EU-Hof: Provider hoeft internetverkeer niet te filteren

Het Europees Hof van Justitie heeft beslist dat een provider geen internetverkeer hoeft te filteren. De uitspraak komt er na een jarenlange juridische strijd tussen internetprovider Scarlet en auteursrechtenorganisatie Sabam in België.

Concreet zegt het Europees Hof dat een nationale rechter een internetprovider niet mag verplichten om een filtersysteem in te voeren dat het illegaal downloaden van bestanden voorkomt. Zo klinkt het in de persmededeling van het hof.

2004-2011
Daarmee komt er een belangrijke uitspraak in de juridische strijd die Sabam (het Belgische Buma-Stemra) in 2004 begon. Sabam diende toen een klacht in tegen provider Tiscali, intussen overgenomen door Scarlet, om te voorkomen dat diens klanten via P2P-software muziekbestanden van de bij Sabam aangesloten artiesten konden downloaden.

Dat was de aftrap voor een jarenlange strijd met één centrale vraag: moet Scarlet een filtersysteem installeren dat illegale muziekdownloads herkent en blokkeert?

In 2007 bleek dat dit inderdaad moest gebeuren. Dat besluit werd genomen na een onderzoek waaruit bleek dat er wel degelijk filtersystemen voor bestonden. Maar Scarlet ging in beroep en in september 2008 werd het standpunt herzien. De genoemde filtertechnieken bleken ongeschikt. Daarbij kwam ook aan het licht dat Sabam de rechter foute informatie had gegeven. De auteursrechtenmaatschappij heeft zich toen daarvoor verontschuldigd.

Eind 2009 werd de zaak hervat voor een uitspraak in februari 2010. Maar toen besloot de rechter van het Belgische hof van beroep de zaak door te verwijzen naar het Europees Hof van Justitie. Die velt vandaag een oordeel dat meteen ook van kracht is voor alle internetproviders in de Europese Unie.

Bescherming, maar niet ten koste van alles
In het arrest zegt het Europees Hof dat rechtenhouders (zoals Sabam) om een rechterlijk bevel kunnen vragen tegen tussenpersonen (Scarlet). Zoiets valt onder het nationaal recht. Maar dat nationaal recht moet wel het Europees Unierecht naleven. Dat Unierecht stelt dat het in strijd is met de wet op elektronische handel dat een provider verplicht toezicht moet houden op zijn netwerk.

Volgens de Europese rechtbank worden intellectueel-eigendomsrechten wel degelijk beschermd in de Europese Unie. “Maar noch uit dit handvest, noch uit de rechtspraak van het Hof vloeit voort dat dit recht onaantastbaar is en daarom absolute bescherming moet genieten”, klinkt het in de persmededeling. Muziek moet dus beschermd worden, maar niet ten koste van alles.

Verder zegt het Europees Hof van Justitie nog dat de vrijheid van ondernemerschap van Scarlet ernstig wordt beperkt wanneer het verplicht en permanent een duur en ingewikkeld informaticasysteem moet invoeren, dat het bovendien als enige moet bekostigen.

Tegelijk zou een dergelijk systeem ook de grondrechten van klanten schenden, zoals bescherming van persoonsgegevens en de vrijheid om informatie te ontvangen en verstrekken.