Hoe gevaarlijk is het om ’s nachts je smartphone op te laden?

Komende zomer start Oscare, het Vlaamse nazorg- en onderzoekscentrum, een nieuwe sensibiliseringscampagne op. Daarin worden jongeren gewaarschuwd voor de gevaren van elektrische toestellen die ’s nachts energie verbruiken. Ze verwijzen daarbij naar de cijfers die ze vorig jaar verzamelden: 1000 patiënten, waarvan 300 jongeren, waarvan 30 ongevallen die veroorzaakt werden door een smeulende smartphone.

Het zette De Standaard ertoe aan om enigszins ongenuanceerd te stellen dat we moeten stoppen met ’s nachts onze smartphone op te laden. Er doen al jaren mythes en fabeltjes de ronde over batterijen die almaar krachtiger worden. We gingen daarom zelf op onderzoek uit om na te gaan in hoeverre we een tikkende tijdbom naast ons hoofd leggen.

Kort door de bocht

We spraken hiervoor met Peter Van Rossum, woordvoerder voor Oscare. “We richten ons op de smartphone omdat die een zekere actualiteit meedraagt sinds de Samsung Note 7-toestand,” zegt Van Rossum. “Maar in principe geldt ons advies voor eender welk elektrisch toestel: als je het ’s nachts niet nodig hebt, trek het dan uit het stopcontact.”

Dat wil echter niet zeggen Oscare categoriek het ’s nachts opladen van een gsm afkeurt: “we willen jongeren voornamelijk sensibiliseren en hen duidelijk maken dat het geen goed idee is om een gsm onder het hoofdkussen of onder de lakens te leggen. Zo scherm je het namelijk af van een luchttoevoer die het toestel afkoelt,” zegt Van Rossum. “We beseffen natuurlijk dat het voor schoolgaande jeugd niet mogelijk is om overdag op te laden, maar leg je smartphone dan op een nachtkastje, en het liefst nog onder een rookmelder.”

Wanneer je slaapt, vallen je zintuigen immer mee in slaap. Je reukzin zal niet werken, waardoor je een smeulend toestel niet snel opmerkt. Een rookmelder zal je dan tijdig wekken. Hoewel de campagne ‘Be unplugged’ heet, is het volgens Van Rossum dus niet noodzakelijk om schrik te krijgen dat jouw smartphone plots spontaan zal ontvlammen naast je hoofd. Zolang je de geschikte maatregelen neemt, kan ’s nachts opladen volgens hem geen kwaad.

Alles is gevaarlijk

Dat zegt ook Tim Renders, de brandpreventieadviseur die in het bewuste artikel aan het woord komt. Hij raadt wel degelijk iedereen af om ’s nachts op te laden, maar zijn verhaal is genuanceerder: “Elk toestel dat ’s nachts energie verbruikt, is een mogelijke brandhaard. Ikzelf laad daarom nooit op ’s nachts, mede omdat ik overdag voldoende mogelijkheden heb om dat te doen onder toezicht, bijvoorbeeld in de wagen of aan mijn bureau.”

De boodschap bij Renders én bij Oscare luidt dus niet: stop ermee, dit gedrag is gevaarlijk, maar wel een oproep om correct om te gaan met elektrische toestellen en meer rookmelders te installeren. “Dit jaar zijn er al twintig mensen gestorven in een woningbrand,” zegt Renders, “en elk sterfgeval dat we op deze manier kunnen voorkomen, is een overwinning.”

Wat moet je dan wel doen?

Van Rossum wil vooreerst meegeven dat het niet alleen jongeren zijn die beter moeten opletten: ook volwassenen schenken te weinig aandacht aan veilig opladen. Hij geeft het voorbeeld van een dame die hem opbelde en vertelde over haar zorgtehuis, waar gsms op de matrassen worden gelegd van bewoners, zodat zij die slecht te been zijn hun toestel toch altijd binnen bereik hebben. Iedereen is dus gebaat bij wat sensibilisering.

Ten tweede is het een goed idee om steeds de juiste lader met bijhorende kabel te gebruiken. Sinds de aansluitingen van mobiele telefoons universeel werden, kwamen er meer en meer goedkope, al dan niet Chinese, varianten op de markt. De trieste waarheid is dat die exemplaren slecht gefrabriceerd worden, waarbij fabrikanten veiligheidsvoorschriften vaak negeren. Bovendien gebruiken fabrikanten tegenwoordig hun eigen snellaadtechnologie, waardoor er op de laders en kabels vaak grote verschillen zitten.

Dat zegt ook Benson Leung, een ingenieur bij Google die zijn loopbaan wijdt aan het testen en onderzoeken van opladers en usb-kabels. Hij zegt al jaren dat je niet eender wat aan je dure toestel mag hangen. Het gevaar dat je zo zelf creëert, weegt niet op tegen de besparing van vijf luttele euro’s.

Snelladen

Er woedt nog een tweede oplaadrel in technologieland: Google is ervan overtuigd dat alle snellaadtechnologieën van verschillende fabrikanten onveilig zijn. Onder meer Samsung, Huawei en OnePlus voorzien hun eigen protocols om het zo onmogelijk te maken dat je met eender welke oplader aan de slag kan. Volgens Google zijn die processen echter gevaarlijk en is enkel de officieel vastgelegde standaard veilig genoeg. Qualcomm, dat de alternatieven van de genoemde fabrikanten mogelijk maakt, beweert het tegengestelde: uit geen enkele test blijkt dat de alternatieven gevaarlijk zijn. Zolang je steeds de originele oplader gebruikt, lijkt er dus weinig aan de hand te zijn.

Zorg voor materiaal

Tussendoor even een feitje: alle smartphones die vandaag te verkrijgen zijn, beschikken over voldoende hersenen om te weten wanneer ze volgeladen zijn. Ze geven dan aan de oplader het signaal dat die mag stoppen met opladen. Als je lader zelfs maar een klein onzichtbaar defect heeft, kan daar wel eens iets mislopen. Je smartphone blijft dan opladen, waardoor hij (en de oplader) warmer wordt dan normaal. Merk je iets vreemd op, stop dan met die oplader te gebruiken. Om deze reden is het ook een goed idee om je lader ’s morgens na gebruik uit het stopcontact te trekken.

Snelle tips

De volgende lijst is niet definitief, maar is alvast een uitstekende leidraad om jezelf te beschermen tegen ongelukken:

-Leg je smartphone nooit onder je kussen, laken of op bed. Je snijdt de luchttoevoer af die de temperatuur op peil houdt. Leg je smartphone op je nachtkastje en liefst onder een rookmelder.
-Gebruik steeds kwalitatieve opladers en kabels.
–Verzorg je materiaal (klik op de link voor een uitgebreide gids), gebruik geen defecte laders of kabels.
-Haal je oplader overdag uit het stopcontact. Als er een defect is, loop je het risico dat hij warmte blijft opwekken, waardoor je jezelf in gevaar brengt.
-Verwijder het hoesje van je gsm, op die manier kan je toestel beter afkoelen.
-Voorzie voldoende rookmelders in huis.
-Breng je Samsung Galaxy Note 7 terug naar de winkel.