Franchisingwet blijft verwarring zaaien
In februari 2006 werd een nieuwe Belgische wet van kracht die de franchisenemers wilde beschermen tegen enkele wanpraktijken in de franchisesector. De wet verplicht de franchisegevers om tenminste één maand voor het sluiten van het contract allerhande schriftelijke informatie over te maken inzake de juridische en commerciële aspecten van de deal, zoals exclusiviteitbedingen, voorkooprechten, de structuur van het franchisenetwerk, de te verwachten resultaten en het marktaandeel van de franchisegever. Op basis hiervan zou de geïnformeerde franchisenemer dan kunnen beslissen om al dan niet in zee te gaan met de franchisegever.
De wetgever had een nobel doel voor ogen, waar de IT-sector eigenlijk niet wakker van zou moeten liggen. Echte franchising komt immers vooral voor in andere sectoren, zoals de horeca- en distributiesector. Toch vormt deze wet door de ondoordachte formulering van het toepassingsgebied ook voor veel informaticadienstverleners een vervelend obstakel.
Naast de traditionele franchising is de wet immers van toepassing op elke commerciële samenwerkingsovereenkomst waarbij er tegen vergoeding een overdracht van know-how of een structurele commerciële of technische bijstand plaatsvindt.
Gangbare technieken als preferred partnership (een voorkeursbehandeling van bepaalde dealers) kunnen hierdoor binnen het toepassingsgebied van de wet vallen, evenals de gekende opleidingsprogramma’s en kwaliteitscertificaten van de grote softwareen hardwareproducenten.
Het is verder niet uitgesloten dat de wet van toepassing is op handelaars die, zelfs bij gelijke machtsverhoudingen, beslissen om samen te werken, bijvoorbeeld het geval van een ontwikkelaar van maatsoftware die een samenwerkingsdeal sluit met een naburige pc-dealer. Hoewel het ontwerpverslag van de door de wetgever opgerichte franchisingcommissie her en der enkele verduidelijkingen brengt in de interpretatie van de wet, blijft de onzekerheid bestaan. Meer dan een jaar na de inwerkingtreding van de wet is het dus nog steeds niet duidelijk of de wet in de bovengenoemde gevallen al dan niet van toepassing is.
Doordat de mogelijke sancties bij niet-naleving van de wet echter bijzonder groot zijn – gehele of gedeeltelijke nietigverklaring van het contract – ben ik in de praktijk regelmatig verplicht om cliënten te adviseren het sluiten van de deal met één maand uit te stellen, zodat aan de informatieverplichting vooraf voldaan kan worden. Het risico is immers te groot dat een tegenpartij met succes de nietigverklaring van het contract zou inroepen, moest de relatie in de loop van het contract verzuren. Ook al komt de wet misschien in de typische gevallen tegemoet aan haar doelstellingen, toch kan ik mij niet van de indruk ontdoen dat het parlementaire haastwerk hier voor de nodige praktische wrevel zorgt.
Prof. Dr. Patrick Van Eecke is advocaat gespecialiseerd in IT-recht bij DLA Piper en doceert IT-recht aan de Universiteit Antwerpen en Queen Mary University, London.
