Intel lanceert nieuwe processorgeneratie: de doodsteek van Moore

Tick, tock, tack: zoals aangekondigd geeft Intel ons geen nieuwe tick dit jaar, maar een geheel nieuwe processor gebaseerd op het 14 nanometer-bakproces. Dat is opmerkelijk: sinds de introductie van de wet van Moore hield Intel zich aan een vast stramien. Met de tick verkleinde de processorgigant het bouwproces van zijn cpu’s (zoals de vijfde generatie Broadwellchips, waarbij Intel overstapte van 22 nm naar 14 nm), met tock werd dat proces geoptimaliseerd met een nieuwe architectuur (zoals bij de huidige zesde generatie Skylakechips).

Een stap naar 10 nm is technisch nog niet haalbaar, waardoor we voor het eerst een soort tussengeneratie krijgen. Een tack, zeg maar. Die tack houdt het einde van een tijdperk in: de wet van Moore leeft niet meer. De zevende generatie Intelchips heet Kaby Lake, en toestellen uitgerust met de splinternieuwe cpu’s liggen vanaf volgende maand al in de rekken.

14nm+

Kabby Lake wordt volgens Intel gefabriceerd volgens het 14 nm+-proces. Dat is een mooie marketingterm waarmee de Amerikanen bedoelen dat het 14 nm-proces waarmee Skylake gemaakt wordt, aangepast is voor de zevende chipgeneratie. Concreet perst Intel door de optimalisatie van het bakproces een efficiëntiewinst van zo’n 12 procent uit de nieuwe chips op het niveau van de transistor. Meer pk’s dus, en dat met een lager wattage.

Dat betekent dat laptops met de prestaties van vandaag morgen nog dunner kunnen zijn. Intel voorspelt hybrides van amper een centimeter dik, en clamshells die voor het eerst onder de mythische centimeter zullen duiken.

4K voor iedereen

De opvallendste verbetering aan de zevende Core-generatie is echter de toevoeging van een nieuwe Media Engine. Die engine is een apart stukje hardware op de chip zelf. De verzameling transistors heeft maar één doel: 4K-video decoderen. De hardwarematige compatibiliteit met 4K HEVC  brengt énorme voordelen met zich mee. 4K-streams zijn traditioneel een enorme last voor de processor, zodat lichtere chips het erg moeilijk hebben met bijvoorbeeld 4K Youtubecontent af te spelen. Het resultaat is vaak schokkerig. Met Kaby Lake wordt de 4K-videolast weggehaald van de processor en naar de nieuwe Media Engine gestuurd, zodat de cpu terug vrij komt. Het resultaat is een generatie chips die overweg kan met 4K-content, ook op een budget.

Betere autonomie

De nieuwe media engine ondersteunt bovendien hardware DRM. Die hardwarematige ondersteuning van door copyright beveiligde videocontent is een voorwaarde voor mediahuizen zoals Sony om 4K-videostreams van films aan te bieden voor laptops en desktops. Onder andere Sony en Fandango tekenden al in, en zullen snel filmstreams in de ultrahoge resolutie gaan aanbieden.

Voor productiviteit zijn er ook voordelen: werken met 4K-content wordt een stuk eenvoudiger en het transcoderen van 4K-content naar bijvoorbeeld een lagere resolutie om een filmpje te delen gaat sneller dan ooit. Efficiëntere omgang met 4K zonder overmatige belasting van de cpu heeft uiteraard ook voordelen voor de autonomie, die in specifieke gevallen met 75% vooruit zou gaan. ‘4K voor iedereen’ is zowat het mantra van Intel voor deze lancering. Intel verwacht in eerste instantie 50 laptopdesigns met 4K UHD-schermen.

Prestatiewinst versus vijf jaar geleden

In vergelijking met Skylake is Kaby Lake echter niets meer dan een stapje vooruit. Ook Intel verwacht niet dat iemand zijn Skylake of zelfs Broadwellsysteem gaat upgraden voor Kaby Lake. De fabrikant zet zijn chips tegenover processors van vijf jaar oud. Die doelgroep is immers aan de vernieuwing van hun systeem toe, klinkt het. Dat een nieuwe i5-7200U 70 procent sneller is dan een i5-2467M in bijvoorbeeld het opslaan van een Worddocument naar een PDF is in dat opzicht aantrekkelijk maar bezwaarlijk verrassend.

