Core m, i3, i5 of i7: hoe kies je de juiste processor?

In de winkel zal de verkoper je met plezier vertellen dat deze of gene laptop weliswaar tweehonderd euro meer kost, maar dat je daarvoor wel een Core i7-processor van Intel in de plaats van een Core i5 krijgt. “Ooh”, denkt menig nietsvermoedend consument dan. “Core i7 is beter dus ik zal daar maar een paar extra centjes voor neertellen.” In die marketingval trappen veel mensen, dus we zullen ze bij deze voor eens en voor altijd uit de weg helpen.

Een disclaimer voor we er aan beginnen: we bespreken hier Intel-keuzes voor de consument. Om het verhaal overzichtelijk te houden komen professionele chips niet aan bod en ook AMD laten we buiten beschouwing.

Zeg niet zomaar i7

Een allereerste belangrijk onderscheid moet gemaakt worden tussen mobiele processors voor in de laptop, en klassieke desktopprocessors. De krachtige overklokbare Core i7-varianten in desktopland, zoals de Core i7-5820K of de Core i7-4790K game-processor, dragen bij aan de perceptie van de i7 als krachtpatser, maar wat weinig mensen weten is dat de i7-reeks op de desktop bitter weinig te doen heeft met de Core i7-reeks op de laptop. We zullen beginnen bij de laptops, maar om het verschil tussen Intels processors goed te begrijpen moet je eerst weten wat hyperthreading is.

Wat is hyperthreading?

Intel rust al meer dan een decennium lang processors uit met wat het hyperthreading noemt. Hyperthreading is een manier om een processorkern zo efficiënt mogelijk te gebruiken.

Eén rekenkern krijgt dankzij het systeem twee threads, maar dat wil niet zeggen dat de rekencapaciteit van de processor verdubbeld wordt. Wat het wel wil zeggen is dat de aanvoer van te verwerken data naar je processor efficiënter gebeurt. De processor krijgt opdrachten uit twee stromen in de plaats van één. Dankzij hyperthreading is een rekenkern heel de tijd actief en gaat er dus geen kostbare processortijd verloren tussen opdrachten.

Hyperthreading biedt een flinke meerwaarde wanneer er veel rekenwerk moet verzet worden door de cpu, als dat rekenwerk niet enorm zwaar is. Denk daarbij aan multitasken. Ook bij applicaties zoals videobewerking komt hyperthreading van pas, op voorwaarde dat de software zelf er efficiënt gebruik van maakt.

Andere programma’s vragen dan weer aan de processor om één erg zware taak uit te voeren. Hyperthreading maakt in dat geval geen verschil: de rekenkern moet zich dan vastbijten in de ene opdracht van dat ene programma, en heeft geen tijd om er rekenwerk tussen te nemen.

Samengevat verbetert hyperthreading in een aantal gevallen de prestaties van je processor, maar een quadcoreprocessor zonder hyperthreading zal altijd beter zijn dan een dualcoreprocessor met vier threads. Wie nog niet helemaal mee is, of wie honger heeft, kan hieronder kijken naar de analogie van techquickie. De man in het filmpje legt het procedé erg goed uit, en hoewel de video al enkele jaren oud is, blijft de uitleg helemaal juist.

Met het technische verhaal achter de rug is het tijd om eens te kijken wat dat allemaal betekent voor de keuze van je processor. Laptops komen het eerst aan de beurt.

De mobiele familie

Intel benoemt zijn processors volgens een vast stramien. Om wegwijs te geraken in processorland moet je daar even bij stil staan. De namen zien er erg technisch uit, maar ze zijn uiteindelijk allemaal op dezelfde manier opgesteld.

Eerst komt de familie: Intel Core, Intel Atom, Intel Celeron…

Vervolgens het type: i5, i7 of i3.

Daarna komt het specifieke typenummer: 7200, 6820….

Tot slot is er een optionele parameter: U, HQ, HK…

Zo krijg je processornamen als Intel Core i7-6820HK of Intel Core i3-7200U.

Letters boven cijfers

Ben je op zoek naar een nieuw mobiel toestel met een Core i in, dan is de letter achter de naam van de processor belangrijker dan het cijfer na de i. Vooral voor de U moet je oppassen. Heel veel laptops zijn uitgerust met U-varianten van een processor en die U toont aan dat het om een energiezuinige variant gaat.

