Smartphonedetox: 10 dagen met de Nokia 3310

Toen de Nokia 3310 op onze redactie toekwam, werd al snel het idee geopperd om iemand tien dagen lang de smartphone te laten afzweren om terug te keren naar een periode van bellen, sms’en en Snake. Nieuwsgierig stelde ik mezelf kandidaat. De smartphone ging de schuif in, ik was klaar om terug te keren naar begin jaren 2000 met mijn splinternieuwe Nokia 3310.

Hype-gsm

Laat ik het eerst even over die Nokia 3310 hebben, voor ik het over mijn detox heb. De originele 3310 was indertijd bij zijn introductie een gehypete telefoon, die over de jaren heen een legendarische status heeft gekregen. De nieuwe versie kon dit jaar dan ook op veel aandacht rekenen. Laat je evenwel niet vangen door nostalgie: de nieuwe Nokia 3310 lijkt wel op zijn bekende voorganger, maar kan niet tippen aan het geromantiseerde beeld dat velen van de populaire gsm hebben. Nagenoeg iedereen die ik het toestel in handen gaf, was teleurgesteld dat het niet nog meer op de originele telefoon leek.

Dat neemt niet weg dat het wel een leuke feature phone is. Het 2,4 inch 480p kleurenscherm ziet er best goed uit, je krijgt er een 2 megapixelcamera bij, kan surfen via Edge, het nieuwe Snake is best entertainend en de batterij houdt het zonder problemen twee weken vol. En ja hoor: het is nog altijd een onverwoestbare baksteen. Voor 65 euro heb je dus een degelijke, maar wel enigszins dure, back-uptelefoon.

Dag 1: de gewenning

Wanneer je na meer dan vijf jaar met een smartphone weer naar een klassieke gsm overschakelt, is dat toch even wennen. Tiens, het scherm reageert niet op mijn aanraking. Met welke toetsencombinatie vergrendel ik dit ding? En hoe werkt dat T9-klavier ook alweer? De muscle memory keerde evenwel snel terug en algauw vlogen mijn vingers weer over de toetsen alsof ze nooit anders gekend hadden.

Die dag ging ik tijdens mijn middagpauze even naar buiten om boodschappen te doen. Op zo’n moment haal ik tijdens het wandelen al eens mijn smartphone naar boven om even te kijken of er nog iets nieuws is gebeurd op Facebook of Twitter. Gewoon om ergens mee bezig te zijn. Die reflex zit zo diep in mij geworteld dat ik met de Nokia 3310 hetzelfde deed. Meermaals haalde ik tijdens die korte wandeling de gsm uit mijn broekzak. Het enige dat evenwel veranderde, was het uur in de rechterbovenhoek.

‘s Avonds vertrok ik naar huis en stuurde mijn vriendin een sms’je dat ze mij binnen een uur tot anderhalf uur thuis kon verwachten. Met mijn smartphone stuur ik elke dag een Glympse waarmee ze nauwkeurig kan volgen waar ik in de file sta op de ring van Antwerpen en hoelang het nog duurt voor ik thuis ben. Dat moest nu even anders. Ook de autoradio ging weer aan, nu ik niet langer in de wagen naar mijn favoriete podcasts kon luisteren.

Dag 2: de FOMO slaat in

Op de tweede dag had ik verlof. Toen gebeurde het: mijn fear of missing out sloeg in als een bom. Geen toegang tot e-mail, WhatsApp, Facebook of Twitter. Ik had geen idee wat er die dag de actualiteit bezighield, welke conversaties er in mijn WhatsApp-groepen aan de gang waren, wie van mijn Facebookvrienden nu weer een kleine had gekocht, of hoe het met de website liep in mijn afwezigheid (een terechte zorg, zo bleek).

Plots werd het weer een uitdaging om mensen te bereiken. Hoe je ‘t ook draait of keert, een whatsappje sturen heeft een lagere drempel dan even bellen of zelfs een sms. Daar moet je al een goede reden voor hebben, terwijl een chatbericht er terloops en zonder veel nadenken wordt uitgeflapt. Ik besloot toch maar eens een sms-conversatie te starten met collega Michaël. Mijn poging werd op gehoon onthaald.

