AMD introduceert Zen: “grootste sprong ooit”

AMD heeft met Zen een tweede adem gevonden. Het bedrijf lost in de nasleep van enkele positieve geruchten een heleboel officiële informatie over zijn nieuwe processorfamilie. “Zen belichaamt de grootste prestatiesprong uit de geschiedenis van het bedrijf”, klinkt het, en die ambitie is zeer welkom in de processormarkt.

AMD herpakt zich

Advanced Micro Devices moddert al geruime tijd aan in de processormarkt met 28 nanometerchips die generatie per generatie beter zijn dan hun voorgangers, maar in de praktijk niet meer competitief zijn met de Core i-processors van Intel. Ooit was het anders: een decennium geleden streden beide bedrijven nek aan nek voor een plaats in je computer en waren de processors van de twee fabrikanten grosso modo evenwaardig.

AMD beseft dat het er op of er onder is met Zen, en gaat dan ook all-in. De Zen-architectuur van nieuwe chips, die net als Intels Skylakeprocessors op 14 nanometer gebakken zullen worden, werd helemaal van een wit vel papier ontwikkeld. Vier jaar lang werkten honderden AMD-ingenieurs aan het nieuwe design. Meestal bouwt een nieuwe processor voort op de vorige generatie. Het splinternieuwe design van Zen is in die zin redelijk uniek.

Uitgebreide line-up

De eerste Zen-processors verschijnen begin volgend jaar op de markt. Desktopchips zullen de spits afbijten, gevolgd door een overkoepelende line-up die alles van de server tot de notebook zal bedienen.

Concurrentiële chips

Tijdens een event in San Fransisco onthulde AMD de eerste details over de chips zelf. De verbeteringen situeren zich volgens de chipmaker uit Sunnyvale in drie vlakken. Uiteraard gaan de prestaties naar boven. De nieuwe processors zullen simpelweg een stuk sneller zijn dan hun voorgangers. Een snelle chip vereist een constante input van te verwerken data dus ook dat systeem werd verbeterd. AMD implementeert daartoe een compleet nieuwe cache-structuur met 8 MB L3-cache, wat veel is voor een gemiddelde cpu.

Tot slot gaat ook de efficiëntie om hoog, en dat is broodnodig. AMD’s 28 nanometerchips verslonden energie om enigszins competitief te blijven met Intel. De veel efficiëntere 14 nm-structuur vereist inherent veel minder energie voor gelijkaardige prestaties. Al het voorgaande moet voor een verbetering van 40 procent in vergelijking met de vorige generatie chips zorgen.

Verder kan Zen uitpakken met een uitgebreidere ondersteuning van andere hardware. Momenteel loopt AMD achter wat betreft het omarmen van de nieuwste technologie, maar Zen zal compatibel zijn met DDR4-RAM, PCIe Gen 3, NVMe, USB 3.1 Gen2 en Sata Express.

Grote woorden

Op het event pakte AMD uit met Summit Ridge, een high-end prestatiekanon dat Zen aanvankelijk lijkt te moeten trekken. De processor krijgt acht rekenkernen met multithreading mee, goed voor 16 threads in totaal. AMD plaatst Summit Ridge lijnrecht tegenover Intels i7-6900K, de Broadwell-E-chip met evenveel kernen en threads. AMD voert de vergelijking zelf uit met de chips in vergelijkbare systemen, geklokt op dezelfde snelheid. De benchmark van dienst is de Blender-cpu-test, waarbij een scene gerenderd wordt gebruik makend van de kracht van de processor. Een dergelijke test maakt optimaal gebruik van de volledige capaciteiten van een cpu.

Tijdens de presentatie won Summit Ridge van de vergelijkbare Intel-chip. Precieze resultaten van de test alsook de gebruikte configuratie kennen we niet. Het TDP van de nieuwe processor werd evenmin meegegeven, dus enige voorzichtigheid blijft geboden.

Serverkanon

Naast Summit Ridge liet AMD ook Naples zien, een serverchip met 32 kernen en 64 threads die zo de Xeon line-up van Intel te lijf gaat. Veel verdere info is hier ook nog niet beschikbaar, maar de cpu illustreert de ambities van AMD. Dat Intel vandaag bijna de hele servermarkt in handen heeft, schrikt de fabrikant duidelijk niet af.

Vanaf nu kunnen we mondjesmaat nieuwe informatie over Zen verwachten. Hopelijk komt AMD snel over de brug met tests van consumentgerichte chips, zoals een concurrent voor Intels uitstekende Core i5 line-up. Afgaande op de presentatie lijkt AMD er alvast zeker van dat Intels monopolietijdperk ten einde komt. “We are back, and just getting started”, lezen we in de slides. Laat ons hopen dat het waar is, een beetje concurrentie kan nooit kwaad.