Die efficiëntie komt echter tegen een prijs. De helft van de line-up van Intels mobiele zesde generatie (Skylake) i7’s is van de U-variant. Concreet krijg je dan een processornaam als Core i7-6660U of Core i7-5500U. Die processors zijn geen quadcores maar eenvoudige dualcores. Bovendien gaat het om zuinige dualcores. Resultaat: hun prestaties hebben niets van doen met die van de krachtige desktop Core i7’s. Ze hebben meer weg van een slappe Core i3. We verduidelijken.

Megahertz versus geld

De Core i7-6600U is een erg populaire keuze in laptops vandaag. Die processor heeft twee rekenkernen en draait twee threads per kern voor dus vier threads in totaal. De basiskloksnelheid ligt op 2,6 GHz (per kern, niet per thread). Geadverteerde prijs van die Core i7: 393 dollar.

Een andere populaire processor is de Core i5-6300U. Die geadverteerde prijs ligt aanzienlijk lager: 281 dollar. Dat zal zich in de aankoopprijs van je laptop weerspiegelen als een prijsverschil van minstens 100 euro. De zogezegd minder krachtige Core i5 heeft een basiskloksnelheid van 2,4 GHz, en bezit net zo goed twee cores, met twee threads per kern. Je betaalt dus pakweg 100 euro meer voor 200 extra megahertzen. Verder is er geen belangrijk verschil.

Basis versus turbo

Toegegeven, de Core i7 heeft een hogere turbosnelheid dan de i5: 3,4 GHz tegenover 3 GHz. De turbosnelheid is de kloksnelheid die de processor heel even kan bolwerken. Een analogie verduidelijkt. Stel dat je in je vrije tijd graag loopt. Je gemiddelde loopsnelheid ligt op 10 kilometer per uur. Aan die snelheid kan je blijven lopen. Plots springt er een wilde leeuw uit de bosjes. Vermoedelijk ontsnapte het exemplaar uit het nabije circus, of misschien woon je wel naast een zoo. Je snelheid gaat nu de lucht in tot 20 kilometer per uur. Dat is echter niet voor lange tijd houdbaar, je zal na enige tijd moeten terugschakelen naar de 10 kilometer per uur waarop je getraind bent.

Bij een processor gaat het er gelijkaardig aan toe: de basiskloksnelheid is permanent houdbaar, de turbosnelheid heel even voor als het echt nodig is. Hoe lang die turbosnelheid behouden kan blijven, hangt af van de koeling. De processor wordt immers niet moe, maar warm. Wanneer hij te warm wordt moet de snelheid terugvallen om schade te voorkomen.

De Core i7 heeft dus een turbosnelheid die 400 MHz hoger ligt dan die van de Core i5. Dat wil zeggen dat de Core i7, als het echt moet, heel even 400 MHz sneller kan werken dan de Core i5. Soms is dat handig, maar voor een normale gebruiker is dat verschil de meerprijs niet waard.

Zal je die extra megahertzen missen in dagelijks gebruik? Absoluut niet. Sterker nog, je zal er naar alle waarschijnlijkheid niets van merken. Twijfel je dus tussen twee laptops, één met een Core i7 en één met een Core i5, staar je dan niet blind op die benaming want ze zegt je niets. Kijk naar de basiskloksnelheid, het aantal kernen en het aantal threads, en beslis dan of enkele megahertzen de meestal erg significante meerprijs waard zijn. In de regel kies je, als het om productiviteit te doen is, beter voor de goedkopere Core i5. Wil je de extra euro’s toch uitgeven, investeer ze dan in een snellere SSD of meer RAM-geheugen, de impact daarvan zal wel merkbaar zijn.

De kracht van HQ

Is het verschil tussen een mobiele Core i7 en een Core i5 dan nooit de moeite? Jawel, maar niet als er een U achter de processornaam staat. Wanneer we bij Intels zesde processorgeneratie kijken zien we vijf exemplaren die geen U maar wel HQ achter de naam kregen. Die cpu’s, waarvan de Core i7-6700HQ een voorbeeld is, hebben vier rekenkernen met in totaal acht threads. Hier zal het verschil met een Core i5 wel merkbaar zijn. De processors zijn uitermate geschikt voor laptops die hard moeten rekenen. We denken daarbij onder andere gaan game-systemen.