“Ik leef in sociaal isolement. #nokia3310”

“Ik zou een gifke sturen om u uit te lachen, maar ja…”

Tegen het einde van de dag ontdekte ik evenwel dat het allemaal wel meevalt met die FOMO van mij. Doorheen de dag was ik wel eens op Facebook en Twitter gaan piepen omdat ik wat werk op mijn pc moest doen, maar het besef kwam al snel dat er eigenlijk niet zo veel te zien is in die digitale cafés en je gerust een dag of langer weg kan blijven. Zeker als een bezoek betekent dat je er bewust voor achter je computer moet gaan zitten. Net iets omslachtiger dan snel je smartphone tevoorschijn halen.

Dag 3: tijdswinst

Op dag drie kreeg ik mijn grootste aha-erlebnis van de week. Voor de eerste keer sinds de start van mijn experiment reed ik ‘s ochtends richting redactie. Tot mijn verbazing kwam ik een half uur vroeger op het werk aan dan gewoonlijk. De reden? Ik had geen smartphone om mij ‘s ochtends bij het ontbijt af te leiden. Zonder het ochtendritueel van al mijn feeds te checken, had ik plots heel wat tijd op overschot.

Het besef van de smartphone als enorme tijdverslinder kwam er die week meermaals. Het is zo aanlokkelijk om op een verloren moment je telefoon erbij te nemen om je te entertainen. Van zodra je je smartphone ontgrendelt, word je evenwel begroet door een dozijn apps die allemaal smeken om geopend te worden. Even kijken of je notificaties hebt gemist, evolueert dan al snel in minutenlang door feeds scrollen, foto’s liken, artikels lezen, filmpjes kijken en spelletjes spelen. Tot je elke app minstens één keer gepasseerd bent.

De Nokia 3310 kon op geen enkel moment voor afleiding zorgen en dat was eigenlijk prima zo. Het heeft me geleerd om ook nu ik terug een smartphone op zak heb er aandachtig op te zijn dat ik die verloren momenten niet langer rek dan nodig.

Dag 4: de baan op

De volgende dag diende er zich weer een nieuwe uitdaging aan. Het was teamdag van onze uitgeverij en ik moest collega Michaël oppikken bij hem thuis. Ik was er nog nooit geweest en had geen gps om mij de weg te wijzen. Daar gebruikte ik immers altijd mijn smartphone voor.

Michaël had er daarom niet beter op gevonden dan een roadbook met instructies voor mij af te drukken via Mappy. Ik trotseerde de ochtendspits met mijn papieren bij de hand en de radio op de achtergrond – nog steeds geen podcasts.

Uiteindelijk wist ik zonder al te veel problemen mijn weg te vinden. Mission accomplished. Van daaruit was het verder naar de ontmoetingsplaats voor onze teamdag, met dank aan Waze op Michaëls smartphone. Toch weer net iets makkelijker om de meest efficiënte weg te vinden met realtime verkeersinformatie.

Na 10 dagen

De laatste dagen raakte ik stilaan gewend aan het leven zonder smartphone. Toch bleef ik nog regelmatig tegen hindernissen aanstoten. Zaken waarvan je pas merkt dat je ze mist, wanneer ze niet langer een evidentie zijn. Snel iets opzoeken op internet was plots geen optie meer. De regelmatige foto’s en filmpjes die mijn vriendin stuurt van ons drie maanden oude zoontje moest ik missen wanneer ik op het werk was. Zelf foto’s en filmpjes maken, kon ik al helemaal vergeten. Na vijf foto’s, die overigens toch niet om aan te zien zijn, zat het geheugen van de Nokia 3310 al vol.

Het heeft mijn ogen geopend hoe belangrijk dat ene toestel in mijn leven is geworden. De smartphone heeft doorheen de jaren onder meer mijn agenda, camera, mp3-speler en gps vervangen. Het is mijn voornaamste toegangspoort tot het internet, mijn entertainment tijdens dode momenten, mijn persoonlijke encyclopedie, en mijn belangrijkste contactpunt met familie, vrienden en collega’s.

Tegelijk realiseerde ik me ook dat mijn vriendin haar verzuchtingen over mijn overmatig smartphonegebruik niet geheel onterecht waren. De Nokia 3310 bracht weer wat rust in mijn leven. Zonder social media en andere apps die voortdurend om mijn aandacht smeken. Het was echt een smartphonedetox waarbij ik moest afkicken, en waar ik ook lessen uit heb getrokken. Ik haal mijn smartphone nu minder snel boven en stop hem ook sneller weer weg. Ik hoef er niet meer altijd mee bezig te zijn.

Het is wel fijn om af en toe ook eens offline te zijn.