Cloud computing: 5 trends voor 2021

Het voorbije decennium was ongetwijfeld het decennium van cloud computing. Vandaag de dag is cloud computing in alle soorten organisaties, klein en groot, doorgedrongen. Voor wie toch nog niet helemaal mee is met de term cloud computing: gegevens opslaan ‘in de cloud’ betekent dat je de opslag van die bestanden en data loskoppelt van het apparaat waarmee je werkt. Je slaat ze dus niet meer op in het geheugen van je computer zoals dat vroeger gebruikelijk was, maar op een netwerkserver die voor de hele organisatie beschikbaar is. Cloud computing kan verder gaan dan puur de opslag van bestanden, je kan allerlei IT-diensten zoals softwareapplicaties, databases en bedrijfsservers- en netwerken laten opereren in de cloud. Cloud computing kan dan ook verschillende vormen aannemen. Infrastructure as a Service biedt een basis IT-infrastructuur aan. Platform as a Service is een iets uitgebreidere variant van IaaS. Dan is er ook nog Software as a Service, dat is meer gefocust op softwaretoepassingen. Bekende leveranciers van clouddiensten zijn Google, Microsoft, IBM, Amazon en Salesforce, met elk hun eigen specialisaties. 

Wat zijn de belangrijkste voordelen van cloud computing? Ten eerste natuurlijk de beschikbaarheid van data. Omdat de data opgeslagen staat op een gemeenschappelijke cloudserver, kan iedereen die toegang heeft tot de cloudserver op elk mogelijk moment aan belangrijke databases en bestanden. Dat werkt heel wat efficiënter dan deze altijd naar elkaar moeten doormailen. Op die manier is cloud computing snel implementeerbaar, schaalbaar en veel kostenefficiënter. Individuele apparaten verliezen ook geen capaciteit aan opslag, zodat hun rekenkracht ten volste kan benut worden. Cloudservers vragen ook weinig onderhoudsuren van je IT-specialisten; regelmatig de applicaties patchen zou voldoende moeten zijn. Tenslotte zijn de cloudservers van gespecialiseerde leveranciers uitstekend beveiligd. 

Door al die voordelen is cloud computing op 10 jaar tijd enorm snel gegroeid. Volgens onderzoek van Salesforce maakte begin 2010 nog niet de helft van bedrijven gebruik van clouddiensten. Tegen 2017 was dat al gestegen naar 70%. Bedrijven die nog niet in de cloud opereren dreigen hopeloos achter te lopen. Technologische vooruitgang zit nooit stil, en ook cloud computing heeft haar groeiplafond nog lang niet bereikt. We bespreken in dit dossier 5 trends waarvan we voorspellen dat deze de nabije toekomst van cloud computing vorm zullen geven. We merken op dat deze technologieën in feite al bestaan en beschikbaar zijn, en de adoptiegraad ervan is snel aan het toenemen: 

Serverless computing 

Wanneer je opteert voor serverless computing, dan zal je als bedrijf over geen enkele server meer beschikken. Je vertrouwt het beheer van je cloudopslag volledig toe aan je leverancier. De leverancier zal eveneens dan ook instaan voor de verdeling en toekenning van machine resources. Het grootste voordeel van serverless computing is opnieuw de kosten die een organisatie kan uitsparen. Met de leverancier kan een zeer flexibel kostenplan worden opgesteld, dat volledig aangepast wordt aan de resources die elke applicatie nodig heeft in plaats van een capaciteit aan te kopen die mogelijk niet helemaal benut wordt. Serverless computing kan ook de efficiëntie in een organisatie ten goede komen. Het creëert ruimte voor bedrijven om zich te focussen op hun eigen specialisaties zonder dat ze zich zorgen moeten maken over het beheer en de operabiliteit van hun servers. Zeker voor kleinere organisaties met beperkte IT-middelen kan het een goede oplossing zijn.  

Er zijn natuurlijk ook wel enkele nadelen aan verbonden. Zo heeft serverless computing in haar huidige staat nog duidelijke limieten. Codes hebben wel eens een hogere responslatentie, en resources zijn nu eenmaal beperkt. Daardoor is het nog niet geschikt voor high-performance computingtoepassingen. In principe is het wel veilig in gebruik, maar bij bugs is het moeilijker om een diepgaande analyse te maken, en ook bij migratie van data kunnen problemen optreden. Desondanks is CEO van Microsoft Satya Nardella een groot aanhanger van serverless computing. Hij is er van overtuigd dat de trend niet enkel de toekomst is van back-end cloud computing maar ook van distributed cloud. Ook Amazon Web Services begint hier meer op in te zetten. Dat de trend ook stilaan aan het doorbreken is, tonen statistieken van Gartner aan. Ongeveer 20% van bedrijven globaal genomen zou steunen op serverless computing voor bepaalde toepassingen.  