Tot slot bestaan er ook nog chips met HK achter de naam, zoals de Core i7-6820HK. Net als de HQ-chips gaat het hier om krachtpatsers. HK-processors kan je echter overklokken. Dat wil zeggen dat je hun kloksnelheid (op eigen risico) kan verhogen om er meer pk’s uit te persen. Dat gaat, zolang de fabrikant van je laptop een voldoende koeling heeft voorzien. Hoe harder de processor moet werken, hoe sneller hij immers warm wordt.

Vergeet de i3 niet

Voor de volledigheid kijken we ook nog eens naar de Core i3-processors. Die lijn heeft ook twee rekenkernen, maar slechts één thread per kern met dus twee threads in totaal. Het gaat hier om de absolute lichtgewichtjes, maar dat wil niet zeggen dat ze waardeloos zijn. Zoek je een laptop om gewoon licht op te werken (mailen, surfen, eenvoudige rekenbladen, schrijven in Word, multimedia…), zonder al te zware multitasking, dan volstaat een aanzienlijk goedkopere Core i3. Ook hier geldt dezelfde raad: moet je kiezen tussen een betere processor of een SSD in de plaats van een klassieke harde schijf, kies dan voor de SSD.

Wat met Core m?

Intel maakt het ons niet graag gemakkelijk. Net als de Franse taal zit de processornaamgeving van de chipbakker dezer dagen boordevol uitzonderingen. De schuldige is Core m. Core m-chips zijn extreem mobiele chips. Ze zijn minder krachtig dan hun Core i-neefjes en produceren zo minder hitte. Dat laat fabrikanten toe om dunnere laptops te maken die voldoende hebben aan passieve koeling (koeling zonder ventilator). Core m-laptops zijn vaak visuele pareltjes, maar wie stevig werk wil verzetten houdt toch best rekening met de limieten.

Intel introduceerde Core m met de vierde generatie van zijn processors. Tot de zesde generatie bleef de Core m-merknaam behouden. Core m is, net als Core i, onderverdeeld in drie categorieën: Core m3, Core m5 en Core m7. Alle Core m-processors zijn dualcores met hyperthreading. Allemaal hebben ze een vrij lage basiskloksnelheid met een turbokloksnelheid die Core i-processors evenaart. Heel even kunnen ze dus als een Core i presteren, maar dankzij de passieve koeling wordt de chip al snel te warm en valt hij terug naar zijn basiskloksnelheid, die in de regel tussen de 1 GHz en de 1,5 GHz ligt.

Primeert design en ben je geen zware laptopgebruiker, dan is Core m een fijne keuze. De processors zijn wel degelijk een stuk krachtiger dan wat je bijvoorbeeld in een tablet vindt. Ben je een fervent multitasker of sluit je al eens een extern scherm aan, dan zal je snel merken wat de limieten van de Core m zijn.

Core m gecamoufleerd

Met de introductie van de zevende processorgeneratie (Kaby Lake) maakte Intel de naamverdeling een stuk moeilijker. Core m3 bestaat nog steeds. Een voorbeeld is de Core m3-7Y30. Core m5 en Core m7 zijn echter ingelijfd in de Core i-familie. Het gaat nog steeds op hetzelfde type chip als voorheen, maar door het ontbreken van de m in de naam kan je ze moeilijker herkennen. Gelukkig biedt ook hier het typenummer soelaas. Voormalige Core m-processors hebben immers geen letter achteraan (zoals een U of een HQ), maar een Y in het midden van hun typenummer. De splinternieuwe Core i7-7Y45 is bijvoorbeeld geen echte Core i7, maar een vermomde Core m7 met een basiskloksnelheid van 1,3 GHz. Een Core i3 zoals de Core i3-7100U is in dit specifieke geval krachtiger dan de bovengenoemde Core i7. Opletten is de boodschap, en laat geen winkelier je vertellen dat een Core i7 met een Y verder in de naam een krachtige chip is.

De desktop: een ander verhaal

Wil je zelf een desktop samenstellen, of ben je op zoek naar een computerbak online of in de winkel, dan liggen de kaarten anders dan bij de laptops. Hier is de strategie van Intel aanzienlijk transparanter.

Letters zijn om te beginnen al veel minder van belang. De enige relevante letter achteraan het typenummer van de processor is de K. Die maakt duidelijk dat de je de chip kan overklokken. Wordt je daar niet warm van? Geef dan geen extra geld aan een K-cpu. De K terzijde is het veel eenvoudiger om het verschil tussen desktopprocessors te begrijpen.

