Opinie: één oplader voor allen, allen voor één oplader?
Vandaag zijn er drie types oplaadaansluitingen die courant in gebruik zijn: USB-A, USB-C en Apple’s Lightning. Omdat USB-C voor veel apparaten tegenwoordig de norm is, probeert de Europese Unie al jarenlang van USB-C de universele standaard te maken. Als de voorgestelde aanpassingen aan de Radio Apparatuur Richtlijnen worden goedgekeurd door de lidstaten, dan zou dat vanaf 2024 al het geval kunnen zijn. Toch botst de verplichting op verzet vanuit de hoek van elektronicafabrikanten. Is het idee van één oplader voor al je verschillende elektronische apparaten wel haalbaar? Met een simpele ja of nee kan je deze vraag niet beantwoorden.
Lees ook: Europa zet licht op groen voor universele oplader
Universele oplader: pro’s en contra’s
Ja: comfort voor consumenten
Een kleine rondvraag: hoeveel opladers heb je bij jou thuis liggen? Uit een Europees onderzoek blijkt dat de gemiddelde consument minstens drie verschillende opladers heeft liggen. Elk apparaat dat je koopt, van smartphones tot fotocamera’s, heeft wel zijn eigen oplader. Die heeft soms nog eens een unieke aansluitingspoort zodat je de lader voor geen enkel ander apparaat kan gebruiken. Hoe handig zou het wel niet zijn als je voortaan niet meer standaard een nieuwe oplader krijgt of moet kopen voor een nieuw apparaat? Eén universele oplader die met alle types apparaten compatibel is, zou voor de consument een goede zaak zijn.
Ja: minder e-waste
Een andere grote winnaar is het klimaat. Wanneer het bijhorende apparaat stuk gaat, heeft een oplader meestal nog maar weinig bestaansreden. Wat doe je met een oplader die je niet meer kan gebruiken? Of je laat hem in een lade liggen, of je gooit hem weg. Volgens een onderzoek dat de Europese Unie liet uitvoeren zouden weggegooide laders elk jaar goed zijn voor 11.000 ton elektronisch afval of ‘e-waste’.
Europa meent dan ook met deze maatregel alleen al de afvalberg jaarlijks met 1.000 ton te kunnen verminderen. Fabrikanten lijken zich ook wel bewust te zijn van de ecologische impact van hun opladers. Daarom steken veel fabrikanten tegenwoordig niet meer standaard een oplader mee in de doos van hun apparaten. Al kan je je afvragen of ze dat daadwerkelijk doen vanuit een ethische overweging of simpelweg om de productiekosten te verminderen. Soms moet je ethiek met de harde hand afdwingen.
Neen: verschillende batterijen
Batterijen zijn er in alle vormen en maten. Een eerste onderscheid maakt men tussen primaire en secundaire batterijen. Primaire batterijen zijn bijvoorbeeld AA-batterijen die je in elke supermarkt kan kopen; eens volledig opgebruikt zit hun levensduur erop. Smartphones, laptops en veel andere gadgets maken gebruik van secundaire batterijen die je wel opnieuw kan opladen.
Maar ook binnen de klasse van secundaire batterijen bestaat er onderscheid op basis van het materiaal waaruit de batterij gemaakt wordt. De meeste apparaten hebben vandaag de dag wel een lithium-ion-batterij omdat dit type een lagere energiedichtheid heeft en langer mee kan dan andere materialen zoals lood en nikkel. Toch is de batterij van een smartphone anders gebouwd dan die van een laptop of fotocamera. Die verscheidenheid brengt technische complexiteit met zich mee, in het streven naar één universele oplaadstandaard.
Neen: fabrikanten liggen dwars
Een heel belangrijke partij in dit verhaal zijn natuurlijk de fabrikanten van elektronica. Je kan hen wel wettelijke verplichtingen opleggen, zij moet uiteindelijk ook mee in het verhaal willen stappen. Fabrikanten zullen vooral tot een akkoord moeten komen over de universele laadcapaciteiten van die oplader, een aspect waar vandaag de dag grote verschillen in bestaan binnen de elektronica-industrie.
Eén partij die alvast niet happig lijkt te zijn om de omschakeling te maken is Apple. De iPhonebouwer gedraagt zich graag als een buitenbeentje in de markt. De iPhone heeft al jaar en dag de Lightning-oplaadpoort, waardoor je een smartphone van een ander merk niet aan een Apple-oplader kan hangen en vice versa. De enige manier om dit te omzeilen is via een Lightning-naar-USB-adapter, maar dat draagt op zijn beurt weer niet bij tot het verminderen van het aantal kabels in huis.
Nu Apple juist meer en meer richting Lightning wil toegroeien, zal het ombouwen van haar iPhones naar de universele USB-C-standaard veel aanpassingen vergen. Apple meent dat dit een rem zal zijn op het ontwikkelen en verbeteren van nieuwe oplaadtechnologieën. Gezien de belangrijke rol die Apple in de technologiesector speelt en ze in het verleden niet hebben teruggedeinsd om de strijd aan te gaan met Europa, zou het opleggen van een universele oplader wel eens stof kunnen zijn voor een juridisch spel waar niemand iets aan heeft.
Uniformiteit vs innovatie
Beide kampen hebben wel hun argumenten. Technologie moet ons dagelijks leven makkelijker maken. Eén oplader voor alle elektronica kan daar zonder twijfel toe bijdragen. Iedereen kent wel de frustratie om in een lade vol opladers de juiste adapter te vinden. Ook het ecologische argument mag niet onderschat worden in deze discussie. Sinds de recente klimaattop in Glasgow staat klimaat weer bovenaan de politieke agenda. Om aan te tonen dat daar niet met loze beloftes uitgepakt werd, zullen politici wereldwijd in de komende jaren proberen hun glorieuze overwinning op vlak van klimaatpolitiek binnen te halen. Ook technologiebedrijven pakken maar graag uit met hun duurzaamheidsbeleid, al toont de realiteit maar al te vaak dat het vooral een papieren beleid is. Technologiebedrijven zullen hoe langer hoe meer geconfronteerd worden met wat ze écht doen om hun voetafdruk te verminderen.
Langs de andere kant heeft Apple ook wel een punt wanneer de techreus zegt dat uniformiteit en innovatie vaak haaks op elkaar staan. Met de capaciteit en oplaadsnelheid van een batterij kan een product zich vandaag onderscheiden van de concurrentie. We hebben laadtechnologie zich de voorbije jaren dan ook snel zien ontwikkelen. Denk maar aan draadloos opladen en snelladden. Bedrijven zoals Xiaomi en OPPO hebben zich opgewerkt tot trendsettende innovators binnen oplaadtechnologie. Moeten opladers echter in een uniform keurslijf gestoken worden, dan zullen deze bedrijven minder worden uitgedaagd om de grenzen van oplaadstandaarden te blijven verleggen omdat het niet langer een uniek verkoopargument is. Omwille van al deze conflicterende belangen sleept het debat over de universele oplader al meer dan tien jaar aan. Er zal ook niet zomaar een pasklare oplossing uit de hoed getoverd worden die iedereen tevreden stelt.
Lees ook: OPPO breekt snellaadrecord: een volle batterij in negen minuten