Hybride cloud 

Hybride cloud is al enkele jaren aan een opmars bezig. Voorlopig staat het nog wel in de schaduw van publieke cloud. Voorspellingen van opnieuw Gartner luidden dat de waarde van die business dit jaar nog zal groeien tot 225 miljard euro. Maar ook de implementatie van hybride cloud steeg in 2019 tot 58% van ondernemingen, en dat percentage zal dit jaar nog flink toenemen. Hybride cloud is een heel andere manier van werken dan serverless cloud. In een hybride cloudstructuur wordt de opslag van data gediversifieerd over private cloudservers die op eigen hardware draaien en publieke cloudservers waarvoor gesteund wordt op de hardware van de cloudleverancier. Applicaties en databases kunnen op die manier voortdurend getransfereerd worden tussen de verschillende servers, afhankelijk van wat de organisatie het beste dient. Dat biedt de organisaties volledige controle over de uitbouw van hun cloudinfrastructuur. Die kunnen ze aanpassen aan hun noden, en zijn niet afhankelijk van externe providers zoals bij serverless computing. Daarnaast is het ook snel en zeer veilig. Maar toch zal niet elke organisatie in staat zijn om de infrastructuur die vereist is voor een hybride cloud te dragen.  

Containers 

Zoals containers al eeuwden gebruikt worden om goederen veilig te transporteren, hebben cloudservers containers om applicaties van server naar server over te dragen. Een container moet je eigenlijk zien als een standaardpakket software dat de code van een applicatie bundelt met configuratiebestanden, bibliotheken en in feite alles wat je nodig hebt om de applicatie te kunnen draaien. Omdat ze als een totaalpakket komen, kunnen bedrijven ze in hun eigen IT-infrastructuur integreren met een zeer verlaagd risico op configuratieproblemen. De belangrijkste voordelen van containers zijn dus hun flexibiliteit, draagbaarheid en snelle schaalbaarheid.  

De opkomst van containers hangt volgens experten nauw samen met de stijgende populariteit van Kubernetes. Dat is een open-source containerplatform dat werd ontwikkeld door Google. Het platform wordt nu beheerd door de Cloud Native Computing Foundation, dat in maart een stabiele versie lanceerde. Sinds die stabiele lancering zijn de meeste nieuwe microcloudservices opgebouwd vanuit Kubernetes of in de vorm van een PaaS of IaaS waarop Kubernetes toegepast wordt. Sommige cloudleveranciers hebben ook licenties om Kubernetes aan te bieden. Samen met Kubernetes zullen containers niet meer weg te denken zijn uit microclouddiensten. Analisten voorspellen dat tegen eind 2021 95% van de nieuwe applicaties via een container zal opgebouwd zijn.   

AI 

Daar is AI weer. Hoewel cloud en artificiële intelligentie een onderlinge strijd uitvoeren om het meest gehypte buzzwoord te zijn, hangt hun toekomst nauw samen. AI dringt stilaan door tot in alle gelederen van business, dus waarom zou er binnen cloud geen rol zijn weggelegd voor algoritmen? Heel wat organisaties kampen met een disruptie omwille van hun infrastructuur. AI loslaten op de datacenters kan heel wat van die uitdagingen tegemoet komen. Door de implementatie van AI kunnen processen zoals het beheren en analyseren van data geautomatiseerd worden. Zo kunnen organisaties energie en kosten voor gespecialiseerd personeel uitsparen. Ook voor het beveiligen van data kan AI leiden tot meer gesofisticeerde oplossingen die kunnen geïmplementeerd worden zonder menselijke interventie. Gartner is dan ook overtuigd dat in het jaar 2021 bedrijven nog meer zullen investeren in AI-oplossingen. Dat totaalbedrag zou kunnen oplopen tot bijna 45 miljard dollar.  

Groeiende kenniskloof 

De laatste trend is niet van technische aard, maar eerder een gevolg van een verschuiving die zich op macroschaal in de maatschappij aan het afspelen is. De huidige jonge generatie worden wel eens de ‘digital natives’ genoemd. Dat komt omdat zij van jongs af aan in contact met technologie komen. Kinderen spelen al met tablets en smartphones van zodra ze enkele jaren oud zijn, en jongeren zouden zich geen leven zonder technologie meer kunnen voorstellen.  

Hoe gaat dat nu cloudtechnologie beïnvloeden? De digital native-generatie is stilaan de schoolbanken aan het verlaten en zich aan het binnenwerken in bedrijven en organisaties. In de nabije toekomst zullen zij het IT-beleid van organisaties gaan uitstippelen. Zij zullen een hogere nood voelen aan kennis over technologische ontwikkelingen in cloud computing en andere domeinen. Die hogere kennis zal moeten leiden tot een snellere adoptiegraad van nieuwe technologieën. Een positieve zaak voor de verdere doorgroei van bedrijven, maar het kan tot een tweespalt leiden binnen organisaties. De kenniskloof tussen de digital natives en werknemers van andere generaties die minder snel zijn in de adoptie van nieuwe technologieën kan op die manier groeien. Om die kloof zo klein mogelijk te maken en elke werknemer optimaal te laten renderen, zal het belang aan opleidingen rond cloud computing in de komende jaren stijgen.