In essentie heb je drie trappen: i7, i5 en i3. De Core i3 heeft, net zoals in de laptop, twee rekenkernen maar dankzij hyperthreading wel vier threads. De desktop-Core i3 kan je op die manier vergelijken met de krijgt dus maar één gelijktijdige stroom bewerkingen aangereikt. Vervolgens komen we aan de Core i7-reeks. Core i7’s zijn ook quadcores maar ze zijn wel voorzien van hyperthreading. De vier kernen zijn dus goed voor acht threads. Tot slot zijn er nog de Core i7-buitenbeentjes, daar komen we later op terug.

Gamen en hyperthreading

Als het puur op rekenkracht aankomt is een Core i7 hier wel beter dan de vergelijkbare Core i5, maar het komt niet altijd op brute kracht aan. Een belangrijke reden waarom veel mensen voor een krachtig systeem kiezen is gaming, en een Core i7 lijkt in dat geval de geknipte keuze. Toch is dat bedrieglijk: Veel spellen maken nog geen gebruik van hyperthreading. Bijgevolg wil je liever de vier snelle cores van een Core i5 dan de vergelijkbare Core i7 die misschien maar 100 MHz trager is maar wel acht threads kan draaien. Nieuwere games waarbij simulatie centraal staat, zoals strategiespellen of bouwspellen, hebben wel baat bij multithreading. Toch kan je als vuistregel stellen dat kloksnelheid primeert over hyperthreading.

Kijken we bijvoorbeeld naar de high-end Core i7-6700K met vier cores, acht threads en een basiskloksnelheid van 4 GHz, dan zien we dat Intel die verkoopt aan een adviesprijs van 339 dollar. De i5-6600K heeft vier cores, vier threads en eveneens een basiskloksnelheid van 4GHz. Adviesprijs: 224 dollar. Wil je een gamepc bouwen en heb je geen oneindig budget, dan is de Core  i5 dus de verstandige keuze. Het voordeel dat hyperthreading biedt is in deze situatie immers te klein om de meerprijs te rechtvaardigen.

Eenvoudig gespaard

Waar bij een laptop de vraag is of je honderd euro meer wil betalen voor honderd MHz extra, moet je je bij de desktop afvragen of je programma’s zal draaien die hyperthreading gebruiken. Geen hyperthreading nodig? Spaar dan 100 euro uit.

Moet het overdreven goed zijn, dan kan je nog eens in de speciale categorie processors kijken. Die krijgen ook het i7-label mee, maar eigenlijk gaat het om een categorie apart. Intel klasseert ze als High End Desktop-processor. Hier vind je de Extreme Editions: speciale processors met zes, acht of zelfs tien rekenkernen die veelal overklokt kunnen worden. Deze cpu’s zijn voor de enthousiastelingen die plezier halen uit het feit dat ze deze of gene processor hebben, of voor gebruikers die een bepaald stukje software moeten draaien en heel goed weten welke hardware daar het meest geschikt voor is.

De beste processor

Wat is nu de beste processor? Uiteraard hangt het antwoord op die vraag af van je noden, maar als het goed is heb je van bovenstaand relaas enkele vuistregels meegenomen. We vatten de essentie nog even beknopt samen:

Er is een gigantisch verschil tussen laptop en desktopprocessors, ook al zijn de namen gelijkaardig. In de doorsnee laptop is een Core i7 zelden zijn geld waard. De overeenkomstige Core i5 is veel goedkoper en het verschil is nauwelijks merkbaar. Voor huis-, tuin-, en keukenwerk kies je altijd best voor een SSD in de plaats van een harde schijf, zelfs als dat wil zeggen dat de processor slapper is.

In de desktop is een dure Core i7 wel zijn geld waard, maar enkel voor wie software draait die van hyperthreading gebruik maakt. Videobewerkingsprogramma’s zijn hier een goed voorbeeld van. Om te gamen kies je beter eenCore  i5. Core i3’s volstaan in combinatie met een SSD om gewoon eenvoudig te werken.

Na deze technische brok heb je hopelijk een beter inzicht in de ingewanden van je laptop of desktop. Bovendien ben je nu immuun voor zeemzoete verkoopspraatjes van je lokale laptopverkoper die je een Core i7 wil aansmeren “omdat die toch wel krachtiger is”.

Nog niet genoeg van processors? Lees dan zeker ook ons achtergrondstuk over de manier waarop een hoogtechnologische cpu gemaakt wordt.