Android One: leuk probeersel, of een geslaagd project?

Google heeft met Android een behoorlijk zorgenkindje in handen. Ja, het is wereldwijd een van de meest gebruikte mobiele besturingssystemen, maar foutloos is het zeker niet. Voor de zoekgigant ligt het grootste probleem bij het updaten van alle Android-toestellen. Dat verzorgt het bedrijf zelf niet, maar verloopt via de partners van Google (lees: fabrikanten). Fabrikanten hebben met andere woorden dus een ‘zorgplicht’ voor het updaten van hun toestellen, maar ze zijn hiertoe niet verplicht. Heeft een fabrikant geen zin om zijn toestellen te updaten, dan is het toestel ten dode opgeschreven. Google heeft de afgelopen jaren meerdere oplossingen uitgebracht, die ik zo allemaal even zal overlopen. Een van de pogingen is het Android One-programma. Is het een geslaagd project…?

Langdradig updateproces 

Laten we beginnen bij de redenen waarom Android-smartphones vrij kort updates ontvangen. Ten eerste is het zo dat het updaten van een smartphone geld kosten. Een update is niet in een enkele dag gemaakt. Sterker zelfs, dat kan soms weken of maanden duren. Voornamelijk kleine fabrikanten hebben het daardoor moeilijk met het updaten van smartphones. Maar, niet alleen de fabrikanten kan je verantwoordelijk houden: leveranciers van onderdelen hebben tevens een flinke vinger in de pap. Voor het ontwikkelen van een Android-update heb je immers een zogenaamde ‘driver stack’ nodig. In deze bundeling zitten alle benodigde drivers, bijvoorbeeld van het scherm. En, nog belangrijker, de processor en grafische chip. Zonder deze bestanden komt een fabrikant niet verder.

Daar stopt het proces (nog) niet. Want, nadat een update is ‘afgerond’, moet deze alle testen van Google doorstaan. Dat zal gebeuren via een zogenoemde Compatibility Test Suite (CTS). In deze testen worden alle functies van de smartphone getest. Precieze onderdelen van de test zijn vaak onderhevig aan verandering. Een ding staat vast: voldoet de software niet aan eisen van Google, dan dient de fabrikant aanpassingen door te voeren. In sommige gevallen kan dit betekenen dat maanden voorbijvliegen voordat de update daadwerkelijk is afgerond. Is de update dan eindelijk klaar? In de meeste gevallen wel. Helaas zijn er altijd uitzonderingen. Specifieke providers doen nog wel eens ‘lastig’ met het toelaten van een update. Zelfs al koop je een unbranded toestel, betekent dat niet dat de update niet vertraagd kan worden door problemen bij je telecomprovider.

Google to the rescue… 

Er is slechts één bedrijf die deze problematiek eens en voor altijd kan oplossen: Google. Hier neemt het dan ook gerust de tijd voor. Gelukkig zijn er wel een paar goede oplossingen uit verschenen, zo is Android One daar een van. In plaats van een oplossing voor het algehele besturingssysteem, biedt Google zijn partners juist de kans om van een schone versie van Android te profiteren. Daar staat het Android One-programma immers voor: een schone versie van Android zonder toevoegingen van de fabrikant. Er bestaat vanuit de fabrikant de optie om enkele apps zelf mee te leveren. Hoeveel apps zijn toegestaan, is niet bekend. Jon Gold, topman van het Android One-programma, liet in een interview weten dat het een ‘beperkt aantal is’, een exact aantal noemde Gold niet Tijdens dat interview kwam er ook meer duidelijkheid over de wijze waarop het programma opereert.

Naast de hoeveelheid (extra) gebundelde apps neemt Google ook op andere plekken de regie over. Dat heeft onder andere te maken met de gebruikte SoC (System on a Chip). Google weet als een van de beste hoe lang een chip nog ondersteuning zal ontvangen. Vermoedelijk kan een fabrikant zijn design voor de smartphone indienen, inclusief specificaties. Bevat het een goedgekeurde SoC, dan is het proces nog niet afgelopen. Een telefoon krijgt namelijk niet zomaar een Android One-embleem als we Gold mogen geloven. In plaats daarvan werkt het team achter Googles project samen met de fabrikant om alle tijdsschema’s te bespreken. Gelooft de zoekgigant er volgens in dat het zal lukken om de updates tijdig uit te rollen, dan mag de fabrikant het Android One-embleem op zijn toestel dragen.

