Hoe sterk is een laptop echt: de specificaties onder de loep

 
fully rugged, semi-rugged en business rugged: in een eerder artikel gingen we dieper in op het onderscheid maar de globale classificatie zegt lang niet alles. Om echt de juiste laptop voor de job te kiezen, kijk je best naar de verschillende officiële tests die specifieke toestellen doorstaan hebben, en de ratings die fabrikanten aan hun laptops toeschrijven. De MIL-STD-tests zijn hier de norm. Zij vormen een verzameling van testscenario’s die hevig gebruik in moeilijke omstandigheden nabootsen.
 
De MIL-STD of MIL-SPEC is heel populair bij fabrikanten van business rugged laptops om de overleefbaarheid van hun toestellen aan te prijzen. De afkorting staat voor United States Military Standard maar wordt wereldwijd gehanteerd. Het is belangrijk om te weten dat de MIL-standaard uit een heleboel verschillende tests bestaat, die zelf nog eens in verschillende variaties worden uitgevoerd. Bovendien is het niet omdat een laptop aan een MIL-test wordt onderworpen, dat het toestel ook steevast ongehavend uit die test komt. Er bestaat dus niet zoiets als dé MIL-test: onder de noemer schuilen een heleboel verschillende standaardtests waaruit een fabrikant er doorgaans enkele kiest.
 

Tests en subtests

Om te weten wat de MIL-test echt betekent voor een toestel, vraag je best even na welke tests uit welke subcategorie precies worden uitgevoerd. Je krijgt dan als het goed is erg concrete resultaten, zoals een valtest vanop bureauhoogte, een vibratietest en een vochtigheidstest. Als de fabrikant van een laptop de toestellen daadwerkelijk aan een onafhankelijk testbureau heeft toevertrouwd, dan bestaat er bovendien een testrapport dat je eventueel kan opvragen.
 
HP en Lenovo strijden nek aan nek voor de titel van ’s werelds grootste laptopfabrikant en allebei verkopen ze zakelijke toestellen die onderworpen worden aan militaire tests. Lenovo pakt er zelfs trots mee uit op de zijn website. We klopten bij de twee fabrikanten aan voor meer informatie over wat dat concreet betekent.
 
Laptops uit HP’s Pro-reeks moeten negen verschillende tests uit de MIL-STD 810G-substandaard overleven. EliteBooks moeten levend uit een reeks van twaalf tests komen en de krachtige Z-workstations worden aan veertien tests uit de standaard onderworpen. Een handvol laptops wordt telkens geselecteerd. In het geval van de EliteBook x360 130 G2 ging onafhankelijke testinstantie NTS aan de slag met negen exemplaren, die telkens aan de verschillende tests werden onderworpen. Om gecertificeerd te raken moeten alle ingezonden toestellen het proces overleven.
 

Concrete cijfers

In het rapport zien we dat de EliteBook getest wordt op hoge temperatuur, lage temperatuur, temperatuurschok, hoogte, vochtigheid, vallen, stof, vibratie, schokken, vries-dooi en zand. Heel concreet zien we dat de laptops temperaturen van meer dan 70 graden overleven in de temperatuurtest. Voor de valtest zien we dat het bureau vijf toestellen laat vallen vanop 76 centimeter. Tijdens de tests wordt er op gelet dat de toestellen zowel op de randen als op de hoeken vallen, om zo alle mogelijke scenario’s te dekken.
 

 
We keken in totaal vier rapporten van recente HP-toestellen in en constateerden dat de fabrikant telkens gelijkaardige tests uitvoert. Zelf geeft HP geen officiële garantie op zijn toestellen wanneer die bijvoorbeeld vallen. Het bedrijf deelt in dat opzicht enkel mee dat het de toestellen grondig getest heeft, en dat alle data suggereert dat ze wel degelijk tegen een stootje kunnen.
 
Het is interessant om HP’s proces met dat van Lenovo te vergelijken. Ook van Lenovo kregen we meer informatie over de MIL-tests die de zakelijke laptops doorstaan. Alle modellen uit 2017 (ThinkPad L, T, X, P, Yoga, 13 en 11e) worden aan 12 tests onderworpen. Voor de ThinkPad 11e zijn dat er zelfs 15. Ook Lenovo kiest voor de MIL-810G-standaard.
 

Schimmel versus vallen

Op het eerste zicht zijn de tests waaraan de twee laptopgiganten hun toestellen onderwerpen gelijk, maar nadere inspectie toont enkele belangrijke verschillen. Zo voeren de twee exact dezelfde tests uit voor temperatuur (warm, koud en temperatuurschok), gebruik in een potentieel explosieve atmosfeer (belangrijk voor raffinaderijen, boorplatformen…) en vibratie. Lenovo test zijn toestellen echter met enkele bijkomende variaties op bovenstaande tests.
 
Daar staat dan weer tegenover dat één MIL-test bij die fabrikant toch uitblinkt door afwezigheid: geen van de twaalf standaardtests waar Lenovo zijn laptops aan onderwerpt, is een valtest. In de plaats daarvan krijgen we een schimmel- en een zonnestralingstest. Die voert HP dan weer niet uit. In veel scenario’s is de kans op een val natuurlijk een stuk groter dan de kans op een schimmelinfectie. Hoewel beide fabrikanten dus uitpakken met MIL-STSD-810G-tests, is er in de praktijk dus een heel relevant verschil tussen het misbruik dat de toestellen werkelijk kunnen verdragen.
 

Zeg niet zomaar temperatuurschok

Ook fully rugged laptops worden aan MIL-tests onderworpen. Het zal je niet verbazen dat de tests waaraan een fully rugged toestel moet voldoen, een stuk uitgebreider zijn. We kijken naar de CF-33 van Panasonic, een 2-in-1 die als fully rugged wordt omschreven. We zien inderdaad dat die claim kracht wordt bijgezet door maar liefst 26 geslaagde tests uit de MIL-STD-810G-categorie, waaronder drie verschillende valtests met een maximale hoogte van anderhalve meter, en specifieke tests voor robuustheid in erg veeleisende omgevingen zoals zoute mist, die je op bijvoorbeeld een schip kan verwachten. Panasonic onderwerpt de toestellen hier bovendien aan extra tests voor verschillende variaties van regen, specifieke soorten stof en zand, operaties op extreme hoogte en bij uitzonderlijke vrieskou.
 

 
Hoewel zowel Lenovo, HP als Panasonic hun laptops op temperatuurverschillen testen, zien we zelfs hier een verschil. Voor de business rugged laptops kijken de fabrikanten naar temperaturen tussen plus en min 40°C, met telkens een maximale schok van 50°C. De CF-33 moest temperaturen tussen min 50°C en 93°C overleven.
 
De conclusie mag hier zijn dat de claim van een laptop aan een MIL-test te onderwerpen op zich niet veel waard is. Wie zijn toestel enkel aan de vriestest onderwerpt, levert in principe ook een MIL-gecertificeerde computer af. Het label is eerder een uitnodiging om even verder na te vragen hoe de toestellen precies getest zijn. Komen ze voorzien van een certificaat waarop de belangrijkste tests vermeld staan, dan dien je nog steeds even na te kijken of de toestellen getest zijn in voor jouw werkomgeving relevante omstandigheden. Een regentest maar geen valtest leidt tot MIL-certificatie, maar is niet erg relevant in een binnenomgeving.
 
//www.smartbiz.be/achtergrond/171707/wat-betekent-rugged-een-gids-doorheen-de-variaties/