiter moest Juno zijn snelheid verminderen met 542 meter per seconde (bijna 2.000 km/u). De raketmotor van de sonde had 35 minuten nodig om het remmanoeuvre tot een goed einde te brengen. “Het ruimtetuig werkte perfect, wat altijd leuk is wanneer je een voertuig bestuurt met 2,8 miljard kilometer op de teller”, aldus Rick Nybakken, de manager van het Juno-project. Zelfs Google is onder de indruk van de prestatie: de doodle van 5 juli was er aan gewijd.
Analyse van Jupiter
Concreet willen onderzoekers de atmosfeer en de hoeveelheid zuurstof in de gasgigant kennen, elektrische velden en partikels rond Jupiter analyseren, de soorten gas determineren en het zwaartekrachtsveld en het magnetische veld van Jupiter in kaart brengen. Dat laatste is gigantisch: het magnetische veld en de daarin gevangen radiatie is enorm. Juno is dan ook uitgerust met een speciale bescherming voor de wetenschappelijke instrumenten, die anders ten onder zouden gaan aan de straling.
Juno focust zich op de specifieke wetenschappelijke doelen en is dus geen manusje van alles. Zo zal de sonde de 67 manen van de planeet links laten liggen. Om te ontdekken of er leven is op de ijsmaan Europa, is er dus een nieuwe sonde nodig.
Excentrieke polaire baan
De sonde zal in een elliptische baan om Jupiter draaien. Die baan brengt Juno op haar laagste punt tot op amper 4.200 kilometer boven het wolkendek, wat gezien het formaat van de planeet bijzonder dicht is. Vervolgens trekt Juno zich telkens terug tot diep in de ruimte. De polaire baan zorgt er voor dat Juno de regio’s met de meeste radiatie vermijdt. Bovendien geeft de rustperiode ver van Jupiter het tuig de kans op genoeg zonlicht te absorberen. Juno’s initiële baan duurt 53 dagen om rond te maken maar na enkele correcties zal de sonde één baan om Jupiter afleggen in ongeveer 14 dagen.
Zelfmoordsonde
[related_article id=”160903″]Op 20 februari 2018, na 37 omwentelingen, zal NASA Juno een laatste opdracht geven: om een grondig idee te krijgen van het interieur van Jupiter zal Juno zich te pletter storten in de planeet. Zo komen wetenschappers meer te weten over de binnenkant en laten ze geen rommel achter op het einde van de missie. Zo kan de sonde de manen niet besmetten na een accidentele botsing. Hoe diep Juno zal geraken voor de druk binnen de planeet te groot wordt, zullen we binnen twee jaar ontdekken.Drie passagiers
De dodelijke duik in het wolkendek van Jupiter zal niet zonder slachtoffers blijven. Juno is immers geen onbemande sonde en de drie passagiers zullen onherroepelijk het loodje leggen. Gelukkig gaat het slechts op drie uit aluminium vervaardigde Lego-figuurtjes van respectievelijk de Romeinse god aan wie de planeet haar naam dankt, zijn vrouw Juno en astronoom Galileo Galilei.
Juno trakteerde het grote publiek alvast op een eerste reeks beelden, door NASA keurig gegroepeerd in een timelapse. De video onderaan toont de aankomst van de sonde door het oog van de JunoCam. De komende jaren mogen we veel meer beelden van dichtbij en veraf verwachten.