Daar hoort nog wel een behoorlijke dagtaak bij, dat is namelijk wat Android One is. Het programma belooft dat eenieder voor drie jaar lang beveiligingspatches zal ontvangen. Tegelijkertijd zal er een minimum aan twee grote software-upgrades worden uitgerold. Timing van de grote updates is niet enorm van belang. Dat is wel anders voor de beveiligingspatches. Google stelt namelijk dat een telefoon minimaal elke drie maanden een beveiligingspatch moet ontvangen. Komen deze updates te laat, dan houdt de zoekgigant de ontwikkelaars verantwoordelijk. Welke stappen daarbij worden ondernomen is niet bekend, maar je kan en mag ervan uitgaan dat Google flink wat druk uitvoert op de fabrikanten.

Hot take: is Android One dé oplossing? 

Wat mij betreft kan je stellen dat dit niet zo is. Voor fabrikanten zoals Nokia biedt Android One een goede uitkomst. Dat bedrijf was al van plan om met regelmaat updates uit te brengen, en aan het einde van de dag kan het logo van het programma toch een meerwaarde bieden bij de verkoop. In de praktijk is het aanbod van Android One-smartphones helaas vrij klein. Zoals aangeven staat het Finse merk met twee voeten in het programma, evenals Motorola met zijn Moto One. Als laatst kan je Xiaomi toevoegen aan de lijst, gezien het inmiddels een aanbod heeft in België. Dat het aanbod zo klein is, laat wel zien dat er vanuit fabrikanten ‘geen wil’ is om de updates tijdig uit te rollen. Er is immers een mogelijkheid met Googles programma, maar dat laten fabrikanten liever achter zich liggen. Een reden voor de (afwezige) inzet ga je sowieso niet te horen krijgen. Maar een van de redenen is, vermoedelijk, de hogere kosten die deze updates met zich meebrengen.

Helaas is het dan ook niet aan Google om deze problemen helemaal aan te pakken. Wel maakt het aanpassingen in Android om het makkelijker te maken. Vanaf Android 8.1 Oreo verscheen er een nieuw stukje technologie in beeld: Project Treble. Treble, wat is dat in hemelsnaam? Eigenlijk staat Treble voor het loskoppelen van verschillende onderdelen binnen een besturingssysteem. Voorheen waren alle systeemonderdelen gekoppeld, waardoor je, als er een onderdeel werd aangepast, ook een ander onderdeel aan moest passen om ze samen te laten werken. Treble maakt een laag tussen de drivers, die dus van externe partijen moeten toekomen, en aanpassingen die bedrijven zoals Samsung maken. Door het toevoegen van deze laag wordt het makkelijker om beveiligingspatches toe te passen. Ook legt Google de nadruk op het gemak om grote upgrades ‘sneller’ te ontwikkelen. 

Tijd voor de eindstand 

Hoe staat het er nu voor? Hebben de maatregelen effect op de verspreiding van nieuwe versies van Android? Wat in elk geval zichtbaar is, is dat steeds meer fabrikanten van high-end telefoons tijdig hun updates af weten te leveren. Helaas blijft Samsung nog wel achter. Het bedrijf rolde pas in januari van 2019 zijn update naar Android 9.0 Pie uit. Het was al begin augustus dat Google zijn nieuwe updates uit heeft gebracht. Kort daarop rolden Nokia, OnePlus en Sony al de grote updates uit. HTC volgde in een kort tijdsbestek na de updates van de eerdergenoemde bedrijven.

Samsung en LG lopen hopeloos achter op de algehele groep. Als je van plan bent om je telefoon lang te gebruiken, is dat ook van belang om naar de updatezekerheid te kunnen kijken. Updates maken de al te belangrijke optimalisaties mogelijk. Apps werken namelijk niet altijd fijn zonder aanpassing van de gebruiker. Ook is beveiliging een belangrijk thema: met maandelijkse beveiligingspatches weet je min of meer zeker dat je telefoon veilig is. Natuurlijk is niks helemaal veilig, maar ontvang je de updates niet, dan bestaat er de kans dat er misbruik wordt gemaakt van een lek in je smartphone. Al met al dus weer een goed punt om stil te staan bij de updates van je telefoon. En, controleer gerust eens of je telefoon up-to-date is. Zo niet, kijk dan in de toekomst eens naar het aanbod van Android One-toestellen. Of niet.