Waarom digitale boeken soms duurder zijn dan papieren
Het Amerikaanse ministerie van Justitie wil Apple vervolgen voor zijn aandeel in de hoge prijs van e-boeken. Maar wat heeft Apple daar mee te maken?
Het Amerikaanse ministerie van Justitie beschuldigt Apple en vijf van de zes grootste Amerikaanse uitgevers van prijsafspraken voor digitale boeken. Drie uitgevers (Simon & Schuster, HarperCollins en Hachette) gaan in op een schikkingsvoorstel van het ministerie maar Apple en uitgevers Pearson en Macmillan willen de zaak voor de rechtbank uitvechten.
Hoe de prijsafspraken er kwamen
Hoe gaan die prijsafspraken nu in zijn werk? Wel, voor de iPad er was, kon de boekenverkoper de prijs van de e-boeken zelf bepalen. Amazon gaat zo te werk. Maar om de verkoop van zijn digitale boekenlezer Kindle te stimuleren, verkoopt Amazon zijn e-boeken soms zwaar onder de prijs en zelfs met verlies.
[related_article id=”158256″]
De uitgevers zaten hiermee verveeld omdat door de lagen prijzen de gevoelswaarde van de consument tegenover een digitaal boek sterk daalde. Bovendien gunde Amazon met zijn lage prijzen potentiële concurrenten geen levenskans en de uitgeverswereld snakte naar concurrentie.
Bij de invoering van de iPad kwamen de vijf Amerikaanse uitgevers overeen om zelf de prijzen te bepalen die de eindgebruiker betaalt in de winkel, in plaats van dat over te laten aan de handelaar.
Die verschuiving van een groothandelmodel naar een zogenaamd agentschapsmodel was een beschermingsreactie van de uitgevers om de lage prijzen die grote handelaars als Amazon hanteerden een halt toe te roepen. En dus luidt de aanklacht van het Amerikaanse gerecht: ‘Apple maakte het plan van de vijf uitgevers om de prijzen van e-boeken kunstmatig op te voeren mogelijk’.
Jobs to the rescue
De oplossing voor het uitgeversprobleem kwam van wijlen Steve Jobs zelf. Hij introduceerde met iBooks, dat samen met de iPad gelanceerd werd, het nieuwe prijszettingssysteem voor e-boeken. Dat betekent dat uitgevers net als appontwikkelaars zelf de eindprijs van hun boeken (of apps) bepalen maar wel 30 procent van de omzet afstaan aan Apple.
Volgens Walter Isaacson, die de officiële biografie van Steve Jobs schreef, vertrouwde de Apple-goeroe hem toe dat hij de uitgevers op het idee bracht om deze manier van prijsbepalingen ook bij andere handelaars af te dwingen. En dat gebeurde ook.
Groei vertraagt door hoge prijzen
Sindsdien zijn de prijzen die de eindgebruikers betalen voor e-boeken gestegen. Het gevolg hiervan is dat de groei van de markt rond e-boeken vertraagt maar dat is niet noodzakelijk tegen de zin van de uitgevers. Zo zijn de winstmarges bij fysieke boeken groter dan bij digitale en vrezen ze dat de opkomst van e-boeken de klassieke boekenwinkels en verkoopskanalen wel eens zuur zou kunnen opbreken.
Wat ook in het nadeel van Apple spreekt is dat het bij verschillende grote uitgevers heeft afgedwongen dat ze voor e-boeken die ze aanbieden via iBooks de laagste prijs op de markt vragen. De vraag is nu of het Amerikaanse gerecht zijn beschuldigingen hard kan maken.
