Blockchain bij de overheid: kijken en afwachten

 
De overheid kijkt actief naar blockchain als disruptieve en potentieel waardevolle technologie. Dat blijkt uit een schriftelijke vraag die senator Rik Daems (Open VLD) stelde aan de bevoegde ministers en staatssecretarissen voor alle Belgische overheidsdiensten. Uit de antwoorden blijkt dat onze uitvoerende macht zich bewust is van de mogelijkheden van Blokchaintechnologie, maar desalniettemin niet staat te springen om er mee aan de slag te gaan.
 

Vertrouwen

Dat blockchain relatief jong is, speelt een grote rol. Bij Binnenlandse Zaken geeft Minister Jambon (N.VA) te kennen dat hij de technologie nog niet rijp genoeg acht om gegevens met een hoog privacygehalte aan toe te vertrouwen. Het klopt dat blockchainraamwerken op maat van vertrouwelijke gegevens nu pas de kop op steken. Toch blijkt uit datzelfde antwoord ook dat het departement de voordelen van de technologie niet helemaal apprecieert. “Blockchain is een  gedistribueerde databank, wat betekent dat de gegevens op meerdere gedistribueerde toestellen worden bewaard. De theorie is dat dit een extra redundantie met zich meebrengt.”, aldus de minister. Redundantie is natuurlijk niet de kern van de zaak, het gedistribueerde systeem is gebouwd op consensus, wat een hogere betrouwbaarheid van de gegevens moet garanderen, maar verder los staat van klassieke redundantie die je bereikt met back-ups.
 
[related_article id=”171682″]  
Veel overheidsdiensten merken op dat blockchaintechnologie in hun geval het nuttigst zou zijn om op een betrouwbare manier gegevens te delen. De reeds bestaande Kruispuntbank van de Sociale Zekerheid (KSZ) neemt die taak vandaag echter op een traditionele manier op zich. De dienst Maatschappelijke integratie ziet bijvoorbeeld wel in hoe blockchain een rol kan spelen, maar stelt zich om begrijpelijke redenen vragen bij de meerwaarde tegenover de KSZ.
 

Afwachtend

Het gros van de diensten neemt een heel afwachtende houding aan. Het Federaal Agentschap voor de Voedselveiligheid stelt zich bijvoorbeeld bereid om mee te werken aan blockchainprojecten, vooral om de voedselketen te beveiligen en exportcertificaten te beheren. Een systeem gebouwd op blockchain maakt voedselfraude in theorie bijna onmogelijk.  Er lopen in de privésector al verschillende proefprojecten waarbij logistiek gebouwd wordt op blockchain, maar het agentschap bekent nog geen uitvoerige analyses uitgevoerd te hebben over de potentiele toepassingen. Een pilootproject is dus nog niet aan de orde.
 
De pensioendienst geeft aan nauw samen te werken met de bankensector, en overweegt om met één van de banken toch al in een proefproject te stappen. Veiligheid blijkt hier het struikelblok te zijn: voor de dienst de sprong waagt, wacht ze een advies van het Centrum voor Cybersecurity af.
 

Concrete plannen

De privacycommissie onder leiding van Staatssecretaris De Backer is één van de weinige overheidsinstellingen met heel concrete plannen voor de implementatie van blockchaintechnologie om dienstverlening te vereenvoudigen. De commissie werkt aan een digitaal privacypaspoort voor burgers dat geënt zal zijn op blockchain.
 
[related_article id=”173418″]  
Het hoeft niet te verbazen dat de overheid binnen het domein van de digitale agenda de grootste stappen onderneemt. Minister voor de Digitale Agenda Alexander De Croo (Open VLD) laat weten dat er binnen de overheid over de beleidsniveaus heen een ‘Blockchain Coalition’ bestaat, die probeert op een overkoepelend niveau uit te dokteren waar de meerwaarde van blockchain voor de overheid zit. Echte pilootprojecten zijn nog niet aan de orde. De Blockchain Coalition kijkt wel naar partners waarmee proof of concept-tests worden uitgewerkt.
 
We kunnen ons niet van de indruk ontdoen dat de overheid hier wat achterop hinkt op haar eigen potentieel. Smals, de gezamenlijke IT-organisatie die de overheid ondersteunt, heeft in principe de nodige kennis binnenshuis om verder te gaan dan alleen te analyseren waarvoor blockchain eventueel relevant is. Toch hebben we niet het gevoel dat de nieuwe technologie de bestuurders van het land allemaal even wakker houdt.
 

Gemiste kansen

Verder missen we antwoorden van enkele belangrijke diensten zoals Justitie. Dat departement kampt al sinds mensenheugenis met een ICT-achterstand, waardoor advocaten tot vandaag met vooroorlogse taferelen te maken krijgen. Denk aan papieren dossiers van duizenden bladzijden die niet zomaar gekopieerd kunnen worden. Een digitalisering met de hulp van blockchain zou in theorie een eenvoudige maar veilige uitwisseling van digitale dossiers tussen advocaten en het gerecht kunnen faciliteren.
 
Van het kabinet van Rik Daems horen we dat hij de ambitie heeft om bijkomende vragen te stellen aan de Minister van Justitie. Ook hij ziet blockchain als een interessante technologie om gegevens in een gerechtelijk dossier te centraliseren of boetes op te volgen.
 
[related_article id=”173480″]  
Ook over het notariaat wordt met geen woord gerept. Senator Daems haalt in zijn vraag nochtans uitdrukkelijk het voorbeeld aan: “Blockchain kan de administratie drastisch vereenvoudigen voor de lokale overheden en alle administraties, in het bijzonder wat betreft de burgerlijke stand, onroerend goed en de registratierechten, intellectuele eigendom en trouw- en geboorteregelingen.” De waarde van een dure akte valt immers weg wanneer een blockchain evenveel zekerheid biedt over bijvoorbeeld eigendomsrecht. Het is jammer dat geen van de ministers en staatssecretarissen hier dieper op in is gegaan.
 
Ondanks het gebrek aan concrete en tastbare proefprojecten lijkt iedereen binnen de overheid wel bereid om blockchaintechnologie te omarmen wanneer blijkt dat ze meerwaarde voor hun departement kan bieden. Het is overigens geen ramp dat we moeten vaststellen dat de overheid minder snel uit de startblokken schiet. Ze heeft immers de meest persoonlijke van onze data ter beschikking, waardoor de visie om pas aan de slag te gaan met technologie wanneer die matuur is, niet noodzakelijk verkeerd is. Dat wil natuurlijk niet zeggen dat er geen plaats is voor meer ambitie omtrent het opstarten van pilootprojecten.
 
https://www.techpulse.be/achtergrond/211905/onder-de-motorkap-van-bitcoin-en-de-blockchain/