Prestatiewinst versus vorig jaar

De vergelijking met overeenkomstige Skylakechips is een stuk interessanter. Intel zet zijn nieuwe i7-7500U rechtstreeks tegenover diens voorvader, de immer populaire i7-6500U. Voor productiviteitswerk ligt de prestatiewinst op 12 procent, voor licht werk en met name internetgerelateerde workloads ligt de verbetering zelfs op 19 procent. Intel slaagt er met andere woorden in heel wat prestatiewinst voor te leggen ondanks het uitblijven van een procesverkleining.

Daarvoor hebben we het efficiëntere 14 nm-proces te danken. De Kaby Lake-chips hebben een krachtigere turboboostsnelheid, zodat ze tijdens korte maar krachtige werklasten beter kunnen pieken dan de Skylakechips.

Knap werk van Intel

Over het algemeen is Kaby Lake zeker geen teleurstelling. Ondanks het uitblijven van een nieuwe tick slaagt Intel er toch in substantiële verbeteringen voor te leggen en dat is vanuit een technisch standpunt bewonderenswaardig. Het verder opentrekken van 4K, een resolutie die steeds meer mainstream wordt met onder andere de introductie van 360°-camera’s, kunnen we alleen maar toejuichen.

Gefaseerde lancering

Intel zal zijn zevende Core i-generatie in twee fases lanceren. Vanaf september komt de eerste golf toestellen met Kaby Lake-hart op de markt. Het gaat op meer dan 100 designlaptops en hybrides. Vanaf januari 2017 volgt dan de tweede golf. Die zal bestaan uit meer high end-chips voor de desktop en de server maar ook de krachtige laptopchips voor workstations en gamepc’s.

Producten

Wat mag je nu vanaf september in de rekken verwachten? In deze eerste golf komen er zes nieuwe chips op de markt met TDP’s tussen de 4,5 watt en de 15 watt. In de Y-reeks (Core m) verschijnen de i7-7Y75, de i5-7Y54 en de m3-7Y30. Ze hebben een basiskloksnelheid van respectievelijk 1,3 GHz, 1,2 GHz en 1 GHz met bijhorende turboboostsnelheden van 3,6 GHz, 3,2 GHz en 2,6 GHz.

De U-reeks is echter een stuk interessanter. Heb je een gewone laptop waarmee je niet gamed? Dan zit daar waarschijnlijk een U-processor in. De laptops van morgen zullen uitgerust zijn met een i7-7500U (2,7 GHz – 3,5 GHz), i5-7200U (2,5 GHz – 3,1 GHz) of i3-7100U (2,4 GHz, geen turboboost).

Core m wordt Core i, maar niet altijd

Het valt je misschien op dat twee van de drie Core m-chips voortaan onder het Core i-label leven. Intel plaatst ze daar, officieel om de branding duidelijker te maken voor de consument. De Core i7-7Y75 is de rechtstreekse opvolger van de Core m7-6Y75. Op laptops met die laatste chip plakt vandaag nog een duidelijk label met ‘Intel Core m7’ op. Voortaan valt dat onderscheid weg. Intel introduceert nieuwe labels waar ‘Intel Core i7 7th Gen’ op te lezen zal staan. Onder die noemer vallen niet alleen de ‘echte’ Core i-chips, maar ook de van naam veranderde Core m-chips.

Intel claimt dat vooruitgang in het design van de Core m5 en Core m7-reeks de integratie in de Core i line-up rechtvaardigt. Een combinatie van nieuwe functies en betere prestaties zou betekenen dat de lijnen tussen beide families vervaagden. Anderzijds schept het plan volgens ons toch ook onduidelijkheid. Waar je vroeger een goed idee had wat je kocht wanneer er ‘Intel Core i5’ op de doos prijkte, is dat voor de laptops van morgen een stuk minder duidelijk. Goed informeren is dus de boodschap. Probeert een verkoper je warm te maken voor een laptop ‘met een Core i7 vanbinnen’, vraag hem van zeker of het om een U dan wel op een Y gaat. De Y-chips zijn uitstekend voor designlaptops met een passieve koeling, maar wie zijn i5-6500U vervangt door een nieuwe i5-7Y54 in de plaats van een i5-7500U zal bedrogen uitkomen.

De Core m3 blijft wel bestaan. Die verschilt volgens Intel nog te veel van de Core i3-line-up en mankeert ook enkele geavanceerdere functies die wel naar zijn grote broertjes kwamen.

Wij kijken alvast uit naar de nieuwe en dunne pareltjes die Intels nieuwe cpu’s mogelijk maken. Zodra we er enkele te pakken krijgen, zullen we ze uitgebreid aan de tand voelen op zoek naar de geclaimde 12 procent prestatiewinst tegenover de vorige generatie.